Πόσο απάνθρωπες είναι οι συνθήκες στα «γκουλάγκ» της Βόρειας Κορέας;

Για πολλούς Ευρωπαίους ή Αμερικανούς, ακόμα και η ιδέα της «ελεύθερης» ζωής υπό ένα καθεστώς διακυβέρνησης όπως εκείνο του Κιμ Γιονγκ Ουν προκαλεί τρόμο, δεδομένης της καταπάτησης των προσωπικών δικαιωμάτων και των αυστηρών περιορισμών στην ενημέρωση, την επικοινωνία και τη δημόσια έκφραση.

Αν η «ελεύθερη» ζωή υπό το απολυταρχικό καθεστώς της ασιατικής χώρας είναι τρομακτική, πόσο χειρότερη είναι άραγε η καθημερινότητα στις φυλακές και τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας του Κιμ Γιονγκ Ουν; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα μας δίνουν μαρτυρίες ανθρώπων που κατάφερναν να ξεφύγουν από τον εφιάλτη και πασχίζουν, πολλά χρόνια μετά, να επουλώσουν τις πληγές του τραυματικού εγκλεισμού τους, όχι πάντα με επιτυχία.

Στον απόηχο του θανάτου του 22χρονου Ότο Γουόρμπιερ, ο οποίος παραδόθηκε σε κωματώδη κατάσταση στους γονείς τους μετά από 17 ολόκληρους μήνες εγκλεισμού σε φυλακή της Βόρειας Κορέας επειδή επιχείρησε να κλέψει μια αφίσα προπαγάνδας από το ξενοδοχείο όπου διέμενε, η αγωνία για τους δεκάδες ξένους πολίτες που είναι ακόμα έγκλειστοι στις φυλακές και τα στρατόπεδα εργασίας του Κιμ Γιονγκ Ουν εντείνεται.

Τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτά τα σύγχρονα «γκουλάγκ» και πόσοι ακόμη Βορειοκορεάτες και ξένοι πολίτες βρίσκουν τραγικό θάνατο κάθε χρόνο χωρίς να μαθαίνει κανείς τίποτα για αυτούς;

 
Σύμφωνα με το BBC, τρεις λέξεις αρκούν για να χαρακτηρίσουν την «θητεία» στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας της Βόρειας Κορέας: εξάντληση, απομόνωση και απόγνωση. Μία από τις πηγές του βρετανικού δικτύου, που αποφυλακίστηκε πριν από μερικά χρόνια, δυσκολεύεται ακόμα να μιλήσει για την εμπειρία που έζησε, αφού τα ψυχολογικά τραύματα είναι ακόμα νωπά. Υπάρχουν όμως άλλοι πρώην κρατούμενοι που περιγράφουν με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τις συνθήκες που αντιμετώπισαν μετά την καταδίκη τους σε δίκες -παρωδίες, για δήθεν εγκλήματα κατά του καθεστώτος.

Τον Δεκέμβριο του 2012, η Βόρεια Κορέα απήγγειλε κατηγορίες κατά του Αμερικανού ιεραπόστολου Κένεθ Μπάε για πράξεις «ενάντιες στη Δημοκρατία». Είχε επισκεφθεί τη χώρα πολλές φορές, όμως σε εκείνη την μοιραία επίσκεψη έτυχε να υποβληθεί σε σωματικό έλεγχο και οι αστυνομικοί βρήκαν πάνω του έναν σκληρό δίσκο με «χριστιανικό υλικό». Για το έγκλημά του καταδικάστηκε σε 15 χρόνια καταναγκαστικά έργα και αποφυλακίστηκε μόνο όταν η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε δραματικά - κάτι που συνέβη και με την τραγική περίπτωση του Γουόρμπιερ.

Όπως αναφέρει στο βιβλίο που έγραψε μετά την απελευθέρωσή του ο Μπάε, τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες μετά τη σύλληψή του υποβαλλόνταν σε καθημερινές πολύωρες ανακρίσεις που ξεκινούσαν στις 8 το πρωί και τελείωναν μετά τις 11 τη νύχτα. Κατά τη διάρκεια αυτών των μαραθώνιων ανακρίσεων και υπό καθεστώς έντονης πίεσης και εκφοβισμού, ο Μπάε έγραψε μια ομολογία εκατοντάδων σελίδων, όπου περιέγραφε τα «εγκλήματά του» έτσι όπως του τα υπαγόρευαν οι δεσμώτες τους.

Κατά την έκτιση της ποινής του σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων, ο Μπάε δούλευε έξι μέρες την εβδομάδα σε μια φάρμα, «κουβαλώντας πέτρες και φτυαρίζοντας κάρβουνο». Η καθημερινότητά του περιλάμβανε ξύπνημα στις 6 το πρωί, πρωινό και προσευχή και κατόπιν μεταφορά στο σημείο εργασίας του όπου θα δούλευε αδιάκοπα για ένα 10ωρο.

