Αποκλείουν από τον TAP τους Ελληνες κατασκευαστές

Φόβο ότι οι ελληνικές τεχνικές εταιρείες αποκλείονται από τις μεγάλες εργολαβίες ύψους 1,5 δισ. ευρώ που φέρνει η ελληνική αλλά και η αλβανική διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου TAP εκφράζουν εκπρόσωποι του κατασκευαστικού κλάδου, που βλέπουν να παραγκωνίζεται ο ρόλος τους, προκαλώντας την αντίδραση της κυβέρνησης που επιχειρεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη που θα προσδώσει το κολοσσιαίο έργο στις ελληνικές επιχειρήσεις. Το τελευταίο διάστημα στελέχη της κοινοπραξίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν διαμηνύσει ότι το εγχώριο δυναμικό του τεχνικού κλάδου δεν διαθέτει τις προδιαγραφές που απαιτεί το κατασκευαστικό κομμάτι του TAP, γι’ αυτό και θα περιοριστεί σε ρόλο υπεργολάβου αλλά και στα έργα οδοποιίας. Οι επικεφαλής του Τrans Adriatic Pipeline έχουν αναφερθεί σε 15 μεγάλες συμβάσεις και υπεργολαβίες για την κατασκευή του έργου μήκους 863 χιλιομέτρων από τους Κήπους του Εβρου μέχρι την Ιταλία. Η διαδρομή του αγωγού στην Ελλάδα θα είναι μήκους περίπου 550 χλμ. και άνω των 200 χλμ. στην Αλβανία δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για χρυσές δουλειές στον κατασκευαστικό τομέα.

Οι ελληνικές τεχνικές εταιρείες που έχουν την πείρα από ανάλογα μεγάλα έργα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική δηλώνουν  ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία προσέγγιση για τον αγωγό, ενώ χαρακτηρίζουν «πολύ πρώιμο στάδιο» όλη την προετοιμασία που έχει γίνει. Δεν κρύβουν μάλιστα την ανησυχία τους για τις προθέσεις του γερμανικού ομίλου της ENT (E.ON - New Build and Technology), που είναι ο διαχειριστής του αγωγού για τα έργα που θα γίνουν στην Ελλάδα και την Αλβανία καθώς, όπως έλεγε πρόσφατα στέλεχος της J&P Αβαξ, «οι προδιαγραφές του έργου βγαίνουν μόνο για ξανθά μαλλιά και γαλάζια μάτια», αφήνοντας σαφείς υπαινιγμούς για τον τρόπο που θα μοιραστεί η μεγάλη πίτα. Για παράδειγμα, φέρεται να τίθεται ως τεχνική προϋπόθεση η εμπειρία στη συγκόλληση 1.000 χλμ. αγωγών πάχους 48 ιντσών, την οποία δεν διαθέτει καμία ελληνική τεχνική εταιρεία. Για τον λόγο αυτό οι Ελληνες εργολάβοι κρατούν επί του παρόντος μικρό καλάθι για τα έργα που θα συνοδεύσουν τη διέλευση του αγωγού στην Ελλάδα. Υποστηρίζουν ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν από τους βασικούς μετόχους του έργου (ΒP, SOCAR, Statoil, Fluxys, Total, E.ON, Axpo), αν και τονίζουν ότι όπου υπάρχουν υψηλές απαιτήσεις μπορούν να αναζητήσουν τη συνεργασία ξένων οίκων. Για τις υποδομές επί αλβανικού εδάφους φαβορί φέρεται ο παλαιστινιακός διεθνής κολοσσός της CCC (Consolidated Contractors Company) με έδρα την Αθήνα, αλλά με ένα ειδικό νομικό καθεστώς που δεν της επιτρέπει να αναλαμβάνει έργα στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια εταιρεία με τεράστιο διεθνές εκτόπισμα που ελέγχει το 30% της παγκόσμιας αγοράς σε έργα φυσικού αερίου και η οποία πρόσφατα ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο έργο υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG) στο Κατάρ. Η κατασκευή του TAP αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο 2015, καθώς στόχος είναι στο τέλος του 2019 ο αγωγός να μεταφέρει τις πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα.

