Νίκος Φελέκης

Ένα από τα πολλά ενδιαφέροντα συμβάντα στην υπόθεση της «Αυγής», αν θα κλείσει ή όχι, δηλαδή, είναι και η απομάκρυνση του Ευκλείδη Τσακαλώτου από την «Ομπρέλα» και η ταύτισή του με τον Αλέξη Τσίπρα.

Σε δύο συνεχόμενες συνεδριάσεις της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, ο φερόμενος και ως επικεφαλής των «53» συμφώνησε να κλείσει η ιστορική εφημερίδα της Αριστεράς όχι με... πάταγο, μα με έναν λυγμό.

Δυστυχώς γι’ αυτόν, οι υπόλοιποι σύντροφοί του (Φίλης, Βούτσης, Σκουρλέτης κ.ά.), αλλά και εκατοντάδες διανοούμενοι, πανεπιστημιακοί, άνθρωποι της τέχνης, βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ συντάχθηκαν με τους συντάκτες και τους εργαζομένους της εφημερίδας. Μάλιστα, στη διάρκεια της 7ωρης συνεδρίασης του Πολιτικού Συμβουλίου τα μέλη του «βομβαρδίζονταν» από μηνύματα και μέιλ φίλων και συντρόφων τους να μην κλείσει η «Αυγή».

Ο «πάταγος», που προκλήθηκε από τις αντιδράσεις, ήταν αυτό που φαίνεται ότι έλαβε υπ’ όψιν του ο Αλέξης Τσίπρας και συμφώνησε να μην κλείσει η εφημερίδα. Αλλωστε η «ρετσινιά» του ανθρώπου που έκλεισε την εφημερίδα μετά από 70 χρόνια αδιάλειπτης έκδοσης (εξαιρουμένης της επταετούς δικτατορίας 1967-1974) δεν είναι κάτι που μπορεί να αγνοήσει ένας ηγέτης αριστερού κόμματος.

Και φυσικά δεν θέλει, εν όψει και του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, να δημιουργήσει ένα ακόμη εσωκομματικό πρόβλημα. Ούτε βεβαίως θα μπορούσε η αξιωματική αντιπολίτευση να μείνει χωρίς φωνή -έστω αδύναμη και κρεμασμένη στα περίπτερα- σε έναν χρόνο που εκ των πραγμάτων είναι προεκλογικός, ανεξαρτήτως αν οι εκλογές θα γίνουν σε 9 μήνες, τον Οκτώβριο, ή σε 14, τον Μάρτιο του 2023. Και οπωσδήποτε, απολύσεις και κλείσιμο της εφημερίδας θα ήταν ... βούτυρο στο ψωμί του Χατζηδάκη και του Μαξίμου.

Σκληρή αντίδραση

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. Τάσος Γαϊτάνης, με την ανακοίνωση που έβγαλε, έδειξε ποια θα ήταν εφεξής η απάντηση της κυβέρνησης στις διαμαρτυρίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύει για άλλη μία φορά ότι διαθέτει περίσσευμα υποκρισίας, όταν εμφανίζεται ως υπερασπιστής των εργασιακών δικαιωμάτων και τάζει αυξήσεις σε όλους, τη στιγμή που στην κομματική του εφημερίδα οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι τους οφείλονται δεδουλευμένα, υφίστανται διαρκείς περικοπές και μιλούν για απαράδεκτη και κυνική στάση της διοίκησης».

Εκτός από τους τέσσερις, προαναφερόμενους, λόγους υπήρχε και ένας πέμπτος. Η «Αυγή» μπορεί, μιντιακά, να είναι μικρό μέγεθος, όμως η συμμετοχή της στη συλλογική μνήμη, έστω και ως φαντασίωση, της Αριστεράς και ειδικότερα στον χώρο της διανόησης και του ιστορικού πυρήνα του 3% του ΣΥΡΙΖΑ είναι σημαντική. Δεν είναι τυχαίο ότι το κείμενο των εργαζομένων της εφημερίδας το υπέγραψαν και άνθρωποι που δεν είναι κομματικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το γεγονός έσπευσε να εκμεταλλευτεί με ανακοίνωση για να μην κλείσει η «Αυγή» και ο Γιάνης Βαρουφάκης, το κόμμα του οποίου διεκδικεί να καρπωθεί, από αριστερά, τμήμα της δυσαρέσκειας για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο «λυγμός» λοιπόν του Τσακαλώτου και των υπολοίπων της πλειοψηφίας του Πολιτικού Συμβουλίου δεν συνοδεύτηκε, ευτυχώς, και με τα δάκρυα των -λίγων, είναι η αλήθεια- αναγνωστών και εργαζομένων της «Αυγής». Σίγουρα, η απόφαση να υπάρξει «εξυγίανση εν λειτουργία» δεν σημαίνει ότι το σχέδιο να κλείσει το ημερήσιο φύλλο της «Αυγής» και να ενισχυθεί το κυριακάτικο εγκαταλείπεται οριστικά. Το πιθανότερο είναι κάποια στιγμή να επανέλθει.

