10 must see παραστάσεις του χειμώνα

Όπως κάθε χρόνο οι παραστάσεις που θα κάνουν πρεμιέρα φέτος στην Αθήνα είναι αμέτρητες. Αυτό το άρθρο λοιπόν δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία πρώτη επιλογή δέκα παραστάσεων, που θα δούμε μέσα στον χειμώνα, και για διάφορους λόγους μας έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον. Φυσικά δεν είναι ούτε οι μόνες που θα δούμε, ούτε οι μόνες που αξίζουν. Απλά είναι από τις πρώτες που σημειώσαμε στο θεατρικό μας καρνέ. 

1984 του Τζορτζ Όργουελ
Θέατρο Βασιλάκου
Η σύμπραξή τους στον «Φάουστ» του Γκαίτε πέρυσι στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά μας χάρισε μία εξαιρετική παράσταση. Φέτος ενώνουν ξανά δυνάμεις στο προφητικό αριστούργημα του Τζορτζ Όργουελ «1984». Ο λόγος για την Κατερίνα Ευαγγελάτου και τους Νίκο Κουρή και Αργύρη Πανταζάρα. Η Ευαγγελάτου είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο ικανές και μελετημένες σκηνοθέτιδες της νεότερης γενιάς, με πλούσιο πια βιογραφικό και διεθνείς συνεργασίες. Η ματιά της στο «1984», το λογοτεχνικό αριστούργημα του Όργουελ που πρωτοεκδόθηκε το 1949 και αποτέλεσε ένα πολιτικό μανιφέστο κατά του ολοκληρωτισμού της σκέψης και ένα προφητικό έργο που παραμένει (και θα παραμένει) εκρηκτικά επίκαιρο, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να χάσουμε το «1984», που θα κάνει πρεμιέρα τον Νοέμβριο στο Βασιλάκου.

ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΝΥΧΤΑ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Εθνικό Θέατρο – Κεντρική Σκηνή

Η αυλαία για τη νέα σεζόν του Εθνικού Θεάτρου θα ανοίξει φέτος με ένα κλασικό –αν και όχι πολυπαιγμένο στην Ελλάδα– έργο του Σαίξπηρ. Το ενδιαφέρον εδώ εστιάζεται στο όνομα του σκηνοθέτη. Ο Δημήτρης Καραντζάς έχει αποδείξει πια μέσα από πολλές δουλειές του ότι έχει ένα πολύ προσωπικό και ιδιαίτερο στίγμα. Οι σκηνοθεσίες του χαρακτηρίζονται συνήθως από μία ιδιαίτερη φόρμα και έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς αυτή τη φορά επέλεξε να προσεγγίσει τον ποιητικό λόγο του Σαίξπηρ. Η Έμιλυ Κολιανδρή θα ερμηνεύσει την Βιόλα, η Εύη Σαουλίδου την Ολίβια, ο Γιώργος Χρυσοστόμου τον Δούκα Ορσίνο, ο Νίκος Χατζόπουλος τον Μαλβόλιο, ο Μιχάλης Σαράντης τον Σερ Άντριου, η Ελίνα Ρίζου τη Μαρία και ο Άρης Μπαλής τον Σεμπάστιαν. Τουτέστιν, ένας θίασος εξαιρετικών ηθοποιών υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες ενός εμπνευσμένου σκηνοθέτη σε ένα έργο του Σαίξπηρ που δεν χρειάζεται συστάσεις. Πώς να μην είναι αυτή η παράσταση must see;

ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΝ Ο ΠΟΘΟΣ του Τενεσί Ουίλιαμς
Σύγχρονο Θέατρο
Το «Λεωφορείον ο Πόθος» το έχουμε δει πολλές φορές στην ελληνική σκηνή. Έργο εμβληματικό για την παγκόσμια δραματουργία, συνήθως αποτελεί προσωπική επιλογή σημαντικών πρωταγωνιστριών που θέλουν πάση θυσία να βάλουν τη Μπλανς Ντι Μπουά στο βιογραφικό τους. Στην παράσταση όμως που θα σκηνοθετήσει η Ελένη Σκότη στο Σύγχρονο Θέατρο της Αθήνας τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Εδώ η επιλογή του έργου ξεκινάει από τον σκηνοθέτη και η Σκότη έχει δώσει πολλάκις τα διαπιστευτήριά της. Άριστη γνώστης του αμερικάνικου θεάτρου, παίζει στα δάχτυλα τον θεατρικό ρεαλισμό (έστω και τον ποιητικό, που επιτάσσει ο Ουίλιαμς). Ήθελε πολλά χρόνια να κάνει το «Λεωφορείον ο Πόθος» στο Θέατρο Επί Κολωνώ. Τελικά, σε συνεργασία πάντα με το Επί Κολωνώ, θα πραγματοποιήσει το όνειρό της στη μεγαλύτερη και με πολύ μεγαλύτερες τεχνικές ευκολίες σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου στο Γκάζι. Η διανομή, που έκλεισε η Σκότη για το έργο, μοιάζει ενδεικτική των προθέσεών της. Η ικανότατη Κόρα Καρβούνη δεν μοιάζει με τη femme fatale που αρέσκονται συνήθως οι «θιασαρχίνες» να προτάσσουν στην Μπλανς, ενώ ο εξαιρετικός ηθοποιός Γιάννης Τσορτέκης απέχει παρασάγγας από την ακαταμάχητα σέξι brutal αλά Μάρλον Μπράντο εικόνα που έχουμε για τον Στάνλεϊ. Όλα τα παραπάνω είναι αρκετά για να μας πείσουν να ξαναδούμε το «Λεωφορείον ο Πόθος».

ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ του Άρθουρ Μίλλερ
Θέατρο Εμπορικόν
Ακόμα ένα κορυφαίο έργο της αμερικάνικης δραματουργίας παρουσιάζεται ξανά στην Ελλάδα. Ο Δημήτρης Καταλειφός, σταθερός οικοδεσπότης τα τελευταία χρόνια του θεάτρου Εμπορικόν, ενώνει τις δυνάμεις του με τον Γιάννη Μόσχο, από τους αξιόλογους σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς. Μία εύπορη αμερικάνικη οικογένεια, το σκοτεινό της παρελθόν, το αβέβαιο μέλλον της, η σύγκρουση, η κάθαρση… Ο Άρθρουρ Μίλλερ υπήρξε μέσα από τα έργα του ο κορυφαίος ανατόμος του αμερικάνικου ονείρου. Ο Καταλειφός είναι πάντα υποδειγματικός σε τέτοιου είδους έργα, που πατάνε στέρεα στον ρεαλισμό χωρίς χάνουν τις συμβολικές του διαστάσεις. Το θέμα εδώ είναι πώς θα προσεγγίσει σκηνοθετικά το έργο ο Μόσχος. Κι αυτό από μόνο του είναι ένας λόγος για να δούμε την παράσταση.

ΠΑΡΤΥ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ του Χάρολντ Πίντερ
Θέατρο Από Μηχανής
Ένα από τα πρώιμα, αλλά πολύ αντιπροσωπευτικά, έργα του Πίντερ, εξαιρετικά καινοτόμο και προκλητικό για την εποχή που γράφτηκε (1957), στο οποίο ο σπουδαίος συγγραφέας ρίχνει γέφυρες ανάμεσα στον ρεαλισμό και το θέατρο του παραλόγου. Μία μίζερη παραθαλάσσια πανσιόν, ένας πρώην πιανίστας, δύο άγνωστοι που τον επισκέπτονται και θέλουν να τον πάρουν μαζί τους, μία εξοντωτική ανάκριση και ένα «πάρτυ γενεθλίων» που μετατρέπεται σταδιακά σε έναν παράλογο εφιάλτη. Ο λόγος όμως που βάλαμε τη συγκεκριμένη παράσταση στις δέκα που δεν θέλουμε να χάσουμε δεν είναι μόνο το έργο του Πίντερ, αλλά και το όνομα του σκηνοθέτη. Ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος, ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του, άφησε την περασμένη σεζόν τις καλύτερες εντυπώσεις στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο με το «Καζιμίρ και Καρολίνα» του Χόρβατ. Μία σκηνοθεσία πραγματικά εμπνευσμένη, που φώτισε εξαιρετικά τον πυρήνα του έργου. Αναμένουμε λοιπόν με μεγάλο ενδιαφέρον τη ματιά του στο έργο του Πίντερ, στο οποίο θα πρωταγωνιστήσουν ο Άκις Βλουτής, η Μίνα Αδαμάκη, ο Φώτης Αρμένης, ο Γιώργος Κοψιδάς και η Δήμητρα Κόκκορη.

