Προϋπολογισμός: Ποιοι θα πληρώσουν την «λυπητερή» των 4,4 δισ. ευρώ για το 2016

Προϋπολογισμό φτώχειας με νέα μέτρα λιτότητας 7 δισ. ευρώ, την ώρα που η οικονομία βουλιάζει σε ύφεση 2,3%, η απασχόληση μειώνεται και η ανεργία αυξάνεται αλματωδώς, παρουσίασε -πριν καν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης- η κυβέρνηση. Οι στόχοι δεν αλλάζουν αλλά η κυβέρνηση ζητά από τους βουλευτές να προτείνουν και εκείνοι άλλους, καλύτερους τρόπους, για να εξοικονομήσει το κράτος τα 7 δισ. στη διετία 2015-2016.
 
Τολμά όμως και να πανηγυρίζει για την γενική κατάρρευση στην οικονομία στους εννιά τελευταίος μήνες, αφού ο υπουργός Οικονομικών κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος λέει στην επιστολή που συνοδεύει το προσχέδιο που κατέθεσε –σαν να απευθύνεται σε ανίδεους ή  να μην άλλαξε τίποτε στην εθνική οικονομία- ότι «οι μειωμένοι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2016 όσο και για τα επόμενα έτη αποτυπώνουν την επιτυχία της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές να εξασφαλίσει σημαντικό δημοσιονομικό χώρο». 

Πανηγυρίζει δηλαδή επειδή οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκαν κατά 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ (στα 1,3 δισ. αντί για 7,4 δισ. που προϋπολογίζονταν τον Νοέμβριο του 2014) παραβλέποντας ότι την ίδια στιγμή από την ελληνική Οικονομία χάθηκαν 11,1 δισ. ευρώ (ΑΕΠ 2015 στα 173,7 δισ. αντί 184,8 δισ. που προβλεπόταν) και άρα, ήταν μαθηματικά και εκ των πραγμάτων αδύνατον να επιτευχθούν οι όποιοι στόχοι είχαν τεθεί εξαιτίας της πέραν κάθε προσδοκίας οικονομικής ισοπέδωσης που συντελέστηκε  λόγω της αλλοπρόσαλλης διαπραγμάτευσης Βαρουφάκη.
 
Και προς αποφυγήν κάθε παρερμηνείας για όσα συνέβησαν, λίγες σελίδες πιο κάτω ο ίδιος ο υπουργός (ή αυτοί που έγραψαν τον προϋπολογισμό) ομολογούν την ωμή πραγματικότητα, λέγοντας επί λέξει στην σελίδα 20 του προσχεδίου ότι:
 
- «Κατά τους πρώτους μήνες του 2015, η εφαρμογή νέου πολιτικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και η αναζήτηση νέου πλαισίου συμφωνίας με τους διεθνείς εταίρους και πιστωτές της χώρας, στάθηκε αφορμή για την αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, ένας νέος κύκλος δυσμενών προσδοκιών ξεκίνησε, με αποτέλεσμα τη χειροτέρευση του οικονομικού κλίματος, την επιδείνωση της ρευστότητας στο ελληνιό τραπεζικό σύστημα και την επιβράδυνση της πορείας της οικονομίας προς την ανάκαμψη».

- «κατά την περίοδο κατάρισης του Κρατικού Προϋπολογισμού 2015 (Νοέμβριος 2014) ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ είχε εκτιμηθεί σε 2,9% το 2015, με πρόβλεψη για περαιτέρω επιτάχυνσή του μεσοπρόθεσμα».

- «Ωστόσο η διαμορφούμενη οικονομική συγκυρία, που παρατάθηκε πέραν του εξαμήνου του έτους, εν μέσω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για την οριστικοποίηση του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος της χώρας και των σχετικών δημοσιονομικών μέτρων που απαιτούνται, σε συνδυασμό με τα διοικητικά μέτρα ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, που εφαρμόστηκαν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα στις αρχές Ιουλίου 2015, επιδείνωσε το έλλειμμα ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, οδηγώντας σε εκτίμηση αρνητικού ρυθμού ανάπτυξης».
 
Το ίδιο το προσχέδιο αναγνωρίζει πως τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της κατάστασης ήταν οι άνεργοι καθώς επισημαίνεται ότι «η ύφεση στην ελληνική οικονομία είχε σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας» και προβλέπει εκτίναξη της ανεργίας από το 24,6% το 2014 (με πτωτικές τάσεις τότε) σε 25,4% φέτος και 25,8% το 2016!
 
Παρόλα αυτά ο νέος προϋπολογισμός κομίζει νέα βάρη 4,4 δισ. ευρώ σε φορολογούμενους και επιχειρήσεις ενώ προβλέπει νέες περικοπές σε συντάξεις για να επιτευχθεί ο φιλόδοξος στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,52% του ΑΕΠ (894 εκατ. ευρώ).
 
Ο «λογαριασμός» με τα μέτρα της διετίας 2015-2016 φθάνει συνολικά τα 6,379 δισ. ευρώ  εκ των οποίων τα 4,346 δισ. το 2016, τα οποία θα θα προέλθουν κατά 1,851 δισ. από περικοπές δαπανών (και μάλιστα τα 1,268 δισ. ευρώ περικοπές σε συντάξεις, εισφορές και παροχές κοινωνικής ασφάλισης) ενώ τα υπόλοιπα 2,494 δισ. ευρώ από επιπλέον φόρους!