Η απόφαση δεν ελήφθη με επιχειρηματικά, αλλά με πολιτικά κριτήρια. Η απομάκρυνση 27 δημοσιογράφων (12 που αποχωρούν με εθελουσία και 15 που θα απολυθούν) δεν λύνει το πρόβλημα, ούτε χρυσώνει το χάπι η δέσμευση για πρόσληψη, στους επόμενους 12 μήνες, 15 νέων δημοσιογράφων. Ο Τσίπρας μετέθεσε τη ρήξη με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του για αργότερα.

Αυτός, για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, ήταν ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε στο Πολιτικό Συμβούλιο. Και αυτό τον συμβιβασμό τον αποδέχθηκαν ασμένως και οι της «Ομπρέλας», όταν είδαν ότι η πρόταση Φίλη να δημιουργηθεί Επιτροπή Σωτηρίας εκ προσωπικωτήτων στην οποία πρότεινε να μετέχει ο Αλέξης Τσίπρας, πανεπιστημιακοί και στελέχη όπως ο Αριστείδης Μπαλτάς, αλλά και ο ίδιος ως πρώην διευθυντής της εφημερίδας, δεν συγκέντρωνε την πλειοψηφία των μελών του Πολιτικού Συμβουλίου.

Και λέμε με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του επειδή η πλειοψηφία των στελεχών της «Ομπρέλας» θεωρεί πως το σχέδιο για αναστολή έκδοσης ή κλείσιμο του ημερήσιου φύλλου της «Αυγής» εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια της ηγετικής ομάδας του κόμματος να μετακινηθεί από τη ριζοσπαστική Αριστερά στη σοσιαλδημοκρατία. Υποστηρίζουν, δηλαδή, πως οτιδήποτε παραπέμπει στις αριστερές παραδόσεις του κόμματος -και μεταξύ αυτών είναι και η «Αυγή»- θυσιάζεται στάγδην, προκειμένου να ποντιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ στα ύδατα της Κεντροαριστεράς. «Λόγια του αέρα», τα χαρακτηρίζουν συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα, αφού «η πραγματικότητα είναι αδήριτη. Η εφημερίδα δεν είναι βιώσιμη.

Όλα τα άλλα είναι αστείες δικαιολογίες. Και είναι επιεικώς απαράδεκτο ιστορικά στελέχη του κόμματος, όπως ο Βούτσης, ο Φίλης και άλλοι να προσπαθούν να εντάξουν μια διαφορετική προσέγγιση σε ένα επιχειρηματικό-εκδοτικό πρότζεκτ στην ευρύτερη πολιτική διαφωνία για την πορεία και το μέλλον του κόμματος, εν όψει και του συνεδρίου».

«Πρόβλημα με τα ΜΜΕ»

Η απάντηση δημοσιογράφου της «Αυγής» (και μέλους του ΣΥΡΙΖΑ) στα ανωτέρω, εκτός από μπόλικο χιούμορ, περιέχει και αρκετή δόση δηλητηρίου: «Ο Αλέξης, ο Νίκος (σ.σ.: Παππάς) και τ’ άλλα συντρόφια ξέραμε ότι είχαν πρόβλημα, ειδικά όταν ήμασταν στην κυβέρνηση, με τα ΜΜΕ γενικά, τώρα μαθαίνουμε ότι έχουν πρόβλημα και με τα ΜΜΕ του κόμματος». Κάποιος άλλος, επίσης κομματικό στέλεχος και δημοσιογράφος, δεν μπορεί, εκτός των άλλων, να χωνέψει και την πρόσδεση του Ευκλείδη στο άρμα του Αλέξη. «Δυστυχώς, στην Αριστερά γεννιούνταν ακατάπαυστα νάνοι», μας λέει.

