Γ. Αληγιζάκης, ο «επαναστάτης» Mr. Ελινόιλ

Η γενιά που μεγάλωνε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές του ’70 έμεινε στην ιστορία με αρκετούς χαρακτηρισμούς - ανάλογα με το πού μεγάλωνε! Ηταν, για παράδειγμα, η γενιά του Woodstock στις ΗΠΑ, η γενιά του Μάη του ’68 στη Γαλλία, η γενιά του Πολυτεχνείου στα δικά μας τα μέρη…

Μια γενιά συγκρούσεων, αμφισβητήσεων και αγώνων, μια γενιά μεγάλων αντιφάσεων, μια γενιά που για τους πιο αυστηρούς κριτές της δεν εργάστηκε αλλά ούτε και συνέθεσε τα μηνύματα και τις ανάγκες που προσπαθούσε η ίδια να εκφράσει στην κοινωνία, αλλά για τους υπερμάχους της κοσμοθεωρίας της έβαλε τις βάσεις για μια σημαντική αυτοδιάθεση του ανθρώπου, για τη δημοκρατικότερη διακυβέρνηση όπου γης, αλλά και -σίγουρα- για την ανάδειξη των σημαντικότερων μουσικών ρευμάτων που κυριαρχούν ακόμη και σήμερα.

Ο Γιάννης Αληγιζάκης, ο 54χρονος σήμερα διευθύνων σύμβουλος -«και εμπορικός διευθυντής», όπως ο ίδιος μας τονίζει με έμφαση- της ΕΛΙΝΟΪΛ, δέχτηκε σαφέστατα τις επιδράσεις που επηρέασαν όλους τους άκρως πολιτικοποιημένους και κοινωνικοποιημένους νέους της εποχής του.

Ωστόσο, είχε την ευκαιρία -την πολυτέλεια, αν θέλετε- να μπορέσει να προχωρήσει στη σύνθεση που άλλοι συνομήλικοί του δεν κατάφεραν και απλώς «εξαργύρωσαν» τις ατελείωτες ώρες αγώνων για τη δημοκρατία με μια θέση στο Δημόσιο.

Αλλωστε η σύνθεση πολιτισμικών ερεθισμάτων και αντιφατικών μεταξύ τους κοινωνικών status χαρακτήριζε τον κ. Αληγιζάκη προτού καν γεννηθεί!

Μια Σμυρνιά στα Σφακιά…

Ο πατέρας του Χρήστος έκανε την υπέρβαση νυμφευόμενος την 87χρονη σήμερα Νόρμα Διαμαντίδη, μια Σμυρνιά, που μωράκι βρέθηκε στο Ηράκλειο, φέροντας με την οικογένειά της ήθη και έθιμα τα οποία για τους Μικρασιάτες ήταν αυτονόητα αλλά για την παλαιοελλαδίτικη κοινωνία έμοιαζαν με απειλή - για τη δε Κρήτη με… πραγματική επανάσταση.

Η Νόρμα μπήκε σε μια οικογένεια στην οποία οι κουνιάδες της είχαν γνωρίσει τους συζύγους τους από τον εξώστη του σπιτιού μόλις την προηγούμενη μέρα του γάμου! Ετσι ήταν ο νόμος μιας κλειστής κοινωνίας, τον οποίο αποφάσισε να παραβεί το ζευγάρι δίνοντας το στίγμα της ανατροπής και της σύνθεσης που την ακολούθησε -και το ακολούθησε και η ίδια- στα χρόνια που πέρασαν.

Για παράδειγμα, ο νεαρός Αληγιζάκης μεγαλώνοντας αστικά στο Κολωνάκι μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του μπήκαν στους αγώνες της εποχής, παρόλο που θα μπορούσαν να έχουν πορευτεί σε ένα πολύ πιο προστατευτικό περιβάλλον. Ο Γιάννης Αληγιζάκης ήταν στην κατάληψη της Νομικής, που έτρεχε μέσα στους μπαρουτοκαπνισμένους και συχνά αιματοβαμμένους δρόμους της Αθήνας του αντιδικτατορικού αγώνα.

Αλλά ήταν και ο ίδιος που επισκεπτόμενος συχνά τον αδελφό του όταν εκείνος σπούδαζε στο Παρίσι μπορούσε και αποκτούσε μια καλύτερη εικόνα εκείνου του νεολαιίστικου κινήματος και, ταυτόχρονα, ερχόταν κοντά στους σύγχρονους θεούς της ροκ της δεκαετίας του ’70, μερικούς από τους οποίους είχε την τύχη να δει από κοντά: Pink Floyd, Roxy Music, Dire Straits και προπαντός Led Zeppelin!

