Αυξάνονται οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες

Όλοι κάνουν λόγο για την εμπορική ναυτιλία και τα πλοία του ελληνικών συμφερόντων στόλου όμως στο περιθώριο παρέμενε ο παρανομαστής της προσπάθειας αυτής που είναι οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα στην Ελλάδα.

Ο χάρτης με τα ελληνικά ναυτιλιακά στρατηγεία  είναι αξιοσημείωτος. Ειδικότερα, οι ναυτιλιακές εταιρίες με έδρα και δραστηριότητα στην Ελλάδα ανέρχονται σε 725 έναντι 693 το 2006, ποσοστό αύξησης 4,7% , ανακόπτοντας την φθίνουσα πορεία που παρατηρήθηκε από το 1998 και μετά όταν οι εταιρείες έκλειναν η μία πίσω από την άλλη.

Το 1998  ανέρχονταν σε 926. Στο χαμηλότερο επίπεδο έφθασαν το 2005 όταν καταγράφηκαν μόνο 690 εταιρίες. Η μείωση του αριθμού των ναυτιλιακών εταιριών, μεταξύ  1998 και 2005, αποδίδεται κυρίως στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας στις ναυτιλιακές μικρές εταιρίες, οι οποίες συνήθως, ελέγχουν και πλοία μεγάλης ηλικίας.

Σύμφωνα με έρευνα της Petrofin Research S.A., η ανάγκη επίτευξης οικονομιών κλίμακας, οι συνεχείς και νέες αυστηρότερες ρυθμίσεις για την ασφάλεια των πλοίων, που τέθηκαν σε ισχύ από διεθνείς οργανισμούς καθώς και  η στάση των τραπεζών, συνέτειναν με τη σειρά τους στη μείωση των εταιριών, η οποία όμως συντελέσθηκε στο πλαίσιο μίας συνεχώς αυξανόμενης χωρητικότητας σε τόνους  και μείωσης του μέσου όρου ηλικίας του ελληνόκτητου στόλου αλλά και αύξησης του αριθμού των πλοίων.
Επίσης, ειδικά μετά το 2003 όταν η ναυλαγορά παρουσίαζε μία πολύ ικανοποιητική πορεία και οι τιμές των πλοίων αυξάνονταν σε πρωτοφανή επίπεδα,  πολλοί μικροί πλοιοκτήτες πούλησαν τα πλοία τους με την προοπτική να επιστρέψουν και πάλι στον κλάδο όταν θα γινόταν η διόρθωση, μέσα σε περίπου δύο χρόνια, όπως υπολόγιζαν.

Στεριανά κεφάλαια

 Όμως η αγορά δεν διόρθωσε, αλλά  συνέχισε να ανεβαίνει και τα κέρδη  ήταν  πλέον πολύ μεγάλα για όσους ασχολούνταν με τη ναυτιλία. Και ήταν τόσο μεγάλα που ακόμη και στεριανοί επιχειρηματίες άρχισαν να επενδύουν στη θάλασσα μέσω των ξένων χρηματιστηρίων και των  funds-επενδυτικών οργανισμών, δημιουργώντας καινούργιες εταιρείες.

Επίσης, πολλοί εφοπλιστές που τηρούσαν στάση αναμονής μπήκαν στο…παιχνίδι, γιατί είδαν ότι κινδύνευαν να χάσουν το τρένο. Άλλος ένας παράγοντας που συνετέλεσε στην αύξηση του αριθμού των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών  ήταν και το γεγονός ότι παραδοσιακές ναυτιλιακές οικογένειες διαχωρίστηκαν και η επόμενη γενιά  ίδρυσε  δικές της εταιρείες. Αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών είναι ο αριθμός των ναυτιλιακών εταιρειών να αυξηθεί κατά 32 και να φθάσουν τις 725 το 2007.
Όποτε η ναυτιλία περνάει  περίοδο ανάπτυξης, συνηθίζεται να αυξάνεται ο αριθμός των εταιριών, καθώς στο χώρο εισέρχονται νέοι επενδυτές. Σε διεθνές επίπεδο, όμως, ο ναυτιλιακός  κλάδος οδηγείται προς τη συγκέντρωση-συγχώνευση, γεγονός το οποίο δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την ελληνική ναυτιλία τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα απαιτούνται  πλέον μεγάλα  κεφάλαια για την απόκτηση ενός πλοίου, είτε μεταχειρισμένου είτε υπό ναυπήγηση. Όμως στην πράξη αποδεικνύεται ότι  οι μικροί πλοιοκτήτες δεν θα εκλείψουν , καθώς η εξειδίκευση σε ορισμένα είδη θαλάσσιων μεταφορών προσφέρει περιθώριο δράσης.

