Νίκος Φελέκης

Στις 26 Νοεμβρίου εορτάζουμε τη μνήμη των οσίων Ακακίου του εν Κλίμακι, Αλυπίου του Κιονίτου, Ιακώβου του αναχωρητού, Νίκωνος του «Μετανοείτε» (προστάτη Λακωνίας), Σίλου επισκόπου Περσίδας, Στυλιανού του Παφλαγόνος, Πέτρου πατριάρχου Ιεροσολύμων, Προκοπίου του Πέρσου, Ιννοκεντίου επισκόπου και του νεομάρτυρος Γεωργίου του Χιοπολίτου. Οι εορτάζοντες είναι δέκα, όσοι και οι υποψήφιοι για την ηγεσία του νέου φορέα της Κεντροαριστεράς. Δικαίως θα αναρωτηθείτε: Τι σχέση έχουν οι όσιοι με τους αρχηγούς; Την ίδια ημέρα, στις 26 Νοεμβρίου, είναι λίαν πιθανό να έχουμε τη «χειροτονία» του νέου αρχηγού της Κεντροαριστεράς.

Πλέον θεωρείται απίθανο η εκλογή να γίνει στις 5 Νοεμβρίου. Η εμπλοκή που σημειώνεται σχετικά με τον τρόπο ψηφοφορίας οδηγεί, σύμφωνα με τις πληροφορίες, «σε καθυστέρηση τουλάχιστον δύο-τριών εβδομάδων» και αυτό, όπως μας εξηγεί μέλος της Επιτροπής Αλιβιζάτου, θα γίνει «προκειμένου οι υποψήφιοι να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο της ενασχόλησής τους, με το αν δηλαδή η εκλογή θα γίνει με αυτοπρόσωπη παρουσία στην κάλπη, ηλεκτρονικά με online σύνδεση των καλπών ή εξ αποστάσεως μέσω υπολογιστών και τηλεφώνων». «Ο Φεβρουάριος που προτείνει η Vodafone είναι πολύ μακριά και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί οι τεχνικές διευθετήσεις να αντικαταστήσουν τις πολιτικές λειτουργίες», μας λέει ιστορικό στέλεχος της Χαριλάου Τρικούπη και προσθέτει: «Ούτε υπάρχουν 900.000 ή 1 εκατ. ευρώ. Αφήστε που και να τα είχαμε, αν τα δίναμε, θα μας έπαιρνε ο κόσμος με τις πέτρες και δικαιολογημένα. Δεν μπορεί να χρωστάμε τόσα εκατομμύρια σε δάνεια και ταυτόχρονα να δίνουμε τόσα λεφτά για να εκλέξουμε τον αρχηγό μας».

Η ηλεκτρονική ψηφοφορία

Βεβαίως, από τον τρόπο που θα διεξαχθεί η ψηφοφορία σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται και το αποτέλεσμα. Ακόμη και υποστηρικτές της Φώφης Γεννηματά παραδέχονται ότι η ηλεκτρονική ψηφοφορία ευνοεί πρωτίστως τον Σταύρο Θεοδωράκη και δευτερευόντως τον Γιώργο Καμίνη, αφού μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων τους δεν είναι συνηθισμένο στις κομματικές διαδικασίες, όπως οι του ΠΑΣΟΚ, και, όπως παραδέχεται στέλεχος του Ποταμιού, «δεν τους είναι ιδιαίτερα ευχάριστο να γίνει γνωστό στο ευρύτερο περιβάλλον τους η εμπλοκή τους σε μια κομματική διαδικασία η οποία, κακά τα ψέματα, έχει έντονο το άρωμα της... πασοκαρίας».

Αναμφίβολα, η Φώφη Γεννηματά θα είναι σε μεγάλο βαθμό η κερδισμένη εάν η εκλογή τελικά γίνει με αυτοπρόσωπη παρουσία στην κάλπη, αφού το ΠΑΣΟΚ είναι το μόνο κόμμα που διαθέτει πανελλαδικό και συγκροτημένο μηχανισμό και τα στελέχη του θα είναι αυτά που στις περισσότερες κάλπες θα έχουν την ευθύνη διεξαγωγής της ψηφοφορίας. Κερδισμένος οπωσδήποτε θα είναι και ο Νίκος Ανδρουλάκης επειδή υπερτερεί της Φώφης στις Νομαρχιακές Επιτροπές του ΠΑΣΟΚ, αλλά και επειδή οι κομματικοί του φίλοι είναι οι μόνοι, σε σχέση με τους υπόλοιπους υποψήφιους, που μπορούν να έχουν έντονη παρουσία στις εφορευτικές επιτροπές, αλλά και στην προώθηση των ψηφοδελτίων της υποψηφιότητας του νεαρού ευρωβουλευτή. 