Μανιάτης: Ο αγωγός πρέπει να έχει σύμμαχο την τοπική κοινωνία

Το υπουργείο Περιβάλλοντος παρακολουθεί από πολύ κοντά την προετοιμασία για την κατασκευή του αγωγού που θα καθορίσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και για έναν πρόσθετο λόγο που συνδέεται με τις οξύτατες αντιδράσεις που συναντά η χάραξη του TAP στα Τενάγη των Φιλίππων, στον Νομό Καβάλας. Πρόκειται για μία από τις πλέον εύφορες κοιλάδες της Ανατολικής Μακεδονίας με χιλιάδες καλλιέργειες που έχουν το σπάνιο πλεονέκτημα να αρδεύονται από τα υπόγεια νερά της, αλλά και μια περιοχή που χαρακτηρίζεται η πιο πλούσια στον κόσμο σε κοιτάσματα τύρφης (ορυκτός άνθρακας). «Ο αγωγός είναι ένα κορυφαίο ενεργειακά έργο το οποίο οφείλει να σεβαστεί το περιβάλλον και να έχει σύμμαχο την ελληνική κοινωνία», δηλώνει  ο υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιάννης Μανιάτης, άποψη που έχει μεταφέρει πρόσφατα και στον επικεφαλής της κοινοπραξίας του TAP. Ο υπουργός Περιβάλλοντος εξηγεί ότι ζήτησε από τον κ. Κέιτλ Τάνγκλαντ καλύτερη επαφή με την τοπική κοινωνία της Καβάλας, καθώς πρόκειται για ένα τεράστιο έργο που επηρεάζει την περιοχή και εξ αυτού του λόγου απαιτεί εξαντλητική διαβούλευση, ενώ έθεσε και θέμα ενίσχυσης της ομάδας της κοινοπραξίας με Ελληνες συνεργάτες. Επιπλέον, μετέφερε στον διευθύνοντα σύμβουλο του TAP την ισχυρή βούληση της κυβέρνησης να μην υπάρξει κανένας τεχνικός αποκλεισμός από τα έργα των ελληνικών επιχειρήσεων κατασκευής και παροχής σωλήνων, και στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης να υπάρξουν αντισταθμιστικά ωφελήματα για τις κοινωνίες από τις οποίες σχεδιάζεται να περάσει ο αγωγός. «Δεν ζητάμε χάρη αλλά καθαρούς όρους ισότιμης συμμετοχής και διαφάνειας», υπογραμμίζει ο κ. Μανιάτης. Από την πλευρά τους, τα στελέχη του TAP, που υποτίμησαν αρχικά τον κοινωνικό αντίκτυπο του έργου, εμφανίζονται διατεθειμένα να βρεθεί λύση σε σχέση με την όδευση του αγωγού στα Τενάγη, η οποία όμως ακόμη κρατείται επτασφράγιστο μυστικό. Επιπροσθέτως, επανακαθορίζουν την πολιτική τους στον τομέα των προμηθειών, γεγονός που ερμηνεύεται ως κατανόηση των μηνυμάτων που λαμβάνουν τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Με βάση τον νέο σχεδιασμό, ο ΤΑP θα ακολουθήσει νέα διαδικασία προεπιλογής συμβάσεων για την κατασκευή του χερσαίου και του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού, την προμήθεια των σωλήνων από χάλυβα κ.ά. Πρόσφατα, μάλιστα, σε ένδειξη καλής θελήσεως και προσφοράς απηύθυναν πρόσκληση σε πάνω από 25 περιφερειακά και τεχνικά επιμελητήρια της Βόρειας Ελλάδας με σκοπό να τους υποδείξουν εταιρείες που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου.

Ανάστατη η κοινωνία της Καβάλας

Την ίδια στιγμή, το υπουργείο εξετάζει και εναλλακτικές λύσεις χάραξης του έργου, καθώς η κοινωνία εξακολουθεί να είναι ανάστατη από την όδευση του αγωγού, προετοιμάζοντας νέες κινητοποιήσεις μετά το Πάσχα που θα επιβεβαιώσουν το βροντερό «όχι» στο πέρασμα του αγωγού από τα Τενάγη. Στις αρχές του χρόνου υπήρξε ευρεία σύσκεψη στο ΥΠΕΚΑ, όπου αποφασίστηκε η δημιουργία τριμερούς επιτροπής διαβούλευσης για τη χάραξη του αγωγού με τη συμμετοχή του ΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας, του ΓΕΩΤΕΕ και εκπροσώπων της κοινοπραξίας. Οπως αναφέρει o πρόεδρος του ΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας κ. Δημήτρης Κυριαζίδης, στην κοινοπραξία του TAP έχει σταλεί από τον περασμένο Οκτώβριο πρόταση για εναλλακτική χάραξη του αγωγού μακριά από τα κοιτάσματα της τύρφης προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η χάραξη αυτή μεγαλώνει κατά 15 χλμ. το μήκος του αγωγού, που δεν θεωρείται πρόβλημα για ένα τόσο μεγάλο έργο. «Υπήρχε ένα χρονοδιάγραμμα για να απαντήσουν μεταξύ 15-20 Μαρτίου, όμως σε τηλεφωνική μας επικοινωνία είπαν ότι εξετάζεται η πρόταση από ανεξάρτητους μελετητές και θα δοθεί απάντηση σε εύλογο χρονικό διάστημα», σημειώνει ο κ. Κυριαζίδης. Οι εκτάσεις που αναμένεται να δεσμευτούν στην περιοχή, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, είναι χιλιάδες. «Θα παραχωρηθούν στην εταιρεία με τη μορφή δουλείας για όσο διάστημα διαρκέσει η κατασκευή (σ.σ.: περίπου τρία χρόνια) και θα δοθεί μια αποζημίωση για τη ζημία που θα προκληθεί από την απομείωση της καλλιεργητικής περιόδου, που είναι αμφίβολο εάν θα είναι ισότιμη της αξίας της γης που συνεχώς συρρικνώνεται και πλήττεται από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα», επισημαίνει. Αντιδράσεις, μικρότερης όμως κλίμακας, εκδηλώνονται και σε άλλες περιοχές, όπως στην κοινότητα Χρυσούπολης Νέστου αλλά και στον Νομό Σερρών, για τις οποίες έχουν υποβληθεί αιτήματα αλλαγής χάραξης του έργου.