Η εξαντλητική δουλειά είχε ως αποτέλεσμα ο άνδρας να χάσει περίπου 30 κιλά στις 735 μέρες του εγκλεισμού του, ενώ η υγεία του κλονίστηκε από τις άσχημες συνθήκες κράτησης και την κακή διατροφή, με αποτέλεσμα να χρειαστεί πολλές φορές να τον δει γιατρός. Εκτός όμως από τις σωματικές συνέπειες της κράτησής του, υπήρχαν και οι ψυχολογικές, αφού τις περισσότερες μέρες ένιωθε να τον πλημμυρίζει η απόγνωση και μια αίσθηση απόλυτης απομόνωσης, παρά την παρηγοριά που του προσέφερε η πίστη του. 

«Κανείς δεν σε θυμάται. Σε έχουν ξεχάσει οι συμπολίτες σου, η κυβέρνησή σου. Θα γυρίσεις σπίτι σου μετά από 15 χρόνια, όταν θα είσαι 60 χρονών και όλα θα έχουν αλλάξει» του έλεγαν οι ανακριτές του ξανά και ξανά, με αποτέλεσμα - όπως ο ίδιος περιγράφει - να νιώθει σαν έντομο που με κάθε του κίνηση μπλέκεται όλο και περισσότερο στον ιστό της αράχνης.

Ο Κένεθ Μπάε

Οι κρατούμενοι σκάβουν οι ίδιοι τους τάφους τους 

Παρά τις εφιαλτικές στιγμές που έζησε ο Μπάε στο στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων μέχρι την απελευθέρωσή του, το γεγονός ότι ήταν Αμερικανός πολίτης μάλλον ευνόησε τη θέση του, αφού οι εμπειρίες που περιγράφει δεν ήταν τίποτα μπροστά στις εφιαλτικές συνθήκες κράτησης των χιλιάδων Βορειοκορεατών που είναι παγιδευμένοι στο σωφρονιστικό σύστημα της χώρας.

Οι εκθέσεις που δημοσιεύει κατά καιρούς η Διεθνής Αμνηστία είναι πραγματικά ανατριχιαστικές. «Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και παιδιών, κρατούνται σε φυλακές πολιτικών κρατουμένων και άλλα κέντρα εγκλεισμού στη Βόρεια Κορέα. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν διαπράξει κανέναν έγκλημα, απλά είναι συγγενείς ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί για την υπονόμευση του καθεστώτος».

Σύμφωνα με αεροφωτογραφίες που δημοσιεύει η Διεθνής Αμνηστία, ένα από τα εν λόγω στρατόπεδα είναι πραγματικά αχανές και σ' αυτό εκτίουν την ποινή τους 20.000 κρατούμενοι. Όπως αποκάλυψαν στον οργανισμό πρώην κρατούμενοι αλλά και εργαζόμενοι του στρατοπέδου, οι οποίοι κατάφεραν να εγκαταλείψουν την χώρα, οι συνθήκες σε αυτό το μέρος θυμίζουν πραγματικό κολαστήριο. 

Οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για εξοντωτική εργασία με ελάχιστη τροφή, σωματικά βασανιστήρια, όπως βιασμούς και ξυλοδαρμούς, αλλά και ψυχολογικά, με κάποιους από τους κρατούμενους να εξαναγκάζονται να σκάψουν οι ίδιοι τον λάκκο που θα ταφούν μετά την εκτέλεσή τους. Αρκετές γυναίκες που μένουν έγκυοι εντός του κέντρου, εξαναγκάζονται σε εκτρώσεις ώστε να συνεχίσουν να δουλεύουν.

  

«Από τα ξημερώματα μέχρι το βράδυ δουλεύεις αδιάκοπα, δεν υπάρχει ωράριο. Ξυπνάς στις 3.30 τα ξημερώματα και δουλεύεις σαν σκλάβος μέχρι να πέσει ο ήλιος. Όταν οι γονείς μου πέθαναν από πείνα στο στρατόπεδο δεν μου έδωσαν φέρετρα κι έτσι τους τύλιξα με άχυρο και τους κουβάλησα στην πλάτη μου για να τους θάψω» λέει ο Κιμ Γιουνγκ Σουν, ο οποίος πέρασε εννέα χρόνια έγκλειστος ως πολιτικός κρατούμενος.

Συγκλονιστική είναι και η μαρτυρία ενός πρώην δεσμοφύλακα: «Είδα με τα μάτια μου κρατούμενους να εξαναγκάζονται να σκάψουν τον τάφο τους, προτού τους υποχρεώσουν να σταθούν μπροστά τους για να τους σκοτώσουν με ένα μεταλλικό σφυρί. Άλλες φορές χρησιμοποιούσαν ένα λάστιχο που το περνούσαν γύρω από τον λαιμό του κρατούμενου για να τον στραγγαλίσουν».

Για τον πρώην υπάλληλο των φυλακών, Τζου ιλ Κιμ, η έλλειψη φαγητού ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα. «Έχω δει σορούς ολόκληρους από πτώματα κρατουμένων που λιμοκτόνησαν. Υπήρχαν περίοδοι που οι φυλακισμένοι πεινούσαν τόσο πολύ που έτρωγαν μέχρι και περιττώματα ζώων», αναφέρει χαρακτηριστικά.