«Stairway to heaven»

Led Zeppelin! Και «Stairway to heaven», το πλέον αμφιλεγόμενο αλλά ίσως και το ωραιότερο τραγούδι όλων των εποχών, που έδωσαν στην αιωνιότητα οι στίχοι και η κιθάρα του Jimmy Page και η μαγική φωνή του Robert Plan.

Το νόημα του «ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός» αλλά και η κατανόηση της ανάγκης να ξεκινήσεις από χαμηλά για να σε οδηγήσουν τα σκαλοπάτια στον δικό σου παράδεισο έγιναν από πολύ νωρίς βίωμα στον πρωταγωνιστή της ιστορίας μας.

Η εταιρεία των Δ. Διαμαντίδη (η μητέρα του Αληγιζάκη ήταν το γένος Διαμαντίδη) και Χ. Κουρούκλη (από πολιτικό τζάκι της τότε Ενωσης Κέντρου) μετρούσε ήδη 20 χρόνια όταν ο 19χρονος Γιάννης περνούσε το κατώφλι της.

Η «Δ. Διαμαντίδης - Χ. Κουρούκλης» είχε ιδρυθεί το 1954 με τη συνένωση δύο μικρών γραφείων αντιπροσωπιών, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εισαγωγή ενός φορτίου μαζούτ για τις ανάγκες της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ. Εννέα χρόνια αργότερα λεγόταν πια ΕΛΙΝΟΪΛ, αλλά, παρότι ήταν παιδί της οικογένειας, ο κ. Αληγιζάκης ξεκινούσε από τόσο χαμηλά από όσο θα ξεκινούσε και ο οποιοσδήποτε νεοπροσλαμβανόμενος: μετρούσε τις καταναλώσεις των πελατών.

«Δ. Διαμαντίδης - Χ. Κουρούκλης»: το αντίδοτο στην ερωτική απογοήτευση

Ετσι, με αυτή τη νέα… σύνθεση αντιθέσεων, είχε την ευκαιρία ο νυν διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΙΝΟΪΛ να μπει στο κλίμα της λειτουργίας -μιας εταιρείας κατεξοχήν εμπορικής- αλλά και να καταλάβει πόσο σωστή ήταν η φιλοσοφία της επικέντρωσης στους βιομηχανικούς πελάτες. Σε μια κατηγορία, δηλαδή, στην οποία και σήμερα ακόμη η ΕΛΙΝΟΪΛ μεσουρανεί έχοντας μερίδιο αγοράς πάνω από 18%, το δεύτερο μεγαλύτερο μετά την ΕΚΟ.

Κάπως έτσι διαμορφωνόταν μια προσωπικότητα, κάπως έτσι ξεκινούσε μια καριέρα, έστω κι αν ο κ. Αληγιζάκης τότε έβλεπε την απασχόληση ως έναν καλό τρόπο να του κρατήσει το μυαλό μακριά από μια ερωτική απογοήτευση της νιότης! Από κοντά, βεβαίως, οι σπουδές στις νομικές και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, που έδωσαν στη συνέχεια τη θέση τους στην -απαραίτητη όπως αποδείχθηκε- εντρύφηση στα οικονομικά στο Λονδίνο.

Οταν ο κ. Αληγιζάκης μπαίνει στην ΕΛΙΝΟΪΛ, οι Διαμαντίδης και Κουρούκλης δεν είναι επαναπαυμένοι στις δάφνες της κυριαρχίας στις πωλήσεις μαζούτ, αλλά προβληματισμένοι για το τι έδειχνε η πετρελαϊκή κρίση που κορυφώθηκε το ’79. Και σταδιακά στην εμπορία του diesel, της βενζίνης και των λιπαντικών προστίθενται τα φθηνά στερεά καύσιμα. Πλέον στη δεκαετία του ’80 η ΕΛΙΝΟΪΛ αρχίζει αφενός μεν να εισάγει άνθρακα και pet coke για βιομηχανική χρήση στη χώρα μας και αφετέρου ξεκινά την επέκταση των πρατηρίων της στα νησιά, κίνηση που τη βοήθησε τα μέγιστα να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της απελευθέρωσης της αγοράς πετρελαιοειδών το 1992, η οποία, σε όσους από εμάς οδηγούσαν ήδη τότε αυτοκίνητα, έμεινε στην ιστορία ως το «50άρικο καπέλο» που έβαλαν μια κι έξω στη βενζίνη οι κύριοι Στέφανος Μάνος και Ανδρέας Ανδριανόπουλος…

