Νίκος Αλιάγας

Πρέπει να είσαι πολύ τρελός και να μη λογαριάζεις τίποτα απολύτως για να πρωταγωνιστήσεις σε ασπρόμαυρη βουβή ταινία... Αυτό έκανε και ο Ζαν Ντουζαρντέν (φίλος απ’ τα παλιά, όταν ξεκινούσαμε δειλά-δειλά την τηλεοπτική μας καριέρα, στα τέλη του ’90, στη γαλλική κρατική τηλεόραση) με την πολυσυζητημένη ταινία «The artist».

Μέσα σε μια 15ετία, μετά το μυθικό πλέον «Un gars, une fille», από το οποίο εμπνεύστηκαν οι Ελληνες παραγωγοί και δημιούργησαν το «Σ’ αγαπώ μ’ αγαπάς», ο Ζαν γύρισε 30 ταινίες. Από σοβαρές κουλτουριάρικες ή δραματικές μέχρι λαϊκές κωμωδίες, ο Ντουζαρντέν έκανε τη διαφο­ρά ως ηθοποιός. Ισως γιατί δεν πήρε τον εαυτό του ποτέ στα σοβαρά. Δεν καβάλησε κανένα καλάμι. Δεν το «έπαιξε» απόλυτος εθνικός σταρ, ακόμα και όταν  ήταν πρώτος στο box office. Δεν κορόιδεψε τον κόσμο παίζοντας τον ψευτοταπεινό ενώ συγχρόνως πόζαρε με την οικογένειά του σε περιοδικά. Δεν έκανε αρπαχτές για να διαφημίσει… καραμέλες.


Πούλησε όνειρο, αλλά δεν ξεπουλήθηκε. «Το να είσαι δημοφιλής καλλιτέχνης κάποια στιγμή στη ζωή σου δεν σημαίνει πως θα βάλεις άρον άρον τον κόσμο να αγοράζει προϊόντα με τη μάπα σου στην ετικέτα», μου λέει ο Ζαν, Παρασκευή πρωί στο ίδιο γωνιακό καφέ όπου πηγαίναμε νεαροί με μακριά μαλλιά και μεγάλα όνειρα. Τον ρωτάω: «Αλήθεια, πώς αισθάνθηκες στο τελευταίο Φεστιβάλ των Καννών, όταν ο ίδιος ο Ντε Νίρο σού απένειμε τον Φοίνικα του καλύτερου ηθοποιού για την ταινία σου;». Κι εκείνος μου απαντά: «Σαν τουρίστας, σαν να ήμουν άλλος. Τον χτυπούσα στην πλάτη. Οχι πως δεν το άξιζα, δούλεψα γι’ αυτό, δεν έκλεψα κάτι από κανέναν, δεν φίλησα κατουρημένες ποδιές, πίστεψα στην ταινία από την πρώτη στιγμή. Αλλά, ρε γαμώτο, τώρα ανέβηκα στη σκηνή. Δεν ξέρω γιατί, αλλά σκεφτόμουν ένα βράδυ του Φλεβάρη, στις αρχές της καριέρας μου που δεν είχα να πληρώσω το ταξί ούτε για να πάω να κάνω τον κομπάρσο, πόσο μυστήρια είναι η ζωή. Σου στερεί, σου δίνει, σ’ τα παίρνει πίσω, αλλά ποτέ δεν σου δίνει την αίσθηση ότι σου ανήκει κάτι».

Ιδού λοιπόν η ταινία «The artist», με τον Ζαν Ντουζαρντέν να υποδύεται τον Τζορτζ Βαλεντάιν, έναν υποτιθέμενο σταρ του βωβού κινηματογράφου του 1920 στο Χόλιγουντ, ο οποίος θα δει την καριέρα του σιγά-σιγά να καταρρέει. Η ταινία περιέχει όλα τα συστατικά: γέλιο, συναίσθημα, έρωτα, ηθικά διδάγματα, χωρίς να σου κάνει μάθημα. Κάποια στιγμή ο ήρωας θα θελήσει να βάλει τέλος στη ζωή του, αλλά… Αλλά τη συνέχεια δεν θα σας την πω. Ολόκληρη ομάδα ίδρωσε για το αποτέλεσμα και ο Ζαν θα με κράξει αν σας πω το τέλος. Θα σας αποκαλύψω όμως το εξής: σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, είναι σχεδόν σίγουρο πως η ταινία θα προωθηθεί στα Οσκαρ και ήδη κάποιοι bookmakers έχουν αρχίσει να ποντάρουν  στο πρόσωπο του  Ντουζαρντέν.

Ηθελα, λοιπόν,  να σας μιλήσω γι’ αυτόν τον Γάλλο ηθοποιό ως παράδειγμα προς μίμηση. Θα μπορούσε να είχε γεννηθεί στα Κάτω Πατήσια, στη Βουλγαρία ή ακόμα και σε ένα απόμακρο χωριό της Σκοτίας. Είναι ονειροπόλος και δεν κυνηγάει την επιτυχία, αλλά το ταξίδι. «Δεν υπάρχει τυπωμένος χάρτης με τις κατευθύνσεις, Νίκο, για να κάνεις την  καριέρα σου. Υπάρχει, όμως, αυτή η συνείδηση μέσα σου, αυτή η φωνούλα που πρέπει πάντα να ακούς και να ακολουθείς ταπεινά και έντιμα. Ετσι αγγίζεις την ελευθερία, και ας χάσεις. Φτάνει να μην προδίδεις ποτέ την πρωταρχική ιδέα. Και κάτι άλλο ακόμα: μην πιστέψεις ποτέ όλα αυτά που λένε οι άλλοι για σένα. Και ας είναι η ζωή σου film noir».