Αν και το σωστό, που θα έπρεπε να πει κάποιος στον Τσακαλώτο, είναι πως η Ιστορία στους νικημένους μπορεί να λέει «ουαί», αλλά μήτε βοηθά, μήτε σχωρνάει. Η ρήση είναι του Ουίσταν Οντεν και περιέρχεται στο ποίημά του «Ισπανία». Και στο οποίο καλό θα ήταν να καταφύγει ο βρετανοσπουδαγμένος Ευκλείδης για να αποκρυπτογραφήσει τα γιγνόμενα και να μην αρκείται στο να μεταφέρει τον πιο διάσημο στίχο του πιο διάσημου αγγλόφωνου ποιητή, του Τόμας Ελιοτ (για τον «πάταγο» και τον «λυγμό»), για να περιγράψει, εκτός από το δικό του διαζύγιο με τη σοσιαλδημοκρατία (όπως κάνει στο βιβλίο του «Κόκκινο σακίδιο»), και την υπόθεση της «Αυγής».

Πάντως και σε κάθε περίπτωση η αποψίλωση του ημερήσιου φύλλου, που εφεξής θα εκδίδεται με 16 σελίδες και λιγότερους συντάκτες, δεν αποτελεί εμπόδιο στους Γιάννη Δρόσο και Λευτέρη Αρβανίτη (έχουν αναλάβει, εκ μέρους του Δ.Σ. και με εντολή του Τσίπρα, την εξυγίανση του left μιντιακού ομίλου) να προχωρήσουν το σχέδιο αναδιάρθρωσης.

Μάλιστα ο επικεφαλής της Κουμουνδούρου ελπίζει πως μέχρι την Τρίτη, οπότε και θα συνεδριάσει εκ νέου το Πολιτικό Συμβούλιο, οι δύο έμπιστοί του άνθρωποι στο Δ.Σ. της εκδοτικής εταιρείας θα έχουν βρει και το κατάλληλο πρόσωπο που θα «τρέξει» το ενισχυμένο κυριακάτικο φύλλο της «Αυγής» με περιεχόμενο και προσανατολισμό στο σύνολο του προοδευτικού κόσμου, περιλαμβανομένου του ΚΙΝ.ΑΛ. και των λοιπών δυνάμεων της Κεντροαριστεράς, και όχι του παραδοσιακού κομματικού ακροατηρίου. Εφημερίδα της Προοδευτικής Παράταξης και όχι του παλιού ΚΚΕ εσωτερικού θέλει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, λένε συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα. Μέσω και της μιντιακής παρέμβασης επιδιώκει να ενισχύσει τη γενικότερη προσπάθεια που καταβάλλει για διείσδυση στον χώρο της μετριοπαθούς σοσιαλδημοκρατίας και του μεταρρυθμιστικού Κέντρου.

Πολιτικό Συμβούλιο πάντως την Τρίτη δεν θα κάνει για την «Αυγή», το θέμα αυτό θεωρείται, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας, λήξαν, αλλά για τις πολιτικές εξελίξεις και το Συνέδριο, το οποίο μετατέθηκε για τις αρχές Απριλίου (31 Μαρτίου - 3 Απριλίου), όπως άλλωστε αναμενόταν, αφού η πανδημία του COVID-19 δεν λέει να υποχωρήσει. Η δίμηνη παράταση δόθηκε προκειμένου το Συνέδριο να γίνει ζωντανά, όπως είναι η επιθυμία του Τσίπρα, και όχι διαδικτυακά.

Υβριδικό συνέδριο με ορισμένους, περίπου 1.000, να βρίσκονται σε κάποια μεγάλη αίθουσα και τους υπόλοιπους, περίπου 4.000, στα σπίτια τους, πίσω από τις οθόνες των υπολογιστών τους, δεν είναι και η καλύτερη εικόνα που θα ήθελε να εμφανίσει στους ψηφοφόρους ένα κόμμα που διεκδικεί να επανέλθει στα κυβερνητικά έδρανα, αλλά στις δημοσκοπήσεις συνεχίζει να βρίσκεται πίσω από τη Ν.Δ., να είναι καθηλωμένο στην περιοχή του 20% και να απειλείται η κυριαρχία του στην Κεντροαριστερά από το ΚΙΝ.ΑΛ. υπό τη νέα του ηγεσία.

Και φυσικά η παράταση ήταν επιβεβλημένη αφού με βάση το αρχικό πλάνο θα έπρεπε τα κομματικά ντοκουμέντα (Πολιτικές Θέσεις και Καταστατικό) να έχουν ήδη εγκριθεί από το Πολιτικό Συμβούλιο και να έχουν κατέβει στις οργανώσεις βάσης του κόμματος για ζύμωση και με βάση αυτά να γίνει και η εκλογή των αντιπροσώπων για το συνέδριο. Οι πληροφορίες λένε ότι τα τελικά κείμενα που θα ετοιμαστούν θα παραπέμπουν στο... ΠΑΣΟΚ. Θα είναι «ευρύχωρα» ώστε να μπορούν όλες οι τάσεις να αναγνωρίζουν σε αυτά τον εαυτό τους και να τα ερμηνεύουν κατά το δοκούν, προκειμένου να μην υπάρξει εκτεταμένος εσωκομματικός πόλεμος.