Η «ακτινογραφία» των μέτρων

Ο «λογαριασμός» με τα μέτρα της διετίας 2015-2016 φθάνει συνολικά τα 6,379 δισ. ευρώ. Απ' αυτά έχουν ψηφιστεί απ' τη Βουλή μέτρα ύψους 4,35 δισ ευρώ στο πλαίσιο του νέου Μνημονίου: 1,268 δισ. ευρώ από περικοπές σε συντάξεις, εισφορές και παροχές κοινωνικής ασφάλισης και 2,494 δισ. ευρώ από επιπλέον φόρους. Ωστόσο, στο Πρόγραμμα προβλέπεται και η λήψη νέων μέτρων που θα πρέπει να περιληφθούν στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού του 2016 που θα είναι έτοιμο τον Νοέμβριο. Τα μέτρα θα πληρώσουν άμεσα νοικοκυριά, επιχειρήσεις και συνταξιούχοι.

Συγκεκριμένα στο προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπονται 2,5 δισ. ευρώ νέοι φόροι σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, 1,3 δισ. περικοπές στις συντάξεις, ενώ δεν προβλέπονται μειώσεις στους μισθούς του Δημοσίου.

Στο σκέλος των δαπανών κυριαρχεί η μείωση των αμυντικών δαπανών κατά 400 εκατ. ευρώ αλλά και η μείωση του επιδόματος θέρμανσης κατά 105 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο ξεχωρίζει η δαπάνη για τις συντάξεις. Η δαπάνη για τις συντάξεις του δημοσίου προϋπολογίζεται να μειωθεί κατά 281 εκατ. ευρώ ενώ το συνολικό πακέτο μέτρο για τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης φτάνει στα 987,3 εκατ. ευρώ. 

Στους φόρους ο ΦΠΑ προϋπολογίζεται να αυξηθεί κατά 1,417 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ από την αναμόρφωση των συντελεστών της εισφοράς αλληλεγγύης προϋπολογίζονται επιπλέον 301 εκατ. ευρώ. Επιπλέον 361 εκατ. ευρώ θα πληρώσουν και τα νομικά πρόσωπα λόγω της αύξησης των φορολογικών συντελεστών.

οι παρεμβάσεις στη φορολογική πολιτική αφορούν κυρίως:

-στην αναμόρφωση του κώδικα ΦΠΑ,
-στην αναμόρφωση των συντελεστών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης,
-στην αύξηση των συντελεστών στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων,
-στην αύξηση προκαταβολής του φόρου εισοδήματος στους ελεύθερους επαγγελματίες,
-στην αύξηση συντελεστών φορολόγησης εισοδήματος από ενοίκια και
-στην επέκταση της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στο 30% των κερδών του ΟΠΑΠ από παιχνιδομηχανές.

Οι παρεμβάσεις στην κοινωνική ασφάλιση αφορούν κυρίως:

-στην εξοικονόμηση από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση στο Δημόσιο και στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης,
-στις εισφορές και λοιπές παροχές στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης μέσω της επιβολής και αύξησης της εισφοράς για την υγειονομική περίθαλψη των συνταξιούχων και
-στην προσαρμογή του συντελεστή για την παροχή εφάπαξ.

Τα δημόσια έσοδα θα αυξηθούν κατά:

-1,417 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στον ΦΠΑ
-200 εκατ. ευρώ από την αύξηση του συντελεστή φόρου για τα ενοίκια
-301 εκατ. ευρώ από την αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης
-361 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων
-63,6 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών στο φόρο ασφαλίστρων
-10,5 εκατ. ευρώ από τις αλλαγές στο νόμο για τις εκατό δόσεις
-80,5 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες
-15 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους αγρότες
-28,6 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της έκπτωσης φόρου 2% στην εφάπαξ εξόφληση φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων
-40,9 εκατ. ευρώ από την αύξηση της συμμόρφωσης για τεχνικό έλεγχο των οχημάτων (ΚΤΕΟ)
-13 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της επιστροφής φόρου στο αγροτικό ντήζελ
-8,6 εκατ. ευρώ από το φόρο στις τηλεοπτικές διαφημίσεις
-226,8 εκατ. ευρώ από την επέκταση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στο 30% των κερδών του ΟΠΑΠ και στα κέρδη από VLT’s.

Στο σκέλος των δαπανών, έρχεται μαχαίρι με στόχο εξοικονομήσεις:

-1.268,6 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στις συντάξεις, εισφορές και λοιπές παροχές κοινωνικής ασφάλιση. Επιμέρους, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση στο δημόσιο θα οδηγήσει σε μείωση των δαπανών συντάξεων δημοσίου κατά 258,1 εκατ. ευρώ.
-21,4 εκατ. ευρώ από μισθολογικές παρεμβάσεις και μη μισθολογικές παροχές
-105 εκατ. ευρώ για τα κοινωνικά επιδόματα. Το ποσό αυτό αφορά την περικοπή του επιδόματος θέρμανσης
-400 εκατ. ευρώ από περικοπές στις δαπάνες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας
-22 εκατ. ευρώ από το κονδύλι της νοσοκομειακής περίθαλψης.




(Πηγή: Υπουργειο Οικονομικών, Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2016)