Μπροστά στο αδιέξοδο να καθυστερήσει υπερβολικά η εκλογή και την τελευταία στιγμή να σημειωθούν ανατροπές, όπως με την περίπτωση του Μεϊμαράκη στη Ν.Δ., το πιθανότερο είναι η Φώφη να δεχθεί να μετατεθεί για το τέλος Νοεμβρίου αρχές Δεκεμβρίου, αλλά δεν πρόκειται με τίποτε να δεχτεί, λένε οι στενοί της συνεργάτες, να υπάρξει ψηφοφορία εξ αποστάσεως. Ενδεχομένως θα δεχτεί για τους ψηφοφόρους του εξωτερικού να υπάρξει κάποιας μορφής ηλεκτρονική ψηφοφορία ή επιστολική ψήφος. Πάντως όσα λέγονται για προτάσεις των δύο άλλων εταιρειών κινητής τηλεφωνίας είναι ανυπόστατα. Και η Cosmote και η Wind είχαν εξαρχής ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προδιαγραφές που έθετε η Επιτροπή Αλιβιζάτου. 

Εάν η Vodafone δεχτεί με κάποιο σχετικά μικρό ποσόν να διοργανώσει την ψηφοφορία έχει καλώς, διαφορετικά θα γίνει με τον τρόπο που έγινε και η εκλογή της Φώφης το 2015 και για την οποία δεν υπήρξε καμία διαμαρτυρία από τους δύο άλλους διεκδικητές, τον Ανδρέα Λοβέρδο και τον Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλο. Σίγουρα δεν είναι ίδια περίπτωση, αφού τότε ήταν μια αμιγώς εσωκομματική διαδικασία, ενώ τώρα συμμετέχουν υποψήφιοι, κόμματα και κινήσεις (Καμίνης, Θεοδωράκης, Γάτσιος, Πόντας, Τζιώτης) που δεν έχουν οργανωτική σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, από όλες τις πλευρές, προσώρας τουλάχιστον, δηλώνεται η πρόθεση να βρεθεί λύση. Φυσικά, όπως παραδέχονται και στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη, δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση κάποιοι από τους υποψηφίους, ακόμη και ο ίδιος ο πρόεδρος της Επιτροπής Νίκος Αλιβιζάτος, να διαφωνήσουν ή και να συγκρουστούν ανοιχτά με απρόβλεπτες, ως είναι επόμενο, πολιτικές παρενέργειες εάν η διαδικασία της ψηφοφορίας δεν διασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή ή τουλάχιστον το αδιάβλητο της εκλογής.  

Η προσέλευση 

Σχετικά με την προσέλευση στις κάλπες, οι ασχολούμενοι εντατικά και στο παρασκήνιο με την κινητοποίηση των εκλεκτόρων, έκαστος για τον εκλεκτό του, υποστηρίζουν πως οι ψηφοφόροι μπορούν να προσεγγίσουν ή και να ξεπεράσουν τους 200.000. Υπολογίζουν ότι κατά μέσο όρο στην κάθε κάλπη θα προσέλθουν να ψηφίσουν 500 άτομα. Οι κάλπες που θα στηθούν σε ολόκληρη την επικράτεια θα είναι περίπου 530, περισσότερες κατά 50%-60% από τους Καλλικρατικούς δήμους και σαφώς λιγότερες από τους Καποδιστριακούς που ήταν ο αρχικός στόχος, αλλά και τις περίπου 850 κάλπες που είχε στήσει στην αντίστοιχη ψηφοφορία η Ν.Δ. Για ορισμένους ο αριθμός είναι υπερβολικός αφού στην εκλογή της Φώφης είχαν προσέλθει μόνο 50.000. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Το 2015 το ΠΑΣΟΚ, υπό την ηγεσία του Ευάγγελου Βενιζέλου, εξέλεξε τη Φώφη αφού είχε υποστεί μια συντριπτική ήττα, ενώ είχε αποχωρήσει και ιδρύσει δικό του κόμμα, το ΚΙΔΗΣΟ, ο Γιώργος Παπανδρέου. 

