Δημήτρης Δανίκας

Πολλοί   δημιουργοί με δύο «πρόσωπα» μαζί. Το πρώτο, το εξωτερικό,  το καθημερινό,  ενός απλού  ανθρώπου. Ο  Κώστας της παρέας. Ο Κώστας της  ταβέρνας. Ο Κώστας  της κουβέντας. Ο Κώστας της  διπλανής πόρτας. Τον έβλεπες και από μέσα σου έλεγες «δεν  είναι  δυνατόν, αυτός εδώ να είναι τόσο «ψηλός» και  τόσο  παραγωγικός»!

Το  δεύτερο «πρόσωπο»  εντοιχισμένο στα κύτταρά του. Προφυλαγμένο. Οχυρωμένο. Προστατευμένο. Σχεδόν «αόρατο». Σα να μην  ήθελε  να το  ματιάσουν.  Σαν κρυμμένος  θησαυρός.  Σαν  τον πρώτο αριθμό Λαικού λαχείου  που  η γιαγιά το  φυλάει στο  στρώμα της και το  ξεχνάει.  Σα να είναι στην παρανομία!

Αυτό είναι. Ο δεύτερος Μουρσελάς.  μονίμως στη παρανομία. Απροσπέλαστος. Κλειδωμένος. Σφραγισμένος. Απόμακρος!

Ετσι συνέβαινε σουρεαλισμός. Οσα ο πρώτος Κώστας Μουρσελάς δεν έλεγε,  δεν έκανε, δεν τολμούσε,   δεν επιχειρούσε, ούτε καν  προσπαθούσε, όλα αυτά τα άφηνε  στην διακριτική ευχέρεια του  δεύτερου Μουρσελά. Οσα  δεν «έπιανε» ο πρώτος Μουρσελάς, τα ζύμωνε, τα κλώθαγε και  τα έφτιαχνε ο   δεύτερος  Μουρσελάς!

Αυτή  ο μόνιμος διχασμός είναι το βασικό, το πρωταρχικό, το ύψιστο, το αναντικατάστατο,  το  μοναδικό   χάρισμα κάθε σχεδόν  δημιουργού. Ο   διχασμός ανάμεσα στον  απλό άνθρωπο και τον καλλιτέχνη. Και μάλιστα  όσο περισσότερο «αδιάφορος»  περνάει, όσο λιγότερο «θόρυβο» κάνει στις παρέες του, τόσο  πιο ορμητικός, τόσο  τούρμπο εκτοξευτήρας στο έργο του είναι!

Σκεφτείτε,  για παράδειγμα,  την περίπτωση  του Γιώργου  Σεφέρη. Ο διπλωμάτης. Ο ισορροπιστής. Ο κοιλιόδουλος. Ο  πιστός σύζυγος. Ο   αξιωματούχος  των  κυβερνήσεων. Ουδεμία σχέση ανάμεσα στον Σεφέρη της  διπλωματίας  και της ασυγκράτητης  βουλιμίας, με τον Σεφέρη της  μοναδικής, λιτής,  σοφής ποιητικής δημιουργίας!

Ο οίστρος, η  πνοή, το απρόβλεπτο, η περιπέτεια, το  δράμα,  ο έρωτας, η πολιτική ανακατωσούρα, όλα όσα λαμβάνουν χώρα  στο έργο του,  στο παλλόμενο από αισθήματα, πάθη και απογοητεύσεις  έργο του,   διατηρούνταν, «ασφυκτιούσαν» στην εσωτερική παρανομία   του. Στην  εσωτερική παρανομία κάθε μεγάλου καλλιτέχνη και  δημιουργού!

Εκείνος κι  εκείνος. Πορεύτηκαν μαζί.  Μέχρι το  τέλος της  διαδρομής. Μέχρι  την  τελευταία του πνοή. Είμαι  σίγουρος  πως ακόμα και την ύστατη  στιγμή που γλιστρούσε προς το επέκεινα, προς το έρεβος, προς  την   τελευταία «πράξη»  της    ζωής του, ακόμα και  τότε  ο  δεύτερος, ο παράνομος  Μουρσελάς θα  σχεδίαζε το  επόμενο μυθιστόρημά  του!

Και κάτι  ακόμα.  Για  την  ιδιαίτερη αρετή του. Για το   ξεχωριστό  χάρισμα της  γραφής του. Γιατί ήταν η συνέχεια του  Δημήτριου Ροδόπουλου.  Του Μ. Καραγάτση.  Η αρετή  της  καθαρότητας. Να μεταφέρει σύνθετες έννοιες  με σαφήνεια και απλότητα.  Να συνομιλεί και να αιχμαλωτίζει  με το έργο του.  Να επικοινωνεί και με την πλατεία και με τα θεωρεία και με  τους εξώστες. Με όλους

Ολες και όλοι  υποκλίνονται στο  μνημειώδες, αυθεντικό μελόδραμά του «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά». Οι πάντες. Η αναχώρησή του προαναγγελθείσα από τον  πρώτο Μουρσελά. Από  το  ρολόι  του θνητού οργανισμού  του. Η παραμονή του, η  μόνιμη και διαρκής παραμονή  του κι αυτή έχει προαναγγελθεί από  τον δεύτερο Μουρσελά, από  την  δημιουργία του. Ο καλλιτέχνης πέθανε. Το έργο  του  θα ζει και  θα μας ταξιδεύει!