Νίκος Φελέκης

Οσοι θεωρούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει πρόβλημα με τον Νίκο Φίλη και τους άλλους τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επειδή στη Βουλή, στο θέμα με τους υδρογονάνθρακες, ψήφισαν διαφορετικά από την επίσημη κομματική γραμμή, πλανώνται πλάνην οικτράν.


Ουδόλως ενοχλήθηκε ο τέως πρωθυπουργός από την «ανταρσία» του Νίκου και αυτό το γνωρίζουν καλύτερα όσοι εκ των στενών του συνεργατών προσπάθησαν να βάλουν λόγια στον Αλέξη για να αποδοκιμάσει τον πρώην υπουργό Παιδείας, όχι βέβαια για τη διαφοροποίησή του στη Βουλή, αλλά επειδή αυτός -και όχι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος- είναι ο ουσιαστικός εκφραστής της αριστερής πτέρυγας του κόμματος. Εξάλλου ο Φίλης, ως άριστος γνώστης του παρασκηνίου και των κανόνων του εσωκομματικού παιχνιδιού, είχε φροντίσει να ενημερώσει για τις προθέσεις του. Και μάλλον πρέπει να αισθάνεται και δικαιωμένος, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ αναγκάστηκε να δηλώσει «παρών» στην κύρωση των συμβάσεων για τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων σε Ιόνιο και νοτιοδυτική Κρήτη, όταν τέσσερις μήνες πριν, και μάλιστα διά στόματος Τσίπρα, ήταν αναφανδόν υπέρ. Ο Τσίπρας δεν έχει πρόβλημα με τον Φίλη και για δύο ακόμη λόγους. Πρώτον, επειδή αυτή τη στιγμή το μυαλό του δεν είναι στη Βουλή ή στην Κουμουνδούρου, αλλά στη μακρινή Νορβηγία, στο Οσλο. Περιμένει με αγωνία να δει αν η νορβηγική επιτροπή θα του απονείμει, από κοινού με τον Ζόραν Ζάεφ, το Νόμπελ Ειρήνης. Μικρή παρένθεση: Ολα τα Νόμπελ (Λογοτεχνίας, Φυσικής, Χημείας κ.ά.) τα απονέμει η Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας εκτός από το Ειρήνης. Οι πιθανότητες να γίνει ο Αλέξης Τσίπρας ο τρίτος Ελληνας νομπελίστας ήταν ισχυρές μέχρι που στο προσκήνιο εμφανίστηκε η μικρή Γκρέτα Τούνμπεργκ.

Η υποψηφιότητά της ενισχύθηκε τα μάλα από δύο πρόσφατα γεγονότα. Από το Βραβείο Ορθής Διαβίωσης (Right Livelihood Award), το εναλλακτικό Νόμπελ Ειρήνης που της απένειμαν οι συμπατριώτες της Σουηδοί και κυρίως με την πρόσκληση από τον ΟΗΕ να μιλήσει στη Γενική Συνέλευση για την κλιματική αλλαγή. Βεβαίως, η πιθανότητα Τσίπρας και Ζάεφ να είναι αυτοί οι εκλεκτοί των Νορβηγών παραμένει. Οι προσπάθειες που γίνονται στο παρασκήνιο από τους παράγοντες που έχουν αναλάβει την προώθηση της υποψηφιότητας των Τσίπρα - Ζάεφ συνεχίζονται και μάλιστα το τελευταίο διάστημα έχουν εντατικοποιηθεί. Η ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ των κρατών είναι οπωσδήποτε ένας σημαντικός λόγος για την απονομή του Νόμπελ, όμως η Συμφωνία των Πρεσπών, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία, φαίνεται να υστερεί της Κλιματικής Αλλαγής και της δράσης υπέρ του Περιβάλλοντος. Η επίδειξη αυξημένης ευαισθησίας του Τσίπρα και του κόμματός του για την κλιματική αλλαγή οπωσδήποτε δεν έγιναν για λόγους εντυπώσεων ή ανταγωνισμού της Γκρέτας, όμως είναι κάτι που αθροιστικά μπορεί να βαρύνει στην τελική κρίση των Νορβηγών για το Νόμπελ.

