Συγχωνεύσεις εταιρειών στον χώρο των μετάλλων βλέπει η Εθνική

Οι συγχωνεύσεις – εξαγορές, αλλά και η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι οι δυο βασικές προκλήσεις για τις ελληνικές μεταλλουργικές εταιρείες, σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας, καθώς οι ελληνικοί όμιλοι υστερούν στην κερδοφορία έναντι των ευρωπαϊκών εταιρειών.

Η μελέτη τονίζει ότι, υπό την πίεση των δυσμενών διεθνών συνθηκών, ο κλάδος των βασικών μετάλλων αντιμετωπίζει σημαντικές αναταράξεις.

Συγκεκριμένα, η διεθνής κρίση πλήττει σημαντικά τις ελληνικές βιομηχανίες μετάλλων, καθώς ο κλάδος είναι σε μεγάλο βαθμό εξωστρεφής.

Αν και η μεταποίηση βασικών μετάλλων συνεισφέρει μόνο το 0,5% του ΑΕΠ το 2007, καλύπτει το 15% της αξίας των εξαγωγών σε αγαθά, καθώς περισσότερο από το ½ της συνολικής παραγωγής εξάγεται (κυρίως στη Βουλγαρία, την Ιταλία, τις Η.Π.Α. και την ΠΓΔΜ).

Οι διεθνείς τιμές των μετάλλων στο διάστημα Μάρτιος 2008-Μάρτιος 2009, μειώθηκαν κατά 60% - με την ελληνική μεταλλουργία να έχει δυνατότητα μόνο μερικής αντιστάθμισης της επίδρασης στα περιθώρια κέρδους. Παράλληλα, οι κύριες πηγές ζήτησης – οι κατασκευές και η μεταποίηση – διανύουν περίοδο σημαντικών διορθώσεων.

 Η εγχώρια ζήτηση περιορίζεται από την αναιμική κατασκευαστική δραστηριότητα

Υπό την παγκόσμια πίεση της αναιμικής ζήτησης, η παραγωγή του κλάδου βασικών μετάλλων στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 8,8% το 2008 και 23,8% το πρώτο εξάμηνο του 2009 (σε σχέση με μία μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 10,3% κατά την περίοδο 2000-2007). Ο περιορισμός της παραγωγής των μετάλλων αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την πτωτική πορεία της κατασκευαστικής δραστηριότητας (η οποία απορροφά τα 2/3 της παραγωγής).

Όσον αφορά την ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα, ο όγκος νέων οικοδομών μειώθηκε κατά 26,5% το πρώτο εξάμηνο του 2009 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008.

Οι προοπτικές του κλάδου ιδιωτικών κατασκευών στη χώρα μας, αν και βραχυπρόθεσμα είναι δυσοίωνες, αναμένεται να αποκτήσουν δυναμική μετά το 2010 – όταν θα έχει περιορισθεί το απόθεμα αδιάθετων κατοικιών. Επίσης, σημειώνεται ότι η δημόσια κατασκευαστική δραστηριότητα με βάση τις δημοπρασίες δημοσίων έργων (αξίας €2-100 εκ.) εμφανίζεται ελαφρά ανοδική το πρώτο εξάμηνο του 2009 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008 (€1,2 δισ. έναντι €0,95 δισ.), ενώ τα έργα από το ΕΣΠΑ 2007-2013 αναμένεται να δώσουν περαιτέρω δυναμική στον κλάδο.

 Η βιομηχανική παραγωγή μετάλλων ανακάμπτει μέσα στο 2010

Από την παραπάνω ανάλυση προκύπτει ότι οι κύριοι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης μετάλλων στην Ελλάδα είναι η κατασκευαστική δραστηριότητα και η ανάπτυξη των μεγαλύτερων εξαγωγικών μας εταίρων. Βάσει των προβλέψεων της Εθνικής για τους παράγοντες αυτούς, η βιομηχανική παραγωγή το 2009 θα περιοριστεί κατά 15% στο χάλυβα και το αλουμίνιο και 30% στο χαλκό.

Στη συνέχεια, η βιομηχανική παραγωγή βασικών μετάλλων θα ανακάμψει έντονα μέσα στο 2010 (με ρυθμό της τάξης του 10% για χάλυβα και αλουμίνιο και 20% για χαλκό) και στη συνέχεια θα αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 3%-5% μέχρι το 2012.

 Μικρή η συγκέντρωση

Συμβατός με τις διεθνείς πρακτικές, ο βαθμός συγκέντρωσης του κλάδου είναι ιδιαίτερα υψηλός και σταθερός διαχρονικά, κυρίως λόγω σημαντικών οικονομιών κλίμακας, μεγάλων επενδύσεων και σχετικά περιορισμένων περιθωρίων κέρδους. Συγκεκριμένα, το περιθώριο μεικτού κέρδους του κλάδου (12% κατά μέσο όρο την τελευταία πενταετία) είναι σχεδόν το ήμισυ του συνόλου της μεταποίησης (20% στο αντίστοιχο διάστημα).

Δεδομένης της έντονης εξωστρέφειας της βιομηχανίας μετάλλων, το 1/3 της παραγωγικής δυναμικότητας των ελληνικών ομίλων μετάλλων είναι εγκατεστημένο στο εξωτερικό, με αρκετές θυγατρικές να βρίσκονται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (κυρίως στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία).

Συγκεκριμένα, οι θυγατρικές του εξωτερικού πραγματοποιούν το 35%-50% των συνολικών πωλήσεων του ομίλου και συνεισφέρουν το 35%-65% της λειτουργικής κερδοφορίας. Τα αποτελέσματα της προηγούμενης πενταετίας δείχνουν ότι η ανάπτυξη των ομίλων μέσω θυγατρικών  οδήγησε σε εντονότερη ανάπτυξη του κύκλου εργασιών (13% ετησίως σε επίπεδο ομίλων, έναντι 7% σε επίπεδο εταιρειών).

Ωστόσο, στο πλαίσιο της τρέχουσας δυσμενούς συγκυρίας, οι θυγατρικές των ομίλων φαίνεται να πλήττονται περισσότερο σε σχέση με τις μητρικές εταιρείες. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών των ομίλων περιορίστηκε κατά 37% το α’ εξάμηνο 2009 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008, ενώ η αντίστοιχη μείωση ήταν 32% για τις μητρικές εταιρείες.