Χρήστος Ζαμπούνης

Το δίχως άλλο, το ανάγνωσμα του φετινού καλοκαιριού ήταν το ερωτικό μυθιστόρημα της Ε.L. James «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι». Δεν υπήρχε ερημική ακρογιαλιά όπου το 700 σελίδων πόνημα να μην έχει κάνει την εμφάνισή του, ούτε πρόθυμη αναγνώστρια που να μην το έχει προμηθευτεί. Με τον όρο πρόθυμη ας ορίσουμε όλες εκείνες τις κοπέλες που άκουσαν για το συγκεκριμένο best seller και, αντί να το σνομπάρουν, όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις, έσπευσαν να το αγοράσουν. Η Ελένη το πήρε σ’ ένα μικρό βιβλιοπωλείο της Ανδρου. «Συζητούσαν τα κορίτσια στην παραλία και μου κίνησε την περιέργεια», εξηγεί.

Εδώ και δυο μέρες δεν έχει σηκώσει το κεφάλι της από το συναρπαστικό, όπως το χαρακτηρίζει, ανάγνωσμα. «Εχει κοφτές φράσεις, γρήγορο ρυθμό και σε κρατά διαρκώς σε εγρήγορση», τονίζει. «Ποια είναι η υπόθεση;» επανέρχομαι με κίνδυνο να γίνω ενοχλητικός. Χωρίς δυσκολία μαθαίνω ότι πρόκειται για την ερωτική ιστορία της νεαρής Αναστάζιας και του επίσης νεαρού Κρίστιαν Γκρέι. Ως εκ συμπτώσεως, ο Κρίστιαν είναι δισεκατομμυριούχος, πανέξυπνος και κούκλος. Αλλά, διότι υπάρχει αλλά, είναι επίσης σαδιστής. Μέσα σε δύο εβδομάδες η έως τότε παρθένος Αναστάζια θα εξελιχθεί σε μια ιέρεια της Αφροδίτης, με ειδίκευση τον σαδομαζοχισμό. Δεν είναι στις προθέσεις της στήλης να ηθικολογήσει περί του περιεχομένου των 50 αποχρώσεων, ούτε να καταδικάσει συλλήβδην τα εκατομμύρια αναγνωστριών του (σ.σ.: σύμφωνα με τους εκδότες, έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις τον «Κώδικα Ντα Βίντσι»). Το αντίθετο μάλλον. Φρονώ ότι η επιτυχία ενός άλλου συγγραφέως αντί να προσεγγίζεται με φθόνο, δέον να αντιμετωπίζεται με σεβασμό, και -γιατί όχι- με δέος.

Τα 23.000 αντίτυπα που διετέθησαν μέσα σε έναν μήνα στην ελληνική αγορά, όπως αναγράφεται στο βιβλίο που κρατά στα χέρια της η Ελένη, αποτελούν ένα ζηλευτό παράδειγμα προς μίμηση προς όλους όσοι ασχολούμεθα με το βιβλίο. Είναι ένα έναυσμα για να γράψουμε και να εκδώσουμε αναγνώσματα που να ενδιαφέρουν το κοινό. Είναι, επίσης, μια παρότρυνση προς τους αναγνώστες να αγοράσουν κι άλλα βιβλία. Ενα από αυτά, κατά τη γνώμη μου, είναι τα «Ελληνικά νησιά» του Λόρενς Ντάρελ. Ο Ντάρελ εγκατεστάθη το 1935 στην Ελλάδα και την υιοθέτησε σαν δεύτερη πατρίδα του. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επανήλθε και εργάσθηκε στη Ρόδο. Στη δεκαετία του ’70 ο εκδοτικός οίκος Faber&Faber του παρήγγειλε έναν οδηγό για τα ελληνικά νησιά. Δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα αρκούν για να γίνει αντιληπτή η ποιότης της γραφής του.

«Ολως περιέργως οι ψαρότοποι είναι φτωχοί και υπάρχουν ελάχιστοι ψαράδες. Εγινα φίλος με έναν από αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους με τα μικρά σκάφη, έναν παράλογο ηθικολόγο που τον έλεγαν Γιαννάκη, και ευχαριστήθηκα πολύ όταν είδα πως το χάρισμα της φιλοσοφικής σκέψης κάθε άλλο παρά νεκρό ήταν (...). Κάποτε συζητούσαμε για τα αντίστοιχα δικαιώματα και τον ρόλο των ανδρών και των γυναικών στην κοινωνία και ο Γιαννάκης είπε: "Η φύση του άντρα είναι να χτυπάει την πέτρα με το σφυρί, αυτός είναι ο ρόλος του". Τότε τον ρώτησα: "Και των γυναικών;". Για μια στιγμή η ερώτηση τον μπέρδεψε και μετά το πρόσωπό του φωτίστηκε με ανακούφιση. "Ο ρόλος της είναι να βαστάει τα παντελόνια του", μου είπε. "Αν ποτέ τ’ αφήσει τότε ολόκληρος ο πολιτισμός μας θα καταρρεύσει"».