Υπογράφεται η συμφωνία για μειωμένη συμμετοχή στο ΕΣΠΑ

Μέσα στην εβδομάδα αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Κομισιόν για την αλλαγή των όρων συγχρηματοδότησης των  έργων από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους.  

Η συμφωνία προβλέπει  τη μείωση του ποσοστού συμμετοχής της Ελλάδας στη χρηματοδότηση  έργων με εθνικούς πόρους από τον  προϋπολογισμό και αντίστοιχη αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής. Έτσι το ποσοστό της εθνικής συμμετοχής από 15% μειώνεται στο 5% και της κοινοτικής συμμετοχής, αυξάνεται στο 95%.  

Η αλλαγή αυτή αντιστοιχεί  σε πόρους ύψους 800 περίπου εκ. ευρώ και η ενεργοποίηση της απόφασης θα ξεκινήσει από την 1η Ιανουαρίου του 2012. τα παραπάνω συμφωνήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στην Αθήνα του αρμόδιου επιτρόπου για τα διαρθρωτικά ταμεία κ. Γιοχάνες Χαν.  

Η χρηματοδότηση  αφορά κυρίως έργα του ΕΣΠΑ η υλοποίηση  των οποίων είχε  μπλοκαριστεί λόγω της αντικειμενικής αδυναμίας του  δημοσίου να συνεισφέρει τα κονδύλια που αντιστοιχούσαν στη συμμετοχή της Ελλάδας στις χρηματοδοτήσεις των έργων.  

Με τις προωθούμενες αλλαγές εκτιμάται ότι η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ μπορεί να φθάσει στο 32% ποσοστό  που αν και υπολείπεται του  στόχου απορροφητικότητας 36%, ωστόσο αποτελεί ποσοστό ικανοποιητικής απορρόφησης μετά από το διετές σχεδόν πάγωμα των έργων. Μεγαλύτερο πρόβλημα στην απορρόφηση των πόρων παρουσιάζουν τα κοινωνικά ταμεία, τα οποία κινούνται περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου απορρόφησης κονδυλίων, γεγονός που αυξάνει στημαντικά τον κίνδυνο να μείνουν αναξιοποίητα και να χαθούν οριστικά κονδύλια ύψους 3,5 δισ. ευρώ περίπου για έργα που δεν υλοποιήθηκαν στην επταετία 2000 – 2006.  

Η αλλαγή που  συμφωνήθηκε για την αύξηση της  κοινοτικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση  των έργων, θα διευκολύνει τις  χρηματοδοτήσεις αλλά προϋποθέτει  επίσης αναθεώρηση των προτεραιοτήτων στον κατάλογο των προς χρηματοδότηση  έργων, γεγονός που δεν αποκλείει  ένα νέο γύρο κόντρας μεταξύ υπουργών. Οι διαθέσιμοι πόροι παραμένουν ίδιοι και δεν επαρκούν για να χρηματοδοτήσουν το σύνολο των έργων που έχουν εντάξει τα διάφορα υπουργεία στα προγράμματά τους, θα πρέπει να συμφωνηθεί ποια έργα αποτελούν προτεραιότητα και θα χρηματοδοτηθούν και ποια έργα θα πρέπει να εξαιρεθούν. Μια τέτοια εξέλιξη στην παρούσα προεκλογική για τους υπουργούς περίοδο, δημιουργεί φόβους στην κυβέρνηση Παπαδήμου ότι ενδεχομένως δημιουργήσει νέα προβλήματα και τριβές μεταξύ υπουργών.  

Εκτός από τα έργα του ΕΣΠΑ, σοβαρό πρόβλημα παραμένει η χρηματοδότηση και υλοποίηση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων τα οποία υλοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης και χρηματοδοτούνται μέσω τραπεζικού δανεισμού. Δεδομένης της έλλειψης ρευστότητας αφενός και των αλλαγών που επιδιώκουν οι τράπεζες στις εγγυήσεις των παραχωρησιούχων, το σύνολο των μεγάλων οδικών αξόνων έχει παγώσει.  

Στο πλαίσιο  αυτό, η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Κομισιόν, προωθούν τη δημιουργία ενός νέου σχήματος με τη μορφή ταμείου  εγγυοδοσίας που θα προικοδοτηθεί με πόρους ύψους 1,5 δισ. ευρώ σε πρώτη φάση για να ξεκολλήσει η τραπεζική χρηματοδότηση. Ωστόσο θα πρέπει παράλληλα να διασφαλισθεί πως οι ανάδοχες κατασκευαστικές εταιρείες που έχουν αναλάβει την υλοποίηση των έργων αυτών είναι ακόμη σε θέση να λειτουργήσουν, καθώς αρκετές βρίσκονται πολύ κοντά σε οικονομική κατάρρευση.