Άλλωστε, οι δυο-τρεις βασικές ενστάσεις (για τη φυσιογνωμία του κόμματος, τη διεύρυνση και τις προτεραιότητες της αντιπολίτευσης) θα ενσωματωθούν, ως παραρτήματα, στα τελικά κείμενα που θα εγκρίνει το Πολιτικό Συμβούλιο, με στόχο τις οριστικές απαντήσεις, μαζί με τους οργανωτικούς συσχετισμούς, να τις δώσει το Συνέδριο, όπου μεταξύ των άλλων θα εκλεγεί και η νέα -και διευρυμένη με στελέχη από την Προοδευτική Συμμαχία- Κεντρική Επιτροπή και θα επανεκλεγεί, εν χορδαίς και οργάνοις, ο Αλέξης Τσίπρας στη θέση του προέδρου.

Η ακρίβεια και οι... τεμπέληδες

Εκτός από το Συνέδριο, το Πολιτικό Συμβούλιο θα πρέπει να δει και τι θα κάνει με την πανδημία και την ακρίβεια. Η απάντηση «να γίνουν εκλογές για να φύγει ο ανίκανος Μητσοτάκης» έχει μειωμένη απήχηση ακόμη και στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Εκλογές με την Omicron να θερίζει μάλλον βλάπτουν παρά ωφελούν ένα κόμμα που, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα διακηρύττει ο πρόεδρός του, έχει ωριμάσει πολιτικά, είναι αντιπολιτευτικά υπεύθυνο και θέλει με το Πρόγραμμά του να κατακτήσει το Κέντρο και να γίνει ο βασικός φορέας της Προοδευτικής Παράταξης.

Οι περισσότεροι πάντως πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επικεντρώσει την αντιπολίτευσή του στα θέματα της οικονομίας και της ακρίβειας. Ο πληθωρισμός, που στα τελευταία 25 χρόνια είναι η τρίτη φορά που σκαρφαλώνει πάνω από το 5%, και τα τιμολόγια-φωτιά στο ηλεκτρικό και το φυσικό αέριο είναι αυτά που προκαλούν, μαζί φυσικά με τον φόβο του κορωνοϊού, ισχυρούς πονοκεφάλους στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Στην τεκμηριωμένη κριτική σε αυτά πρέπει να διακριθεί η αξιωματική αντιπολίτευση. Από τις εναλλακτικές πολιτικές για τα προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας που θα καταθέσει, θα ωφεληθεί πολιτικά και θα ανακάμψει εκλογικά. Αυτά απασχολούν τους πολίτες και τους ψηφοφόρους. Ούτε ενδιαφέρει αν κάποιοι θέλουν, όπως φοβάται ο Σκουρλέτης, έναν «ακίνδυνο ΣΥΡΙΖΑ, μέρος ενός νέου, συναινετικού δικομματισμού, άμορφου, ασπόνδυλου, με εγκατάλειψη του σύγχρονου αριστερού χαρακτήρα του».

Αυτά είναι τα μείζονα, αλλά στον ΣΥΡΙΖΑ αναλώνονται σε εχθροπραξίες για το πόσοι από τους δημοσιογράφους της «Αυγής» είναι «τεμπέληδες», αν φταίει το ντιζάιν ή το περιεχόμενο της εφημερίδας και αν η ορθή εκδοτικά στρατηγική είναι να εγγράψουν συνδρομητές το 10% των κομματικών μελών ή να γίνει ελκυστική ώστε να αγοράζεται από πολίτες-αναγνώστες.

Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να γίνει με την «Αυγή», το μόνο σίγουρο είναι το όποιο ανακαινισμένο κυριακάτικο φύλλο ετοιμαστεί, όταν κυκλοφορήσει δεν πρόκειται να ξενυχτήσουν με την αγωνία για να το αγοράσουν, όπως έκαναν ο Στέφανος Τζουμάκας και ο Δημήτρης Τζουβάνος, καθ’ ομολογίαν του πρώτου, το πρωί της 4ης Αυγούστου 1974, όταν το ΚΚΕ εσωτερικού επανακυκλοφόρησε την ιστορική εφημερίδα της Αριστεράς. Για την ιστορία και μόνο αναφέρουμε ότι στο ξεκίνημά της, το 1952, η εφημερίδα κυκλοφόρησε ως εβδομαδιαία...