Εχουν να δώσουν οι τράπεζες…

Περιθώρια να καταστούν οι τράπεζες περισσότερο …γαλαντόμες τόσο ως προς την ενίσχυση των δημόσιων ταμείων με έσοδα όσο και προς το καταναλωτικό κοινό, διαπιστώνει το οικονομικό επιτελείο του ΠΑΣΟΚ. Εξ ου και το «κλίμα» που βγαίνει από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί πιθανής αύξησης της φορολογίας των τραπεζών, εφόσον  το ΠΑΣΟΚ καταστεί κυβέρνηση μετά τις εκλογές. Βεβαίως, η άποψη των τραπεζιτών είναι τελείως διαφορετική.

Τα δύο τελευταία χρόνια η Εθνική, η Eurobank και η Πειραιώς άντλησαν περίπου 4 δισ. ευρώ μέσω αυξήσεων κεφαλαίου, με πιο πρόσφατη αυτή της Εθνικής η οποία με την αύξηση αυτή ύψους 1,3 δισ. ευρώ «αντέδρασε» κατά κάποιο τρόπο στις εποπτικές αλλαγές σχετικά με την κεφαλαιακή επάρκεια. Οι Eurobank και Πειραιώς είχαν προχωρήσει σε αντίστοιχες αυξήσεις μετοχικού εκφαλαίου τον Σεπτέμβριο του 2007 ακριβώς πριν ξεσπάσει η κρίση.

Ο σκοπός των αυξήσεων εκείνων δεν είχε σχέση με τις αυξημένες ανάγκες κεφαλαίων που προέκυψαν λόγω της κρίσης, αλλά υπαγορεύθηκαν από την στρατηγική ανάπτυξης των εργασιών, μια στρατηγική που εγκαταλείφθηκε μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.

Ωστόσο τα κεφάλαια αυτά λειτούργησαν ως ανάχωμα στις πιέσεις δημιούργησε η κρίση, οι οποίες θα ήταν πολλαπλάσιες αν οι τράπεζες βρίσκονταν σε ασθενέστερη κεφαλαιακά θέση, δεδομένου οτι θα διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο από μια ενδεχόμενη αδυναμία τους να απορροφήσουν πιθανές μελλοντικές ζημιές.

Συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ελληνικές βρίσκονταν και βρίσκονται σε καλύτερη θέση. Πριν την κρίση η σχέση κεφαλαίων προς ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών ήταν διπλάσια απο την αντίστοιχη των ευρωπαϊκών και συγκεκριμένα στο 6,7% για τις ελληνικές τράπεζες έναντι 3,6% για τις ευρωπαϊκές.

Ο συνδυασμός της καλύτερης κεφαλαιαικής θέσης και της μη έκθεσής τους σε τοξικά προϊόντα καθώς και η συντηριτική πολιτική που ακολούθησαν στις χορηγήσεις και στη συγκράτηση του κόστους κατά την διάρκεια του τελευταίου 1,5 χρόνου αποτυπώθηκε στα θετικά τους αποτελέσματα. Είναι χαρακτηριστικό οτι τοσύνολο σχεδόν των ελληνικών τραπεζών εμφάνισε μειωμένο μεν θετικό δε και κερδοφόρο αποτέλεσμα και το 2008 και στα πρώτα τρίμηνα του 2009.

Η διατήρηση της κερδοφορίας εν μέσω της κρίσης και της ισχυρότερης κεφαλαιακής θέσης αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα, τα οποία οι τράπεζες φροντίζουν να ενδυναμώσουν ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τα κεφάλαιά τους, μόλις οι αγορές άρχισαν να ομαλοποιούνται.

Δεν είναι τυχαίο οτι οι τέσσερεις μεγάλες τράπεζες προχώρησαν σχεδόν ταυτόχρονα σε εκδόσεις, είτε απλές ομολογιακές είτε υβριδικών κεφαλαίων , είτε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (η Εθνική) αντλώντας από τις αγορές, περίπου όσα είχαν αντλήσει από το πακέτο στήριξης των 28 δισ. ευρώ.

Αυτό εξηγεί και την εκτίμηση πως οι τράπεζες μαζεύουν τα κεφάλαια που πρέπει να επιστρέψουν στο δημόσιο προκειμένου να αποχωρήσουν από το πρόγραμμα στήριξης και να απεγκλωβισθούν από τις δεσμεύσεις που τους δημιουργεί η παραμονή τους σ’ αυτό, δηλαδή από την υψηλή εποπτεία του εκπροσώπου του δημοσίου και βέβαια από τις σχετικές απαγορεύσεις για τις αμοιβές και όλα τα συμπαραμαρτούντα.

Ψηλότερα κι από την Ευρώπη

Χωρίς τις προνομιούχες μετοχές του δημοσίου και χωρίς τα υβριδικά κεφάλαια, ο δείκτης equity tier 1 capital που αφορά τα κύρια βασικά ίδια κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών είναι πολύ υψηλότερος από των ευρωπαϊκών. Η Εθνική με δείκτη 9,6% μετά την αύξηση κεφαλαίου βρίσκεται στην πρώτη θέση, η Eurobank με 8,6% στη δεύτερη θέση και η Alpha Bank με την Πειραιώς βρίσκονται ελαφρά κάτω από 8% στο 7,2% και 7,9% αντίστοιχα. Αυτό εξηγεί και τη φημολογία επικείμενων αυξήσεων κεφαλαίου των δύο τραπεζών, δεδομένου οτι αναμένεται ο καθορισμός κατώτατου ελαχίστου ορίου για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα στο 8%.

Σε επίπεδο συνόλου βασικών κεφαλαίων (tier 1 capital) στην πρώτη θέση βρίσκεται η Eurobank με δείκτη 11,4%. Η Eurobank κατέλαβε την πρώτη θέση μετά τις εκδόσεις υβριδικών κεφαλαίων και την πώληση του 5% του μετοχικού της κεφαλαίου που διέθεσε μέσω placement σε θεσμικούς επενδυτές.  Αμέσως μετά η Εθνική με δείκτη 11,0%. Η Alpha Bank και η Πειραιώς βρίσκονται σε επίπεδο χαμηλότερο του 10%, στο 9,9% και 9,3% αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τις υποδείξεις της Τράπεζας της Ελλάδος οι τράπεζες πρέπει μέχρι το τέλος του χρόνου να έχουν τον δείκτη αυτό σε επίπεδα μεταξύ 8% και 10%.

Παρά τα πολλά προβλήματα της τραπεζικής αγοράς, οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τους επιτρέπει να διατηρούν και την κερδοφορία τους.

Αυτό, διευκολύνει και τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές να προχωρήσει και στην αύξηση της φορολογίας των τραπεζών στην προσπάθεια αύξησης των φορολογικών εσόδων. Ταυτόχρονα, η αύξηση της φορολογίας διευκολύνει επίσης επικοινωνιακά το ΠΑΣΟΚ που θέλει να πείσει πως θα εφαρμόσει δικαιότερη φορολογική πολιτική υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων.

Επιπλέον, θεωρείται ότι οι τράπεζες είναι σε θέση πλέον να ενισχύσουν την αγορά με περισσότερες χορηγήσεις. Ο ρυθμός των δανειοδοτήσεων βαίνει συνεχώς μειούμενος και υποχώρησε τον Αύγουστο 6%, έναντι 6,6% τον Ιούλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την παρασκευή η Τράπεζα της Ελλάδος.