Η ΤΑΞΗ ΜΑΣ του Ταντέους Σλομποτζιάνεκ
Εθνικό Θέατρο – Κεντρική Σκηνή
Μετά το πρόσφατο ανέβασμά της από τον ΘΟΚ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού, η «Τάξη μας» του Ταντέους Σλομποτζιάνεκ δίνει ραντεβού και με το αθηναϊκό κοινό την ερχόμενη άνοιξη στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Ο έμπειρος σκηνοθέτης Τάκης Τζαμαργιάς αναλαμβάνει να μας μυήσει στο εξαιρετικό σύγχρονο έργο του Πολωνού συγγραφέα, που αποτελεί μία κατάδυση στα πιο σκοτεινά μέρη της ανθρώπινης ψυχής με αφορμή ένα πραγματικό, συλλογικό έγκλημα που έγινε τον Ιούλιο του 1941 στην πόλη Γιεντβάμπνε της Πολωνίας. Εκεί οι καθολικοί Πολωνοί κάτοικοι της πόλης έκλεισαν τους Εβραίους συμπολίτες τους σε έναν στάβλο και τους έκαψαν ζωντανούς. Το φρικιαστικό έγκλημα χρεώθηκε στους Γερμανούς Ναζί κατακτητές και μόνο το 2001 η τρομακτική αλήθεια βγήκε στο φως. Το έργο του Σλομποτζιάνεκ παρακολουθεί τις ζωές μίας παρέας συνομήλικων κατοίκων της πόλης από τότε που ήταν συμμαθητές στο Δημοτικό μέχρι το τέλος της ζωής τους. Από τα χρόνια του Μεσοπολέμου, τη διχοτόμηση της Πολωνίας με το Σύμφωνο Μολότωφ–Ρίμπεντροπ ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν και τη Ναζιστική Γερμανία μέχρι τη ναζιστική κατοχή, το φρικιαστικό έγκλημα της καύσης των Εβραίων και τα χρόνια που ακολούθησαν βυθισμένα στην ενοχή. Οι ήρωες του Σλομποτζιάνεκ προδίδουν, προδίδονται, σκοτώνουν και σκοτώνονται, αφήνουν τις ψυχές τους παραδομένες στο μίσος, τον όλεθρο και την ενοχή. Σε αντίθεση με τον Καλαβριανό που στην παράστασή του έπαιζαν νεότεροι μόνο ηθοποιοί, ο Τζαμαργιάς θα ζωντανέψει τους ήρωες του έργου με βάση τις ηλικίες του θανάτου τους. Έτσι στον θίασο θα δούμε, μεταξύ άλλων, τη Ράνια Οικονομίδου, την Κωνσταντίνα Τάκαλου, την Καίτη Κωνσταντίνου, τον Γιώργο Πυρπασόπουλο, τον Θέμη Πάνου και τον Χρήστο Βαλαβανίδη.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ του Τρέισι Λετς
Θέατρο Χορν
«Ανήκει στο αγαπημένο μου είδος έργων, τα οποία είναι γεμάτα από αγκάθια και γωνίες και ταυτοχρόνως είναι πολύ αστεία. Δηλαδή είναι πολύ πικρά στον πυρήνα τους, αλλά η ματιά του συγγραφέα φέρει τη γνώση ότι το γέλιο προέρχεται κατά βάση από την απελπισία», μου έλεγε για τον «Αύγουστο» πριν λίγο καιρό ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ο οποίος και θα σκηνοθετήσει το ομώνυμο έργο του Τρέισι Λετς από τον Δεκέμβριο στο Χορν. Το βραβευμένο με Πούλιτζερ θεατρικό του Λετς σκιαγραφεί μία δυσλειτουργική, μητριαρχική αμερικάνικη οικογένεια. Στον κινηματογράφο το είδαμε με πρωταγωνίστριες τη Μέριλ Στριπ και τη Τζούλια Ρόμπερτς. Στην ελληνική του θεατρική εκδοχή θα το δούμε με τους Θέμιδα Μπαζάκα, Μαρίνα Ασλάνογλου, Μαρία Πρωτόπαππα, Βίκυ Βολιώτη και άλλους. Ο Μαρκουλάκης έχει αποδείξει και με τον «Πουπουλένιο» και με τον «Θεό της Σφαγής» ότι ξέρει να διαβάζει σωστά τα έργα που αναλαμβάνει να σκηνοθετήσει και χωρίς καμία «σκηνοθετίτιδα» να τον διακατέχει, φτιάχνει παραστάσεις που απευθύνονται με σεβασμό σε ένα πιο ευρύ κοινό.