Η Φώφη, ως άλλωστε αναμενόταν, έκανε επίδειξη δύναμης, συγκεντρώνοντας 12.500 υπογραφές. Οι υπογραφές που ήδη συγκεντρώθηκαν προσεγγίζουν τις 35.000 (Φώφη 12.500, Σταύρος 5.300, Γάτσιος 4.632, Κωνσταντινόπουλος 2.300, Πόντας 2.000, Καμίνης 1.784, Ανδρουλάκης 1.700, Τζιώτης 1.700, Ραγκούσης 1.300 και Μανιάτης 1.250), κάτι που για ορισμένους ειδήμονες περί τα εκλογικά σημαίνει ότι τελικά οι εκλέκτορες μπορεί όντως να φτάσουν ή και να υπερβούν τους 150.000, αλλά θα είναι δύσκολο να προσεγγίσουν τους 200.000, όπως ελπίζουν οι αισιόδοξοι των επιτελείων των υποψηφίων. Πάντως, και ανεξαρτήτως του τι τελικά θα συμβεί με τον αριθμό των εκλεκτόρων, τον χρόνο και τον τρόπο εκλογής του νέου αρχηγού στην Κεντροαριστερά, το σίγουρο είναι ότι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι η σύγκρουση του ΠΑΣΟΚ με τους άλλους.

Η Φώφη διεκδικεί να είναι η συνέχεια του κόμματος, ενώ Θεοδωράκης και Καμίνης παίζουν το χαρτί της διάλυσής του και της ίδρυσης ενός νέου φορέα. Υπέρ της διάλυσης και της ίδρυσης νέου κόμματος είχε ταχθεί στο παρελθόν και ο Νίκος Ανδρουλάκης, κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο διάστημα οι συνεργάτες της Φώφης θα φροντίσουν να το θυμίσουν, καλώντας τόσο αυτόν όσο και τους άλλους να πάρουν θέση για το τι πρόκειται να πράξουν σε περίπτωση εκλογής τους. Η «γραμμή» αυτή λέγεται ότι είναι του Κώστα Λαλιώτη, ο οποίος υποστηρίζει ότι επειδή το ΠΑΣΟΚ το ίδρυσαν οι οπαδοί του με τη μέθοδο της αυτοργάνωσης δεν μπορεί και να διαλυθεί χωρίς τη συναίνεσή τους. Γι’ αυτό και διατείνεται πως μετά την εκλογή αρχηγού θα αναλάβει πρωτοβουλία προκειμένου να διενεργηθεί δημοψήφισμα, στο οποίο οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ θα αποφασίσουν εάν θέλουν τη διατήρηση ή τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ.

Η Φώφη και οι σκεπτικιστές

Εχοντας το πλεονέκτημα του ΠΑΣΟΚ, η Φώφη ελπίζει ότι θα είναι καθαρά μπροστά την πρώτη Κυριακή και με τέτοια διαφορά από τον δεύτερο που θα είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί, την επόμενη Κυριακή, η επικράτησή της. Οι αντίπαλοί της, αλλά και κάποιοι σκεπτικιστές από το περιβάλλον της προέδρου του ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζουν πως θα είναι δύσκολη η εκλογή της Φώφης εάν τα ποσοστά δεν είναι συντριπτικά υπέρ της. Προσώρας υπολογίζεται πως η δύναμή της βρίσκεται λίγο πάνω από το 30%-32%. Εάν ο Καμίνης, τον οποίο οι εκτιμήσεις θεωρούν επικρατέστερο για τη δεύτερη θέση (νιώθοντας όμως καυτή την ανάσα του Ανδρουλάκη και με τον Θεοδωράκη να τους ακολουθεί από κοντά) ξεπεράσει το 22%-23%, τότε θα είναι ένας πολύ δύσκολος αντίπαλος για τη Φώφη, αν και στη Χαριλάου Τρικούπη επιμένουν πως, εκτός από τους οπαδούς του Σταύρου και μια μερίδα πιστών στον Ανδρουλάκη, οι περισσότεροι ψηφοφόροι των «μικρών» και επειδή προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και επειδή οι υποψήφιοι αρχηγοί δεν θα θελήσουν να διακινδυνεύσουν τη θέση τους στα ψηφοδέλτια του κόμματος θα προτιμήσουν τη Φώφη.

Ο Ανδρουλάκης πάντως είναι ο υποψήφιος που έκανε την «πατάτα» της εβδομάδας που μας πέρασε. Πήγε να μιλήσει σε εκδήλωση που του οργάνωσε ο βουλευτής Λεωνίδας Γρηγοράκος. Θέλοντας προφανώς να κολακέψει τους βενιζελικούς του ακροατηρίου του, επιτέθηκε στον Γιώργο Παπανδρέου λέγοντας ότι θα πρέπει να απολογηθεί επειδή δέχτηκε να μπει στην κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου ο Γιώργος Καρατζαφέρης. Οι παπανδρεϊκοί εξεμάνησαν και ο πόλεμος που ξέσπασε στο Facebook κατά του νεαρού ευρωβουλευτή ήταν σφοδρός. Ο Ανδρουλάκης προσπάθησε να διορθώσει το λάθος του αναφέροντας ότι η διαφωνία του δεν είναι μόνο με τον Παπανδρέου, αλλά και με τον Βενιζέλο ο οποίος δέχτηκε να μοιράζονται οι θέσεις στο κράτος με τον Σαμαρά και τον Κουβέλη σε αναλογία 4-2-1. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει δυσφορία και στο βενιζελικό στρατόπεδο. 

