Τράπεζες: Στεγαστικά και πιστωτικές τις πονοκεφαλιάζουν

Ψήγματα αισιοδοξίας θέλουν να περάσουν οι τραπεζίτες στην αγορά με τη ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του εξαμήνου, όμως η προοδευτική εξέλιξη των τραπεζικών εργασιών καταδεικνύει ότι τα πράγματα δυσκολεύουν ολοένα και περισσότερο.

Προσωρινά στοιχεία που αποδίδονται σε διαρροές από την Τράπεζα της Ελλάδος, φέρουν τους ρυθμούς αύξησης της στεγαστικής και της καταναλωτικής πίστης, δηλαδή τον πυρήνα της λιανικής τραπεζικής να περιορίζεται μήνα με τον μήνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, τα οποία ωστόσο δεν έχουν επιβεβαιωθεί επισήμως, τον Ιούνιο -από τους παραδοσιακά επικερδείς μήνες για τις τράπεζες- η ζήτηση για χορήγηση στεγαστικών δανείων εμφανίζει σταθερή επιβράδυνση. Ο μέσος ρυθμός αύξησης σε ετήσια βάση της στεγαστικής πίστης στην εγχώρια αγορά διαμορφώνεται κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008 στο 12,5% υποχωρώντας σημαντικά από το αντίστοιχο ποσοστό του 19,5% κατά την περσινή περίοδο.

Από τις τράπεζες εξηγούν ότι το ποσοστό 12,5% δεν ενσωματώνει τα τιτλοποιηθέντα στεγαστικά δάνεια και συνεπώς «παραποιεί» την πραγματική εικόνα που σύμφωνα με τους τραπεζίτες είναι πολύ καλύτερη, με τον ρυθμό αύξησης των χορηγήσεων να ξεπερνά το 17% το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουνίου 2008.

Ακόμη κι αυτός ο ρυθμός όμως αποτυπώνει την επιβράδυνση που παρατηρείται στηναγορά, ως αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης του κόστους χρήματος και της ανασφάλειας που δημιούργησε η διεθνής κρίση και οι επιπτώσεις της στην οικονομία.

Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του πρώτου τριμήνου, τον Μάρτιο χορηγήθηκαν στεγαστικά δάνεια συνολικού ύψους 850 εκατομμυρίων ευρώ ποσό σχεδόν 40% χαμηλότερο από τα αντίστοιχα δάνεια ύψους 1,4 δισ. ευρώ που είχαν χορηγηθεί τον ίδιο μήνα του 2007. Από τις πρώτες ανακοινώσεις οικονομικώναποτελεσμάτων όχι μόνον δεν προκύπτει ουσιαστική βελτίωση αλλά αντιθέτως επιβεβαιώνεται η συνεχής επιβράδυνση. Οι τράπεζες εξακολουθούν μεν να χορηγούν δάνεια, αλλά με φθίνοντα ρυθμό που εκτιμάται ότι θα εξακολουθεί να επιβραδύνεται τουλάχιστον ως το τέλος του χρόνου.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στον τομέα της καταναλωτικής πίστης. Ενδεικτικό είναι ότι οι τράπεζες «βομβαρδίζουν» με διαφημίσεις για προσφορές δανείων και πιστωτικών καρτών χρησιμοποιώντας το γνωστό «κόλπο» της μεταφοράς υπολοίπων με ευνοϊκούς όρους, χαμηλών επιτοκίων και άτοκης περιόδου. Στην πραγματικότητα όμως το κόστος του πλαστικού χρήματος έχει κάνει κυριολεκτικά άλμα φτάνοντας τα επιτόκια μέχρι το 20% σχεδόν στα προ-δεκαπενταετίας επίπεδα.

Ενα στοιχείο όμως που θα έπρεπε να ανησυχήσει τους τραπεζίτες αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος είναι το γεγονός πως παρά τη σημαντική αύξηση του κόστους των πιστωτικών καρτών, διατηρείται αμείωτο το πoσοστό αναλήψεων μετρητών από πιστωτικές κάρτες. Αυτό είναι το πιο ανησυχητικό σύμπτωμα οικονομικής στενότητας των νοικοκυριών που καταφεύγουν στον ακριβό δανεισμό της πιστωτικής κάρτας τους. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από τον συνολικό τζίρο των πιστωτικών καρτών, ποσοστό περίπου 35% αντιστοιχεί στις αναλήψεις μετρητών.

Με δυο λόγια από τα 10 δισ. ευρώ που κινούνται στην αγορά μέσω των πιστωτικών καρτών, τα 3,5 δισ. είναι μετρητά που σηκώνουν οι κάτοχοι για να καλύψουν καθημερινές τους ανάγκες, έστω κι αν γνωρίζουν πως θα πρέπει να επιστρέψουν πολύ περισσότερα, δεδομένου ότι το επιτόκιο αναλήψεων είναι προσαυξημένο κατά 2,5 μονάδες σε σχέση με το επιτόκιο συναλλαγών.