 Οι εφοπλιστές και το κρίσιμο ’87

Τα χρόνια περνούν και το ’87 έρχεται η ώρα να κάνει ο κ. Αληγιζάκης τη νέα του σύνθεση: τον έλεγχο της ΕΛΙΝΟΪΛ αποκτούν ο εφοπλιστής κ. Σπύρος Καρνέσης, ο κ. Χάρης Κυνηγός, ένας πραγματικός bon vivant και τζέντλεμαν επιχειρηματίας, ενώ παραμένει και ο κ. Κουρούκλης στη μετοχική σύνθεση, με τους Διαμαντίδηδες να αποχωρούν. Η νέα ιδιοκτησία εμπιστεύεται τους ανθρώπους που έχουν προχωρήσει την ΕΛΙΝΟΪΛ και ο κ. Αληγιζάκης γίνεται εμπορικός διευθυντής αφού -προς τιμήν του- ο κ. Καρνέσης πρεσβεύει αλλά και εφαρμόζει το δόγμα «εγώ ξέρω από καράβια, ας τρέξουν την εταιρεία αυτοί που ξέρουν από εμπόριο καυσίμων».

Και δεν κάνει λάθος… Η εταιρεία αριθμεί στο τέλος της δεκαετίας περί τα 200 πρατήρια, ενώ προχωρεί στην αγορά των εγκαταστάσεων στο Πόρτο Λάγος, ανοίγοντας τα πρώτα της πρατήρια στη Θράκη και πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις σε μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό πρατηρίων.

Παράλληλα, ξεκινά να εφοδιάζει και πλοία με καύσιμα και λιπαντικά, αποκτά -καθώς πια μπαίνουμε στη δεκαετία του ’90- τρία νέα δεξαμενόπλοια, ξεκινά το διαρκές Πρόγραμμα Ελέγχου Ποιότητας Καυσίμων, το οποίο διεξάγεται από το Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών του ΕΜΠ, στο πλαίσιο του οποίου ελέγχει δειγματοληπτικά την ποιότητα των καυσίμων που πωλούνται από όλα τα πρατήρια «Ελίν». Μάλιστα, στο κατώφλι του 2000 προχωρεί στην πιλοτική διάθεση του biodiesel (πετρελαίου φυτικής προέλευσης) από τα πρατήρια «Ελίν» στη Θράκη, στο πλαίσιο της υλοποίησης ερευνητικού προγράμματος, σε συνεργασία με το ΕΜΠ και το Αυστριακό Ινστιτούτο Βιοκαυσίμων.

500 πρατήρια, λιπαντικά και δουλειές με τους Αραβες

Πλέον η ΕΛΙΝΟΪΛ, η οποία δημιουργεί το 2003 και τη δεύτερη μονάδα επεξεργασίας και διανομής στερεών καυσίμων της εταιρείας στον Βόλο, γίνεται αυτό που γνωρίζουμε όλοι σήμερα: μια εμπορική εταιρεία με 500 πρατήρια καυσίμων που ανοίγεται σταδιακά και σε άλλες δραστηριότητες με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τζίρο, αλλά και κυρίως με γύρισμα από ζημίες σε κερδοφορία στη δύσκολη για τις πετρελαϊκές εταιρείες περυσινή χρονιά.

Για παράδειγμα, η «Ελίν Τεχνική» κατασκευάζει βιομηχανικές εγκαταστάσεις αλλά και καταστήματα αλυσίδων λιανικής, όπως η «Lidl» και η «Carrefour», ενώ άλλες θυγατρικές δραστηριοποιούνται στον εφοδιασμό των νησιών με καύσιμα απευθείας μέσω πλοίων, αλλά και στην αξιοποίηση και ανάπτυξη μαρινών για την παροχή υπηρεσιών και εφοδιασμού καυσίμων σε σκάφη.

Σχεδόν πριν από έναν μήνα μάλιστα η ΕΛΙΝΟΪΛ ξεκίνησε να καλύπτει τα σημαντικότερα λιμάνια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Περσικού Kόλπου (Ντουμπάι, Αμπού Ντάμπι, Κουβέιτ), με λιπαντικά ναυτιλίας Elin Marine, με σκοπό να καλύπτει τις ανάγκες των πελατών της στα κυριότερα σημεία διέλευσης πλοίων.

