Τράπεζες: Μέχρι πότε επαρκεί η ρευστότητα;

Όσο βρίσκεται στον “αέρα” η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και εταίρων, δεν μπορούν να ληφθούν θετικές αποφάσεις για τις ελληνικές τράπεζες. Το σύστημα θα βρίσκεται μέχρι τότε στην εντατική, με χορήγηση ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τόσο όσο για να μην καταρρεύσει.  Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, με την υπάρχουσα ρευστότητα τα ΑΤΜ μπορούν να λειτουργούν μέχρι και τη Δευτέρα. Από εκεί και πέρα ίσως να  απαιτηθεί αύξηση του ορίου του ELA από την ΕΚΤ που διαμορφώνεται στα 89 δισ. ευρώ. 

Η ΕΚΤ, όμως, έχει δηλώσει ότι απαιτείται συμφωνία προκειμένου να προχωρήσει σε νέα αύξηση του ορίου του ELA, οπότε και το πιθανότερο σενάριο είναι να παραμείνει στο ίδιο επίπεδο.  Ως εκ τούτου, οι αρμόδιες υπηρεσίες αναμένεται να  συνεδριάσουν και να  αποφασίσουν τη Δευτέρα για τις επόμενες κινήσεις. Εφόσον,  εξετάσουν την κατάσταση της ρευστότητας και την  ποσότητα των χαρτονομισμάτων ίσως να υπάρξουν τροποποιήσεις στη σχετική  υπουργική απόφαση και να τεθούν σε ισχύ Τρίτη ή Τετάρτη. Δεν αποκλείεται να αφορά αλλαγές στα ημερήσια όρια ανάληψης (μείωση σε περίπτωση ανεπαρκούς ρευστότητας) ή απελευθέρωση σε κάποιες διατραπεζικές ηλεκτρονικές συναλλαγές ή και διευκολύνσεις για επιχειρήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις δεν ξεπερνούν τα 25-30 εκατ. ευρώ οι ημερήσιες αναλήψεις. 

 Η ΕΚΤ στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες με 118 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 88,6 δισεκ. προέρχονται από τον έκτακτο μηχανισμό ELA. Μεγάλο μέρος των εχεγγύων που έχουν δώσει τα ελληνικά ιδρύματα έχουν εκδοθεί ή φέρουν τις εγγυήσεις του ελληνικού κράτους. Σύμφωνα με την τελευταία υπουργική απόφαση στις 8 Ιουλίου οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές μέχρι και τη Δευτέρα 13 Ιουλίου. Τελευταία ημέρα που λειτούργησαν κανονικά ήταν την Παρασκευή 26 Ιουνίου.

Σύμφωνα με το Associated Press, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει  μια συμφωνία με τους δανειστές προκειμένου να αποφύγει μια κατάρρευση των τραπεζών. Επικαλούμενο αξιωματούχο της ελληνικής κυβέρνησης το πρακτορείο αναφέρει ότι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε ότι οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε κίνδυνο και ότι η ανάγκη για μια συμφωνία ειναι πιεστική ώστε να υπάρξει η νομική συνέπεια για συνέχιση του ELA.

Το σενάριο της συμφωνίας και της μη συμφωνίας 

Αν υπάρξει συμφωνία κυβέρνησης - εταίρων τότε θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να προχωρήσει στην αύξηση του ορίου του ELA που είναι απαραίτητη πρωτίστως για να μπορούν τα ΑΤΜ να λειτουργήσουν την υπόλοιπη εβδομάδα και στη συνέχεια να ανοίξουν οι τράπεζες.  Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι αν ανοίξουν θα λειτουργούν όπως πριν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για πολλούς μήνες θα βρίσκονται υπό το καθεστώς κεφαλαιακών περιορισμών. Σταδιακά, όμως, η ρευστότητα μέσω της ΕΚΤ θα ενισχυθεί και οι τράπεζες θα αυξήσουν το όριο ημερήσιας ανάληψης και θα διευρύνουν τις δυνατότητες συναλλαγών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Με την υπάρχουσα υπουργική απόφαση, Οι κάτοχοι καρτών ανάληψης μπορούν να πραγματοποιούν ανάληψη έως 60 ευρώ σε ημερήσια βάση. Οι συνταξιούχοι που δεν έχουν κάρτα μπορούν, μέσω των καταστημάτων που λειτουργούν ειδικά για την εξυπηρέτησή τους, να πραγματοποιούν ανάληψη έως 120 ευρώ την εβδομάδα. Ποσό 120 μπορούν να λάβουν και οι άνεργοι από το σχετικό επίδομα που δικαιούνται, καθώς και οι συνταξιούχοι εξωτερικού. Κανονικά οι συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες στην Ελλάδα και οι συναλλαγές μέσω internet και phone banking για συναλλαγές στην Ελλάδα.

Πηγές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι στο νέο δάνειο προβλέπεται ποσό 15 - 20 δισ. ευρώ για τις τράπεζες. Μόλις κλείσει η συμφωνία θα πρέπει να γίνουν οι υπολογισμοί για το πόσα νέα κεφάλαια θα χρειαστούν και τότε οι μέτοχοι θα πρέπει να εισφέρουν ώστε να διατηρήσουν τη συμμετοχή τους. Αν εν μπορέσουν  τότε η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει με κεφάλαια του δημόσιου τομέα. Τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι όσο πιο γρήγορα επιτευχθεί  συμφωνία θα περιοριστεί το ύψος των κεφαλαίων που θα χρειαστούν οι τράπεζες. Επίσης, θεωρείται πιθανότερο σενάριο  η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να γίνει μέσω του νέου πακέτου και όχι με «κούρεμα» καταθέσεων (σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία προστατεύονται οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ). 

Στο σενάριο μη συμφωνίας οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να ανοίξουν και προηγουμένως τα ΑΤΜ δεν θα έχουν ρευστό. Το τραπεζικό σύστημα θα χρεοκοπήσει και θα μπορεί να ανακεφαλαιοποιηθεί μετά την έκδοση νέου εθνικού νομίσματος,άγνωστο πότε. Οι καταθέσεις θα μετατραπούν στο νέο νόμισμα. Εκτιμάται ότι θα χαθεί πάνω από το 70% της αξίας λόγω της υποτίμησης του νέου νομίσματος και του πληθωρισμού, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν ραγδαία.