Γιάννης Μακρυγιάννης

Διότι εάν νομίζουν ότι το πρόβλημα είναι τα… πανηγύρια και η μικρή φοροδιαφυγή και όχι οι μεγάλες υποθέσεις, εάν πιστεύουν ότι η μαρίδα είναι το εμπόδιο και όχι οι καρχαρίες, τότε είναι σε λάθος δρόμος η λογική των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.

Προσοχή: μιλάμε για τοπικά πανηγύρια, όπου κάθε μικροέμπορος μπορεί να κάνει 100-200 ευρώ τζίρο, δεν μιλάμε για… γλέντια τύπου Μυκόνου, όπου μία σαμπάνια – για την οποία δεν κόβεται απόδειξη – κοστίζει όσα βγάζουν 50 πάγκοι μαζί στα παζάρια.

Υπάρχει μία αντίληψη, που πάει να περάσει ως… ορθή, αλλά κρύβει μεγάλη πονηριά, όταν δεν εδράζεται απλά σε κολοσσιαία αφέλεια: ότι είναι το ίδιο η μικρή και η μεγάλη φοροδιαφυγή. Γιατί, λέει, τη μεγάλη την κάνουν λίγοι, ενώ τη μικρή την κάνουν πολλοί και άρα μιλάμε τελικά πάνω κάτω για τα ίδια μεγέθη. Όσο χάνει το κράτος από τη μια, τόσο χάνει και από την άλλη, άρα πρέπει να είναι το ίδιο αυστηρή.

Θέμα πρώτο: δεν είναι το ίδιο αυστηρή, όπως αποδεικνύει η πραγματικότητα. Την  ώρα που κηρύσσουν οι μηχανισμοί πόλεμο κατά της μικρής φοροδιαφυγής, οι έλεγχοι για τη λίστα Λαγκάρντ για παράδειγμα προχωρούν με ρυθμούς χελώνας. Αποτέλεσμα είναι να υπάρχει κίνδυνος παραγραφής για εκατοντάδες περιπτώσεις. Το ίδιο αργοί είναι οι έλεγχοι και σε χιλιάδες άλλες υποθέσεις. 

Θέμα δεύτερο, συνέχεια του πρώτου: Όταν ο «μικρός» βλέπει ότι οι «μεγάλος» δεν πληρώνει και τη γλιτώνει, τότε είναι που θα επιδοθεί στη φοροδιαφυγή με μεγαλύτερη ένταση και ίσως θυμό. Το χτύπημα της μεγάλης φοροδιαφυγής λειτουργεί ως παράδειγμα και δίδει την αίσθηση της δικαιοσύνης και ισονομίας, στοιχεία που λειτουργούν θετικά στην όλη επιχείρηση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.

Θέμα τρίτο: όπως τα κάνανε τα πράγματα με τη φοροεπιδρομή, καθιστούν τη φοροδιαφυγή μονόδρομο για χιλιάδες επαγγελματίες και ίσως εκατομμύρια πολίτες. Παράδειγμα: Όταν πρέπει κανείς να πληρώσει επιπλέον 23% στα φροντιστήρια των παιδιών του, του μοιάζει πιο λογικό να κάνει ιδιαίτερα, γιατί είναι πιθανό να του έρθει φθηνότερα και καλύτερα.
Προφανώς και δεν πρέπει να θεωρείται η μικρή φοροδιαφυγή ως… φυσιολογική και αποδεκτή. Αλλά το κράτος οφείλει να αντιλαμβάνεται τις προτεραιότητες και πώς μπορεί μια δουλειά να γίνει αποτελεσματική.

Όταν είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει επαρκής στελέχωση στις εφορίες, θα ήταν προτιμότερο αντί να στέλνουν τους εφοριακούς - και πόσους άλλους αστυνομικούς τελικά - να κυνηγούν τους δύσμοιρους στα πανηγύρια, δεν είναι καλύτερα να τους βάλουν να ξεψαχνίσουν κάνα φάκελο της λίστας Λαγκάρντ και των άλλων δύσοσμων υποθέσεων; Κι αν το πράξουν γρήγορα και σωστά θα διορθωθεί πιο εύκολα η κατάσταση στα πανηγύρια… Αλλιώς τέτοιου είδους επιχειρήσεις από τους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς είναι όντως για τα… «πανηγύρια»!