Το 2004 η εταιρεία μπαίνει στο Χρηματιστήριο, ενώ δύο χρόνια αργότερα περνά στον πλήρη έλεγχο του εφοπλιστή Καρνέση, με τον κ. Χ. Κυνηγό μη εκτελεστικό πρόεδρο και με μικρό ποσοστό μετοχών στην εταιρεία, τον κ. Γ. Κουρούκλη, της δεύτερης πλέον γενιάς να επικεντρώνεται στην «Ελίν Βιοκαύσιμα» και τον κ. Αληγιζάκη να αναλαμβάνει διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, διατηρώντας και τη θέση του εμπορικού διευθυντή.

Προφανώς, το ανέβασμα των σκαλοπατιών προς τον επαγγελματικό παράδεισο έχει προχωρήσει…

Μπορούμε να φτιάξουμε τις νέες BP και Shell

Ως διευθύνων σύμβουλος ο Γιάννης Αληγιζάκης δεν αφήνει την εμπορική διεύθυνση της ΕΛΙΝΟΪΛ, παρόλο που αυτό τον έχει αναγκάσει σε… 15ωρα καθημερινού πηξίματος! Το «έβλεπε να ’ρχεται» και το είχε συζητήσει με την πρωτότοκη 18χρονη κόρη Χριστιάνα, που παράλληλα με τις σπουδές στα οικονομικά καλλιεργεί και το μουσικό μικρόβιο ως dj, αλλά και με τον 15χρονο γιο του Φίλιππο. Και οι δύο έδωσαν ένα άτυπο ΟΚ για την άνοδο της έντασης στην καθημερινότητα του πατέρα.

«Η εταιρεία είναι εμπορική πρώτα απ’ όλα», εξηγεί στο «business stories» και συνεχίζει: «Είναι τα πρατήρια πρώτα απ’ όλα. Και τα πρατήρια πρέπει να τα γνωρίζεις καλά. Ειδικά σε συνθήκες όπως οι σημερινές, στις οποίες εμφανίζονται ευκαιρίες αλλά και μπανανόφλουδες’, τις οποίες δεν πρέπει να πατήσει κανείς στο όνομα της επέκτασης»…

Προσθέτει δε ότι σε όλη αυτή την περίοδο όπου η κρίση χτύπησε την πόρτα και της εγχώριας αγοράς καυσίμων (θυμίζουμε ότι η «El Petrol» και η «Sunoil» παραμένουν αδρανείς εδώ και μήνες), η ΕΛΙΝΟΪΛ, η οποία κατέχει περίπου το 6% της αγοράς, δέχτηκε κρούσεις από εταιρείες με μερίδια 2% ή 3% που ζητούσαν 50 και 60 εκατ. ευρώ ουσιαστικά για να πουλήσουν ένα σήμα χωρίς ιδιόκτητα πρατήρια και εγκαταστάσεις.

Προφανώς η αναφορά στα νούμερα έχει τη σημασία της. «Το deal εξαγοράς του εν Ελλάδι δικτύου της BP από την ΕΚΟ των ‘‘Ελληνικών Πετρελαίων’’ ύψους 360 εκατ. ευρώ αποτίμησε την εγχώρια αγορά», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Αληγιζάκης και εκτιμά ότι τα πρατήρια που τελικά θα περάσουν στο δίκτυο της ΕΚΟ θα είναι λιγότερα από τα 1.200 στα οποία αναφέρεται η συμφωνία: «Το είχαν δείξει και άλλες συμφωνίες, όπως της BP με τη ‘‘Mobil’’, αλλά και των ‘‘Ελληνικών Πετρελαίων’’ με τη ‘‘Μαμιδάκης’’ ότι στην εγχώρια αγορά καυσίμων ένα και ένα δεν κάνει δύο»…

Αρα για εταιρείες όπως η ΕΛΙΝΟΪΛ τέτοιες αλλαγές συνεπάγονται όντως ευκαιρίες; Οι προ δεκαετίας ανακατατάξεις αυτό έδειξαν, αλλά ο κ. Αληγιζάκης δίνει ένα διαφοροποιημένο στίγμα: «Θα έλεγα ότι η μεγάλη ευκαιρία για εταιρείες όπως η ΕΛΙΝΟΪΛ είναι να φτιάξουν τις νέες BP και ‘‘Shell’’ στη συνείδηση του καταναλωτή από πλευράς αξιοπιστίας». Θεωρεί επίσης ότι σε αυτό το κομμάτι η… κατά έναν χρόνο μεγαλύτερή του ηλικιακά ΕΛΙΝΟΪΛ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο με όπλο την εικόνα που έχει ήδη δημιουργήσει στην αγορά και τα προγράμματα δειγματοληπτικού ελέγχου ποιότητας που εφαρμόζει για τα πωλούμενα καύσιμα.