η διεύρυνση

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ο Τσίπρας δεν έχει πρόβλημα με τον Φίλη είναι ότι προτιμά τον ρόλο του θεματοφύλακα των ιδεών και των αξιών της Αριστεράς του 4% να τον έχει ο πρώην διευθυντής της «Αυγής» παρά ο τέως υπουργός Οικονομικών. Ο Φίλης (όπως και ο Βούτσης, ο Σκουρλέτης κ.ά. από τους «μπανιάδες» της Κουμουνδούρου), παρά τις ανελαστικές απόψεις που ορισμένες φορές εκφράζει, θεωρείται περισσότερο συνεννοήσιμος από τον Τσακαλώτο και κάποιους «στόκους» εκ των «53+». Οχι μόνο για το περιεχόμενο και τις προτεραιότητες της αντιπολίτευσης, αλλά και για τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ προς το Κέντρο, την οποία ο τέως υπουργός των Οικονομικών θεωρεί, αν είναι ποτέ δυνατόν, κάτι σαν... μολυσματική ασθένεια.

Μπορεί τα δύο ανωτέρω θέματα να μη στενοχωρούν τον Αλέξη Τσίπρα, όμως υπάρχουν ακόμη δύο τα οποία του προκαλούν ισχυρούς πονοκεφάλους. Το ένα είναι η λεγόμενη «πασοκοποίηση». Ο τέως πρωθυπουργός, παρά τα όσα δημοσίως λέει, κατανοεί καλύτερα από τον καθένα ότι η διεύρυνση προς το Κέντρο σε επίπεδο αριθμών δεν έχει να του προσφέρει αρκετά. Οσοι από τον χώρο του πρώην ΠΑΣΟΚ ήταν να πάνε στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν πάει. Ετσι, άλλωστε, εξηγείται και η έκπληξη του 32% της 7ης Ιουλίου. Η Κεντροαριστερά ό,τι ήταν να δώσει στον Τσίπρα το έδωσε. Οι περισσότεροι από τους εναπομείναντες ψηφοφόρους του ΚΙΝ.ΑΛ. είναι αντι-ΣΥΡΙΖΑ.

Και πιθανότατα θα παραμείνουν πιστοί στη Χαριλάου Τρικούπη, αφού οι επόμενες εκλογές, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα γίνουν με την απλή αναλογική. Το πρόβλημα για τον Τσίπρα είναι ότι η διεύρυνση που διαφημίζει δεν θα του φέρει ψηφοφόρους, αλλά πολιτικούς παρακεντέδες. Το ΚΙΝ.ΑΛ. δεν έχει καθόλου δύναμη στη νεολαία, ενώ ισχνή είναι η επιρροή του στη μέση ηλικία και τους ενεργούς πολίτες. Ωστόσο, ο Τσίπρας αυτούς χρειάζεται για να κερδίσει τις εκλογές και να επανέλθει στην εξουσία, που είναι και ο μοναδικός του στόχος. Οι άνω των 65 ετών πολίτες που ψηφίζουν ΚΙΝ.ΑΛ. και στις επόμενες εκλογές θα ψηφίσουν... ΠΑΣΟΚ, έχοντας στο μυαλό και την ανάμνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Σε εκλογικά νούμερα η άλωση του ΚΙΝ.ΑΛ. δεν έχει να προσφέρει αρκετά στον Τσίπρα. Λίγοι από τους άνω των 65 του ΚΙΝ.ΑΛ. θα τον προτιμήσουν. Αντε το 32% να γίνει 33%-34%. Για να έρθει όμως πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές, που θα γίνουν με την απλή αναλογική, θα χρειαστεί να φτάσει στην περιοχή του 40%. Και αυτό το ποσοστό μπορεί να το πάρει μόνο από τους νέους και τους νεαρής ηλικίας ψηφοφόρους και κυρίως από τους 30-55 ετών εργαζόμενους. Από τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες, από τους ελεύθερους επαγγελματίες, από τον επαγγελματικά ενεργό πληθυσμό, από τη λεγόμενη μεσαία τάξη, η οποία στις τελευταίες εκλογές προτίμησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και όπως δείχνουν, τουλάχιστον μέχρι τώρα, οι μετρήσεις αντιμετωπίζει θετικά την κυβέρνησή του.

