Δανειζόμαστε, αλλά δεν αγοράζουμε…

Η αρνητική ψυχολογία που κατά κανόνα πλήττει τις αγορές έχει αρχίσει να επηρεάζει και τους καταναλωτές. Από την εμπορική κίνηση της εορταστικής περιόδου, που σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις ήταν χαμηλότερη της αναμενόμενης, μέχρι την εφαρμογή αυστηρότερης πολιτικής χορηγήσεων από την πλευρά των τραπεζών, όλα κατατείνουν στην εκτίμηση οτι το 2008 προμηνύεται δύσκολο έτος.

Οι τράπεζες σταδιακά κλείνουν τις στρόφιγγες δανεισμού, «υπακούοντας» έτσι και στις συστάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος που συνιστά προσοχή στη διαβάθμιση των κινδύνων που αναλαμβάνουν οι τράπεζες, δεδομένου οτι το ποσοστό των δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο (περίπου 6%) από το αντίστοιχο της ευρωζώνης (3% - 3,3%). Τις εξελίξεις στη διεθνή σκηνή και τις επιπτώσεις της στην εγχώρια αγορά, σε συνδυασμό με την ακρίβεια και την διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα, συζήτησαν σήμερα ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Αλογοσκούφης στη συνάντησή του με τον διοικητή της Τράεζας της Ελλάδος κ. Νικόλαο Γκαργκάνα.

Η αύξηση των επιτοκίων, απόρροια της διεθνούς πιστωτικής κρίσης, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την εξυπηρέτηση δανείων που ενδεχομένως αντιμετώπιζαν μικροπροβλήματα αποπληρωμής. Πληροφορίες αναφέρουν οτι ήδη παρατηρούνται αρκετά σημαντική αύξηση των κατασχέσεων στην αγορά αυτοκινήτου, όπως και δυσκολίες στην εξόφληση χρεών από πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια. Μέχρι στιγμής το πρόβλημα δεν φαίνεται να έχει μετατοπισθεί στην αγορά των στεγαστικών δανείων, που λόγω του ύψους του δανεισμού αποτελεί σοβαρότερο κίνδυνο.

Πιο αυστηρά τα κριτήρια…

Οι τράπεζες, στην προσπάθεια να περιορίσουν τους κινδύνους τους, κυριολεκτικά «κυνηγούν» τα δάνεια που εμφανίζουν καθυστερήσεις και έχουν ήδη υιοθετήσει αυστηρότερες πολιτικές και κριτήρια χορηγήσεων. Από την πλευρά τους οι καταναλωτικές οργανώσεις, εν όψει και της έναρξης των χειμερινών εκπτώσεων αύριο 15.01.2008, προειδοποιούν τους καταναλωτές να αποφεύγουν την αλόγιστη χρήση πιστωτικών καρτών και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά τυχόν υπαρβάσεις του οικογενεικού προϋπολογισμού.

Στη συγκυρία αυτή, ενδιαφέρον παρουσιάζει έρευνα της εταιρείας Pricewaterhouse Coopers, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα παρουσιάζει τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης καταναλωτικής πίστης στην ευρωζώνη την τελευταία πενταετία (2003 - 2007). Επίσης, η διείσδυση της καταναλωτικής πίστης ως ποσοστό του δηλωμένου ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι η δεύτερη υψηλότερη μετά την Αγγλία, ενώ η χώρα μας είναι σχεδόν η μοναδική χώρα όπου παρατηρείται αύξηση της καταναλωτικής πίστης στην ευρωζώνη, εν αντιθέσει με τις λοιπές χώρες όπου επικρατεί σταθεροποίηση ή μείωση.

Το γεγονός αυτό εν μέρει εξηγεί τις υψηλές αποδόσεις στα ιδία κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών, ωστόσο η Pricewaterhouse εκτιμά πως οι νέες συνθήκες, αποτέλεσμα της παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης (credit crunch) θα υποχρεώσουν τις τράπεζες στην Ελλάδα να αναλάβουν δράση, ανταποκρινόμενες στην αύξηση του κόστους του χρήματος, εφαρμόζοντας πιο αυστηρή πολιτική αποδοχής πίστωσης.
Σε άλλες χώρες πάντως και ιδίως στις ΗΠΑ ήδη παρατηρείται στροφή στις καταναλωτικές συνήθειες. Είναι αξιοσημείωτο, σημειώνει το περιοδικό «Business Week», το γεγονός οτι στην Αμερική αναβιώνουν τα εκπτωτικά καταστήματα και οι καταναλωτές αγοράζουν μόνο τα απολύτως αναγκαία.

Ενδεικτικό της στροφής που καταγράφεται είναι επίσης τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τον Δεκέμβριο τα εμπορικά καταστήματα ειδών πολυτελείας σημείωσαν σημαντική κάμψη των πωλήσεών τους, καταδεικνύοντας σαφέστατα ότι ακόμη και οι πλέον εύποροι καταναλωτές αρχίζουν να νιώθουν την επίδραση της κρίσης, περιορίζουν τις δαπάνες τους και καταχωνιάζουν βαθιά στα συρτάρια τους τις gold και platinum πιστωτικές τους κάρτες.