Οι κατηγορίες

Από τις  ελληνικές εταιρείες οι 307, ποσοστό 42,3% διαθέτουν στόλο που αποτελείται από 1 έως δύο πλοία.  Οι 165 ναυτιλιακές εταιρείες, ποσοστό 22,7% έχουν στόλο με 3-4 πλοία, και οι 126, ποσοστό 17,3%, διατηρούν στόλο  με 5-8 πλοία.
Λίγες είναι οι ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν μεγάλους στόλους. Ειδικότερα, 63 εταιρείες, ποσοστό 8,6%, διαθέτουν  στόλο με 9-15 πλοία, 35 εταιρείες, ποσοστό 4,8%, έχουν  στόλο με 16-24 πλοία και μόλις 29 ναυτιλιακές εταιρείες, ποσοστό 4% διαθέτουν ένα στόλο από 25 πλοία και πάνω.

Οι καινούργιες

Από τις νεοεισερχόμενες εταιρείες,  σύμφωνα με την έρευνα, 19 εταιρείες προστέθηκαν στο group των πολύ μικρών εταιρειών με 1-2 πλοία. Άλλες 19 εταιρείες προστέθηκαν στο group των εταιρειών που διαθέτουν  στόλο από 3 έως  4 πλοία. Στις μικρομεσαίας δυναμικότητας ναυτιλιακές  επιχειρήσεις σημειώθηκε μία ελαφρά μείωση του αριθμού των εταιρειών που ανήκουν στο group όσων έχουν 9-15 πλοία και πιο συγκεκριμένα είναι μία λιγότερη ενώ και στο στο group των εταιρειών με 5-8 πλοία μειώθηκε κατά 11 ο αριθμός των εταιρειών.
Στις εταιρείες με μεγάλο στόλο  μείωση κατά πέντε  παρατηρείται σε εκείνες  που ελέγχουν ένα από 16-24 πλοία  ενώ κατά μία μειώθηκαν οι εταιρείες που ελέγχουν πάνω από 25 πλοία.

Η εξήγηση

Σύμφωνα με την έρευνα ο λόγος που αυξήθηκαν οι εταιρείες με μικρό στόλο και μειώθηκαν εκείνες που διαχειρίζονταν μεγαλύτερο, είναι το γεγονός ότι οι Έλληνες εφοπλιστές εκμεταλλευόμενοι τις υψηλότατες τιμές πώλησης πλοίων, πούλησαν μεγάλο αριθμό για να αποκομίσουν τεράστια κέρδη και έτσι μειώθηκε η δύναμη του στόλους τους και …άλλαξαν κατηγορία. 

Οι μεγαλύτερες κατηγορίες παραμένουν σταθερές ή αυξάνονται ελάχιστα, ενώ ο αριθμός των εταιρειών μεσαίου μεγέθους μειώνεται.

Αύξηση του στόλου

Εκτός όμως από τον αριθμό των ναυτιλιακών εταιρειών, το 2007 αυξήθηκε  κατά 182 πλοία και ο στόλος που ελέγχεται από ελληνικές εταιρίες, αποτελούμενος από 4.346 πλοίά, παντός τύπου, μεγέθους και ηλικίας, έναντι 4.164  το 2006, ποσοστό αύξησης 4,3%. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα υπό ναυπήγηση πλοία.

 Στα πλοία χωρητικότητας άνω των 10.000 τόνων , διαπιστώνεται αύξηση του αριθμού τους κατά 3,2% φθάνοντας τα 2.884  έναντι 2.794 το 2006, καθώς και σημαντική αύξηση της μεταφορικής ικανότητας. Είναι αξιοσημείωτο ότι η  μεταφορική ικανότητα του ελληνόκτητου στόλου έχει αυξηθεί στους  204,2 εκατ. τόνους, έναντι 166,7 εκατ. τόνους dw το 2003.

Ανανέωση του στόλου

Από την  έρευνα προκύπτει ότι μειώθηκε σημαντικά ο μέσος όρος ηλικίας του ελληνικού στόλο στα πλοία άνω των 10.000 τόνων  στα 15,3 έτη, έναντι 19,85 έτη το 2003. Σε σχέση με το 2006, η μέση ηλικία των πλοίων έχει υποχωρήσει κατά 7 μήνες. Τα στοιχεία αυτά αντικατοπτρίζουν την είσοδο των νεότευκτων πλοίων καθώς και την κίνηση των ελλήνων εφοπλιστών να αντικαθιστούν πάλι.

Γενικότερα,ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών έχει μειωθεί στα 18,71 έτη από τα 19,4 έτη το 2006 και τα 23 χρόνια το 2005.
Είναι αξιοσημείωτο ότι γηραιότερα πλοία ανήκουν, κυρίως, σε μικρές εταιρείες με λίγα πλοία στο στόλο τους.
Πρέπει όμως να επισημανθεί ότι θα ήταν ακόμη μικρότερος ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου εάν δεν είχε  αυξηθεί  ο αριθμός  των πλοίων που είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών, αλλά και αυτών που είναι άνω των 40 ετών. Πρόκειται, κυρίως, για μικρά φορτηγά πλοία, δεξαμενόπλοια και πορθμεία που έχουν  τοπική δραστηριότητα. Κατεγράφησαν 741 πλοία ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών έναντι 645 πέρυσι και 240 πλοία μεγαλύτερα των 40 ετών έναντι 209 πέρυσι.