Τα Βαλκάνια να περιμένουν

Αυτή, πάντως, η περισσότερο πραγματιστική και πολύ λιγότερο «επικοινωνιακή» -για τη δημιουργία… θορύβου- προσέγγιση φαίνεται ότι χαρακτηρίζει συνολικά τις επιλογές της διοίκησης. «Εχουμε μιλήσει για τη βαλκανική επέκταση, αλλά πραγματικά σε τι θα αποσκοπούσαν, πέρα από την πρόκληση πρόσκαιρων εντυπώσεων, κινήσεις εξαγορών στην τρέχουσα περίοδο, όταν το περιβάλλον μάς δείχνει ότι σε μερικούς μήνες θα είναι δυνατόν να αποκτήσουμε τους όποιους στόχους σε χαμηλότερες τιμές;» σκέφτεται… φωναχτά.

Αλλά και η ίδια λογική ήταν αυτή που στάθηκε ανάχωμα στα όποια παράπονα μετόχων και αναλυτών για τις παροδικές πιέσεις στους ισολογισμούς της εταιρείας κατά την προηγούμενη εταιρεία, όταν έτρεχαν επενδύσεις κάποιων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, όπως η ναύλωση πλοίων για τον εφοδιασμό των νησιών, το δίκτυο των οποίων έχει διαχρονικά αποδειχτεί κλειδί για την ανάπτυξη της εταιρείας.

«Ο δικός μου παράδεισος; Να δω τα παιδιά μου σωστούς ανθρώπους»

Τα πρατήρια που τελικά θα περάσουν στο δίκτυο της ΕΚΟ θα είναι λιγότερα από τα 1.200 στα οποία αναφέρεται η συμφωνία – «το είχαν δείξει και άλλες συμφωνίες, όπως της BP με την Mobil αλλά και των Ελληνικών Πετρελαίων με τον Μαμιδάκη ότι στην εγχώρια αγορά καυσίμων ένα και ένα δεν κάνει δύο»

Ποιος, είναι, όμως τελικά ο πραγματικός παράδεισος για έναν άνθρωπο όπως ο κ. Γιάννης Αληγιζάκης; Εναν… φυσιολογικό άνθρωπο που δεν αφήνει τα χόμπι του, όπως το να παίζει επί σχεδόν 30 χρόνια κάθε Σάββατο παρέα με φίλους, να ανανεώνει το διαρκείας του στο Καραϊσκάκη για τον αγαπημένο του Ολυμπιακό, να πηγαίνει συχνά σινεμά και να ξεφεύγει για ανάσες στο εξοχικό του στο Πόρτο Υδρα;

Προτού δώσω την απάντηση που βγήκε από την κουβέντα μας, σε μια απόπειρα ενός σύντομου… ψυχογραφήματος θα έλεγα ότι έχουμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο που αρέσκεται στο να λειτουργεί ο ίδιος και να λειτουργούν γύρω του και οι άλλοι με κανόνες και μέτρο.

Σε αυτό παραπέμπει όλη η επαγγελματική πορεία του και, αν θέλετε, και το ότι κοντά στην αγάπη για τη ροκ μουσική βάζει και τα κλασικά ακούσματα. Και μάλιστα προτιμά ένα μη δημοφιλές στο ευρύ κοινό θέμα που δεν είναι άλλο από τον… «Κανόνα» του Γιόχαν Πασελμπέλ, ένα μπαρόκ κομμάτι που γράφτηκε το 1680 και αναπτύσσεται γύρω από τρία επαναλαμβανόμενα για 28 φορές μουσικά μοτίβα!

Μια τέτοιου είδους συνέπεια, ένα τέτοιου είδους μέτρο πιστεύω ότι δεν θα μπορούσε να έδινε άλλη απάντηση από έναν άνθρωπο όπως ο Γιάννης Αληγιζάκης, έστω κι αν αυτή δίνεται με δεδομένη και μια συγκεκριμένη οικονομική άνεση για τον ίδιο και την οικογένειά του: «Να δω τα παιδιά μου σωστούς ανθρώπους»…