ΠΕΤΡΕΣ ΣΤΙΣ ΤΣΕΠΕΣ ΤΟΥ της Μαρί Τζόουνς
Θέατρο του Νέου Κόσμου
Ακόμα έχω στο μυαλό μου την ξεκαρδιστική παράσταση στο Ιλίσια–Βολανάκης, όπου και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2003 το «Πέτρες στις τσέπες του» με τους Λιγνάδη και Μαρκουλάκη να υποδύονται απολαυστικά μία σειρά από ετερόκλητους χαρακτήρες. Αυτή τη φορά είναι ο Μάκης Παπαδημητρίου και ο Γιώργος Χρυσοστόμου, που αναλαμβάνουν από τον Γενάρη του 2017 να υποδυθούν τους δύο κομπάρσους–κεντρικούς ήρωες του έργου στη σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Οι δυο τους θα συνσκηνοθετήσουν και το έργο, που τους θέλει στους ρόλους δύο κομπάρσων που στο περιθώριο των γυρισμάτων μίας μεγάλης χολλυγουντιανής παραγωγής επιχειρούν να γράψουν το δικό τους έργο και να πάρουν λίγη από τη λάμψη των σταρ. Η παγίδα του έργου είναι να μην γλιστρήσουν οι ηθοποιοί στην απόλυτη μπαλαφάρα. Αν αυτό αποφευχθεί, με δεδομένο και το ταλέντο των δύο πρωταγωνιστών, θα γελάσουμε πολύ. 

Η ΜΥΤΗ του Νικολάι Γκόγκολ
Θέατρο Πόρτα
Η «Μύτη», η κλασική νουβέλα του Γκόγκολ, που θέλει έναν ανώτερο υπάλληλο να ξυπνάει ξαφνικά χωρίς μύτη και μία μύτη μόνη της να περιδιαβαίνει τους δρόμους της Αγίας Πετρούπολης, αποτελεί τη βάση της νέας παράστασης των Patari Project, που μετά την επιτυχία του «Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο» παραμένουν στο θέατρο Πόρτα και απευθύνονται αυτή τη φορά στο ενήλικο κοινό. Με όχημα πάντα την ιδιαίτερη αισθητική και κινησιολογία τους οι Patari Project, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Σοφίας Πάσχου, βουτάνε στο γκροτέσκο και παράδοξο σύμπαν της «Μύτης» του Γκόγκολ δημιουργώντας από την αρχή ένα νέα θεατρικό έργο με απόλυτα σύγχρονη ματιά. Το πολύ ενδιαφέρον εδώ είναι ότι η δράση μεταφέρεται από τη σκηνή πάνω στα καθίσματα της πλατείας του θεάτρου. Έχουμε δηλαδή μία αντιστροφή. Οι θεατές κάθονται σε κερκίδες πάνω στη σκηνή και οι ηθοποιοί παίζουν πάνω στα καθίσματα στην πλατεία. Η πρεμιέρα αναμένεται στα τέλη Ιανουαρίου του 2017 και εμείς ανυπομονούμε για τη νέα δουλειά της ικανότατης ομάδας.

ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΑ ΥΨΗ της Έμιλι Μπροντέ
ΚΘΒΕ – Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών
Το μυθιστόρημα της Μπροντέ, το μοναδικό της συγγραφέως, που εκδόθηκε το 1847, διασκευάζεται για τη σκηνή από τον Γιάννη Καλαβριανό και μας δίνει ραντεβού στη Θεσσαλονίκη και το Κρατικό Θέατρο από τον Φεβρουάριο. Ο παθιασμένος και καταστροφικός έρωτας της Κάθριν Έρνσο και του Χίθκλιφ βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης. Ο Καλαβριανός, μετά την εξαιρετική δουλειά που έκανε με την «Τάξη μας», συνεχίζει το ταξίδι του στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής εξερευνώντας τις αχαρτογράφητες περιοχές της ανθρώπινης ψυχολογικής και σωματικής βίας. Το μυθιστόρημα της Μπροντέ αποτελεί την ιδανική βάση για κάτι τέτοιο. Στην παράσταση του ΚΘΒΕ ξεχωρίζουν δύο σημαντικοί ηθοποιοί: η Έφη Σταμούλη, μία σπουδαία ηθοποιός της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης, που επέλεξε συνειδητά να μείνει και να κάνει θέατρο μόνο στη Θεσσαλονίκη, και ο Γιώργος Γλάστρας, που έχει συνεργαστεί με τον Καλαβριανό σε πολλές δουλειές του, όπως το «Γιοι και κόρες» και το «Αβελάρδος και Ελοϊζα». Ο Καλαβριανός είναι, κατά τη γνώμη, ένας από τους πέντε καλύτερους σκηνοθέτες που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.