Αντίθετα, ο Καμίνης φαίνεται να κινείται πιο έξυπνα, αφού παράλληλα με τις μεταρρυθμιστικές-ευρωπαϊκές του θέσεις (πάντως, ο αυτοχαρακτηρισμός «Στρατηγός του Ναι» στο δημοψήφισμα του Τσίπρα τον βλάπτει) αποδίδει τιμές και στους τρεις πρωθυπουργούς του ΠΑΣΟΚ, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κώστα Σημίτη και τον Γιώργο Παπανδρέου. Το πρόβλημα είναι ότι, εκτός από τον μηχανισμό και τις συμπάθειες που έχει στην Αθήνα, αφού δεν έχει ασκήσει υπουργικά καθήκοντα και δεν εφάρμοσε μνημονιακά μέτρα, η δημοτικότητά του εκτός Λεκανοπεδίου είναι περιορισμένη, ενώ δεν διαθέτει ικανοποιητικά ερείσματα στο συνδικαλιστικό χώρο, όπου η υπεροχή της Φώφης, μέσω των Παναγόπουλου, Πολυζωγόπουλου, Ασημακόπουλου και Πρωτόπαπα είναι καταφανής. 

Σε σχέση με τους υπόλοιπους υποψηφίους ερωτηματικό αποτελεί το ποιος θα καταλάβει την πέμπτη θέση. Ο Κωνσταντινόπουλος στις εκλογές του 2015 είχε πάρει 11.000 ψήφους, τώρα όμως εκτιμάται πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρει το ίδιο. Ακόμη και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Αρκαδία, θα πάρει σημαντικά λιγότερες ψήφους από ό,τι είχε λάβει στις βουλευτικές εκλογές, αφού εκτός από την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν και οι... θεριζοαλωνιστικές μηχανές των Λαλιώτη και Ρέππα που στηρίζουν τη Φώφη. Ο Μανιάτης έχει μεν κάποια ερείσματα εκτός Αργολίδας σε επιστημονικούς και επιχειρηματικούς κύκλους, δύσκολα όμως αυτοί θα μπορέσουν να του δώσουν την πέμπτη θέση. Ο Γιάννης Ραγκούσης ούτε στην πρώτη του εκλογική περιφέρεια, τις Κυκλάδες, ούτε στην τελευταία, τη Β’ Αθηνών, διαθέτει υπολογίσιμες δυνάμεις, ενώ έχει απέναντί του και τους παπανδρεϊκούς, οι οποίοι, όπως μας λέει συνεργάτης του Γιώργου, «δεν του συγχωρούν το γεγονός ότι επέδειξε αχαριστία έναντι του πολιτικού του ευεργέτη, ο οποίος τον διόρισε σε σημαντικά κομματικά και κυβερνητικά πόστα».  Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι θέσεις που θα καταλάβουν και οι άλλοι τρεις «μικροί». 

Ο καθηγητής Γάτσιος έχει ήδη πετύχει ένα μικρό θαύμα αφού κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερες από 4.600 υπογραφές, ερχόμενος τρίτος μετά τον Θεοδωράκη, που συγκέντρωσε 5.300 υπογραφές και τη Φώφη που την υποψηφιότητά της στηρίζουν 12.500. Ο Πόντας μπορεί να ελπίζει σε περίπου 8.000 σταυρούς που πήρε στις εκλογές το κόμμα του, η ΕΔΕΜ, αλλά και στην -έστω περιορισμένη- στήριξη που λέγεται ότι θα έχει από κάποιους παλαιούς συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ. Τέλος, άγνωστο είναι τι θα ψάρια μπορεί να πιάσει στον... Σαρωνικό της Κεντροαριστεράς ένας πολιτικός bon vivant, όπως ο επικοινωνιολόγος, μέχρι πρότινος και του ΣΥΡΙΖΑ, Τζιώτης, ο οποίος έστω και με καθυστέρηση δέκα ετών κατάφερε να είναι υποψήφιος όχι για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ, όπως επιθυμούσε το 2007, αλλά για την Κεντροαριστερά.