Ιδια ατζέντα

Αυτούς λοιπόν τους ψηφοφόρους πρέπει να κερδίσει ο Τσίπρας για να επανέλθει στο γκουβέρνο και όχι τους εναπομείναντες 65 άνω του ΚΙΝ.ΑΛ., όπως του λένε, προφανώς από πολιτική ιδιοτέλεια, επειδή με αυτούς νταραβερίζονται, οι παρακεντέδες της Kεντροαριστεράς. Και αυτούς δεν τους κερδίζεις με λόγια και διακηρύξεις, αλλά με κυβερνητικό πρόγραμμα και συγκεκριμένες προτάσεις που θα αλλάζουν προς το καλύτερο τη ζωή τους. Και εδώ είναι ο δεύτερος πονοκέφαλος για τον Τσίπρα. Η ρητορική που έχει επιλέξει να αντιπολιτευτεί τη Ν.Δ. δεν ακούγεται ευχάριστα στα αυτιά των μεσοστρωμάτων. Οταν για παράδειγμα λες ότι ο Μητσοτάκης είναι Ορμπαν και Σαλβίνι, δεν γίνεσαι, εκ των πραγμάτων, πιστευτός. Οταν λες «όχι» στη σύμβαση για τους υδρογονάνθρακες, ενώ 100 μέρες πριν, όταν ήσουν εσύ κυβέρνηση έλεγες «ναι», μόνο ελκυστικός δεν γίνεσαι για την πλειοψηφία των πολιτών. Ακόμη κι αν έχεις δίκιο για τις συλλογικές συμβάσεις και τα εργασιακά δικαιώματα, είσαι καταδικασμένος να ηττηθείς από τον αντίπαλό σου όταν δίνεις την εντύπωση ότι ταυτίζεσαι με τον εργατοπατερισμό και στηρίζεις τα προνόμια της συνδικαλιστικής αριστοκρατίας. Το ίδιο ισχύει και για το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγκάζεται να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα δεν ωφελεί εκλογικά οπωσδήποτε τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Χωρίς ακροατήριο

Αναμφίβολα, δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει τον Τσίπρα επειδή επιθυμεί να εμφανίζεται δικαιωμένος στα δύο προαναφερόμενα θέματα, κάθε άλλο· όμως ο κίνδυνος που ελλοχεύει για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η εγκατάλειψη της αντιπολιτευτικής ρητορικής αδιαλλαξίας από τον Μητσοτάκη στο Προσφυγικό και το Μακεδονικό να εμφανίζεται ως αναγκαία προσαρμογή στην πραγματικότητα και κατά συνέπεια να μην προκύπτει εκλογική ωφέλεια για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αντίθετα, εάν ο Μητσοτάκης καταφέρει να μειώσει τους φόρους, να φέρει επενδύσεις και το οικονομικό κλίμα να γίνει εύκρατο, τότε η αντιπολιτευτική ρητορική του Τσίπρα περί νεοφιλελεύθερης λαίλαπας και επιστροφής στη μνημονιακή μέγγενη δεν θα έχει και μεγάλη εκλογική απήχηση. Αυτό είναι και το μεγάλο και στρατηγικό αδιέξοδο του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, ένα ακόμη πρόβλημα για τον Τσίπρα είναι ότι η Novartis, ενώ ξεκίνησε ως πολιτικό σκάνδαλο που θα διέλυε τη Ν.Δ. και το ΚΙΝ.ΑΛ., εξελίσσεται σε ναρκοπέδιο για τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η προανακριτική για τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο μπορεί να αποκαλύψει πράγματα που να τεκμηριώνουν τον χαρακτηρισμό «σκευωρία».