Δρομολογείται αναστολή πλειστηριασμών και νέος νόμος για τα κόκκινα δάνεια

ΟΣε κορυφαία προτεραιότητα αναδεικνύει η ηγεσία του νέου υπουργείου Οικονομίας την αντιμετώπιση του προβλήματος των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Ο νέος υπουργός Γ. Σταθάκης ήδη φέρεται έτοιμος να παρουσιάσει νέο θεσμικό πλαίσιο το οποίο ουσιαστικά θα αντικαταστήσει το νόμο που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των επιχειρήσεων – ο οποίος ξεκίνησε να ισχύει την 1.1.2015 – αλλά και το πλαίσιο διαχείρισης των δανείων των νοικοκυριών μέσα από τον Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών.

Ο κ. Σταθάκης φέρεται έτοιμος να καταθέσει άμεσα στη Βουλή το νέο νόμο που είναι προσανατολισμένος στο λεγόμενο «ιρλανδικό μοντέλο» διαχείρισης των δανείων και μια από τις βασικές αλλαγές που θα προβλέπει σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο, θα είναι η σύσταση δημόσιου φορέα διαχείρισης ιδιωτικού χρέους. Προϋπόθεση, ωστόσο, είναι να βρεθεί λύση με τους δανειστές για τη χρήση των 11 δισ. ευρώ που είναι το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ, από όπου η κυβέρνηση έχει πει ότι θα επιδιώξει να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα διαχείρισης δανείων.

Ο εν λόγω φορέας θα αποτελεί κεντρικό διαχειριστή όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις τράπεζες, ενώ σε δεύτερη φάση δεν αποκλείεται να επεκταθεί και στη διαχείριση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία ώστε να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση. Ο νέος μηχανισμός θα λειτουργήσει με τη μορφή οργανισμού ή ταμείου με σκοπό την θεσμοθέτηση και παρακολούθηση προγραμμάτων ρύθμισης προς τους δανειολήπτες τα οποία θα βασίζονται στις προκαθορισμένες «ελάχιστες δαπάνες αξιοπρεπούς διαβίωσης» που έχουν ήδη καθοριστεί και προβλέπονται και από το σημερινό πλαίσιο. Μια σημαντική διαφορά θα είναι ότι ενώ με το σημερινό πλαίσιο οι τελικές αποφάσεις για το είδος των ρυθμίσεων και των διαγραφών προς τους δανειολήπτες λαμβάνονται από τις ίδιες τις τράπεζες υπό την «καθοδήγηση» του Κώδικα Δεοντολογίας και των ορισμών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», το νέο πλαίσιο θα αφαιρεί τις υπερεξουσίες από τις τράπεζες και θα τις μεταβιβάζει στον ενδιάμεσο δημόσιο φορέα.

Επιπλέον, όπως αποκαλύπτει το capital.gr, ο δημόσιος φορέας θα μετατραπεί σε κάποιου είδους bad bank για όσα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν μπορούν να ρυθμιστούν. Το σχέδιο που είχε επεξεργαστεί η επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ προέβλεπε ότι τα δάνεια αυτά θα μεταβιβαστούν με discount στον φορέα από τις τράπεζες, ανάλογα με τις διασφαλίσεις και υποθήκες που έχουν και τη ζημιά ή τις προβλέψεις που έχει ήδη εγγράψει η τράπεζα. Η μεταβίβαση προβλέπεται ότι θα γίνει μέσω τιτλοποιήσεων που θα αποκτώνται από τον δημόσιο φορέα, ενώ στις τράπεζες θα δοθεί η δυνατότητα να περνούν τις ζημιές στα βιβλία τους σε βάθος δεκαετίας.

Για τα «κόκκινα» δάνεια των νοικοκυριών (στεγαστικά και καταναλωτικά), το νέο πλαίσιο θα είναι προσανατολισμένο πιο κοντά στο μοντέλο που υιοθέτησε η Ιρλανδία, με τη χρήση εργαλείων όπως λ.χ τα «δάνεια-μπαλόνια» (balloon mortgage), που προβλέπουν πολυετές πάγωμα μεγάλου μέρους ενός μη εξυπηρετούμενου δανείου (π.χ. του 30-40%, για διάστημα 10-15 ετών στη διάρκεια των οποίων δεν θα επιβαρύνονται τόκοι) τη σταθερή αποπληρωμή του υπολοίπου με χαμηλότερη δόση, και την καταβολή μιας μεγάλης οριστικής δόσης στο μέλλον ή της διαγραφής μέρους του δανείου. Ένα παρόμοιο πλαίσιο είχε δηλώσει ότι προετοίμαζε και ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Δένδιας.

Το ίδιο πλαίσιο θα δίνει τη δυνατότητα για διαγραφές οφειλών σε περιπτώσεις αντικειμενικής αδυναμίας αποπληρωμής (όπως συμβαίνει σήμερα με το νόμο Κατσέλη) σε δανειολήπτες που βρίσκονται κάτω από όριο φτώχειας ή ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

Σε κάθε περίπτωση, οι ρυθμίσεις που αναμένεται να ανακοινωθούν θα εντάσσονται στο πλαίσιο των εξαγγελιών της Θεσσαλονίκης με βασική αρχή ότι το κόστος εξυπηρέτησης όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία δεν θα υπερβαίνει το 30% του εισοδήματος.

Η νέα κυβέρνηση προτίθεται παράλληλα να φέρει νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή με την οποία θα αναστέλλονται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η προετοιμασία του πλαισίου, όλοι οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας αξίας έως 300.000 ευρώ.