Σπύρος Γκουτζάνης

Σε απλά οικονομικά που καταλαβαίνει και ο μέσος Έλληνας μετά από έξι χρόνια καταιγισμού οικονομικών ειδήσεων, η χώρα εισήλθε ξανά σε τροχιά ύφεσης το τελευταίο τρίμηνο του 2015 και συνεχίζει και το πρώτο εξάμηνο του 2016 με επιδεινούμενους όλους τους βασικούς δείκτες, βιομηχανικής παραγωγής, κατανάλωσης, εμπορίου, εξαγωγών, επενδύσεων, αποταμιεύσεων κλπ. Η επιπλέον επιβάρυνση με ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής συρρίκνωσης 5,4 δις ευρώ, 3% του ΑΕΠ και με πολλούς νέους φόρους για το 2016-2018 θα επιδεινώσει την κατάσταση και θα παρατείνει ύφεση. Την επόμενη χρονιά ίσως ισορροπήσουν τα πράγματα αλλά η όποια ανάπτυξη θα είναι αναιμική και αυτό γιατί έχει συμπιεστεί παρά πολύ τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία. 

Επίσης φιλελεύθεροι και αριστεροί αναλυτές συμφωνούν ότι τα πλεονάσματα της τάξης του 3,5% που έχει δεχθεί από το 2018 και μετά η κυβέρνηση δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν σε μακροχρόνια βάση. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το εάν ο Αλέξης Τσίπρας και οι όψιμοι αριστεροί νεοφιλελέδες μπορούν να κάνουν την δουλειά και να διαχειριστούν την οικονομία είναι δευτερεύον. Ακόμη κι αν βρούμε τους καλύτερους -που σαν λαός έχουμε δείξει ότι συνήθως πετυχαίνουμε το αντίθετο και διαλέγουμε τους λιγότερο ικανούς για να είναι χειρότεροί μας- πάλι το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Με το υπερ-ταμείο και με την ανεξάρτητη αρχή εσόδων η οικονομική διαχείριση της χώρας έχει εκχωρηθεί. Ο Τσίπρας έδωσε και το σακάκι του πέρυσι στη Μέρκελ κι εκείνη του το πήρε. Το εάν θα ολοκληρωθεί η απορρύθμιση, με πλήρη απελευθέρωση ας πούμε ακόμη και της αγοράς εργασίας, μικρά αποτελέσματα θα έχει. Τα μισά έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις σε όποιες τιμές κι αν γίνουν θα πηγαίνουν για το χρέος. Το πως θα ενεργοποιηθεί η ανάπτυξη δίχως δημόσια στήριξη του τραπεζικού τομέα και των επενδύσεων, είναι ένα ερώτημα που κανείς δεν απαντά. Ο αυτόματος πιλότος των ιδιωτικών επενδύσεων λόγω της βελτίωσης του οικονομικού κλίματος που θα επιφέρουν οι επιπλέον μεταρρυθμίσεις θα αποδειχθεί ανεπαρκής. Η χώρα θα συνεχίσει την πτωτική της πορεία, με γήρανση του πληθυσμού, μετανάστευση της σπουδαγμένης νεολαίας, μείωση του επιπέδου παροχής υπηρεσιών από τον κρατικό τομέα. 

Γιατί λοιπόν κατέληξαν σε αυτό το πρόγραμμα; Για την μεν κυβέρνηση είναι εύκολο να απαντήσουμε: για να παραμείνει μερικούς ακόμη μήνες στην εξουσία, μετά βλέπουμε. Οι εταίροι όμως; Γιατί, επίσης όπως συμφωνούν όλοι οι αναλυτές, αριστεροί και φιλελεύθεροι, ενόψει εξελίξεων στη Μεγάλη Βρεττανία και Ισπανία, ξεφορτώνονται προσωρινά το πρόβλημα. Τουλάχιστον μέχρι το 2018 όπως είπε και ο Σόιμπλε, προβλέποντας ότι θα αντιμετωπίσει η επόμενη γερμανική κυβέρνηση. 

Όλα τα εφιαλτικά ερωτήματα που σχετίζονται με την πραγματική δυνατότητα -και όχι με την επιθυμία ή την θέληση- να παραμείνει η χώρα στο ευρώ θα σέρνονται και στο τέλος της περιόδου χάριτος θα ξεσπάσουν ξανά με δριμύτητα. Μόνο που η χώρα θα είναι ακόμη πιο εξουθενωμένη και ο λαός πιο αγανακτισμένος και η προσπάθεια αποδέσμευσης ακόμη περισσότερο υπονομευμένη.