Οι τραπεζίτες ακόμη ανησυχούν…

Η εκρηκτική αντίδραση του Χρηματιστηρίου την Παρασκευή δεν κατάφερε να αμβλύνει τις ανησυχίες των τραπεζιτών και των χρηματιστών. Ακόμη κι η ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης και της FED για τη διάσωση των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων ή οι εγγυήσεις που προσέφεραν για τα Αμοιβαία Κεφάλαια, έδωσαν μια ανάσα στις διεθνείς αγορές, δεν έσβησαν όμως τις ανησυχίες.

Οι φόβοι για κατάρρευση αυτή τη φορά της Goldman Sachs παραμένουν και, αν αυτό επιβεβαιωθεί, θα ακολουθήσει νέος γύρος απωλειών και νέες εκτιμήσεις για το βάθος και τα χαρακτηριστικά της κρίσης, ενώ για τη διάρκειά της ουδείς μπορεί να μιλήσει με ασφάλεια.

Οι Ελληνες τραπεζίτες, παραδοσιακά πιο συντηρητικοί από τους ξένους συναδέλφους τους, τους μέχρι πρότινος γκουρού της τραπεζικής τέχνης, παραμένουν επιφυλακτικοί. Στο σύνολό τους σχεδόν, θεωρούν ότι η αντίδραση της Παρασκευής είναι συγκυριακή και σίγουρα παροδική. Είναι πεπεισμένοι ότι θα συμβιώνουμε με την κρίση για πολύ καιρό ακόμη και αποφεύγουν να κάνουν οποιαδήποτε πρόβλεψη τόσο για την έξοδο όσο και για τις τελικές επιπτώσεις.

Η άποψη των περισσότερων αναλυτών συγκλίνει στο ότι η Ευρώπη δεν θα καταφέρει εύκολα να ξεφύγει από την ύφεση. Ακόμη και τώρα να τελείωνε η κρίση, αναφέρουν, θα ήταν δύσκολο να γλιτώσουμε την ύφεση. Μέχρι στιγμής οι απώλειες της κρίσης για τις ΗΠΑ ξεπερνούν τα 14 τρισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 4 τρισ. είναι απώλειες στην κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου και τουλάχιστον 10 τρισ. οι διαγραφές. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 10% του αμερικανικού ΑΕΠ.

Δεδομένου ότι η οικονομία των ΗΠΑ αποτελεί το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ, οι απώλειες για την παγκόσμια οικονομία θα είναι της τάξεως του 20% του ΑΕΠ τουλάχιστον. Η κατάσταση θα επιβαρυνθεί σημαντικά από την αναμενόμενη έκρηξη της ανεργίας, καθώς στις ΗΠΑ, αλλά πολλοί φοβούνται και στην Ευρώπη, και δη στη Βρετανία, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα χάσουν την εργασία τους, με μια μεγάλη πλειοψηφία να προέρχεται από τον χρηματοπιστωτικό χώρο.

Για τις ελληνικές τράπεζες η κρίση μεταφράζεται μέχρι στιγμής στην επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, που είναι ένας συνδυασμός της ανασφάλειας λόγω της κρίσης και της οικονομικής στενότητας των νοικοκυριών. Επιπλέον, οι τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του υψηλού κόστους χρήματος στην άντληση νέων κεφαλαίων λόγω της ραγδαίας ανόδου των διατραπεζικών επιτοκίων.

Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους ομολογούν ότι η εποχή της υψηλής κερδοφορίας πέρασε και η επόμενη τριετία -κατ’ άλλους πενταετία- θα είναι εποχή προσγείωσης των τραπεζικών κερδών. «Το χρήμα θα βγαίνει πολύ δύσκολα», αναφέρει χαρακτηριστικά γνωστός παράγων της αγοράς.

Συνάδελφός του ανέφερε ότι η επόμενη περίοδος θα είναι «κόλαση». Και οι δύο ερμηνεύουν τα αμερικανικά σχέδια διάσωσης των τραπεζών και των αμοιβαίων κεφαλαίων διαθεσίμων, καθώς και τις αποφάσεις της SEC και του FSA να απαγορεύσουν το Short Selling σε μια σειρά τραπεζικών μετοχών, ως έμμεση παραδοχή τής μέχρι τώρα αποτυχίας των αρχών.

Σωστό το μέτρο, αναφέρουν και συμπληρώνουν: «Και στην Ελλάδα νιώσαμε τις πιέσεις των κερδοσκόπων στις αρχές του καλοκαιριού, αναφέρουν και είδαμε ότι είναι ένα παιχνίδι που δεν παλεύεται». Στο Λονδίνο, πληροφορεί Ελληνας τραπεζίτης με στενές επαφές στο City, η κεντρική τράπεζα και το FSΑ η βρετανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς, έχουν εγκαταστήσει στελέχη τους σε όλες τις μεγάλες τράπεζες και παρακολουθούν εκ των έσω τη λειτουργία τους. Αυτό δείχνει και τον βαθμό της ανησυχίας τους. Πώς μπορούμε εμείς να εφησυχάζουμε; Αναρωτιέται.

Πέραν όμως των προβλημάτων, η κρίση δημιουργεί κι ευκαιρίες, επισημαίνουν τα τραπεζικά στελέχη… Η μεγάλη μείωση των κεφαλαιοποιήσεων διευκολύνει κινήσεις συγκέντρωσης στην αγορά. Κορυφαίος Ελληνας τραπεζίτης το λέει ευθαρσώς: «Αυτό που μπορούμε να εκμεταλλευθούμε από την κρίση είναι να βγούμε από αυτή μεγαλύτεροι σε μέγεθος».

Χωρίς να παραγνωρίζουν τα πρακτικά προβλήματα, τις δυσκολίες και τα θεσμικά κενά στην επίτευξη τέτοιων εγχειρημάτων, οι τραπεζίτες αναγνωρίζουν, χωρίς να το ομολογούν, ότι σε περιόδους κρίσεων και ανασφάλειας είναι πιο εύκολο π.χ. να μειώσουν τον αριθμό των εργαζομένων απ’ ότι σε περιόδους εργασιακής ειρήνης. Μ’ άλλα λόγια συμφωνούν διαφωνώντας -μόνο στους χαρακτηρισμούς- με τη λαϊκή ρήση «στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται».

Επισήμως αναφέρουν ότι στην καρδιά της κρίσης καμία στρατηγική επέκτασης δεν υλοποιείται παρά μόνο εφόσον αυτό επιβάλλεται από τις συνθήκες, κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει για την ελληνική αγορά τουλάχιστον στην παρούσα φάση. Τα σχέδια, ωστόσο, υπάρχουν, εξετάζονται και παραμένουν σε ετοιμότητα για να υλοποιηθούν μόλις η πολλή σκόνη καταλαγιάσει.

Επιπλέον, μια κίνηση εξαγοράς τώρα θα ερμηνευθεί ως στοιχείο αδυναμίας για τον εξαγοραζόμενο, όμως, δεν μπορεί και να αργήσει πολύ γιατί μπορεί να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Οσος απαιτείται για την υλοποίηση μιας συγχώνευσης, ώστε κατά την οριστική έξοδο από την κρίση, το σχήμα που θα προκύψει να είναι πανέτοιμο για την έναρξη του νέου κύκλου.