Άκαρπο το Ecofin για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εκκαθάρισης των τραπεζών

Άκαρπες και μακρές ήταν οι διαπραγματεύσεις των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών στο Ecofin σήμερα, όπου κύρια θέματα ήταν ο Ενιαίος Μηχανισμός Εκκαθάρισης και η φορολόγηση καταθέσεων.

Συγκεκριμένα, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εκκαθάρισης, το ένα τρίτο των οργάνων που θα αποτελέσουν τη βάση της τραπεζικής ενoποίησης της Ευρώπης, έχει αποτελέσει σημείο ρήξης μεταξύ Συμβουλίου και Ευρωβουλής, αλλά και μεταξύ των κρατών-μελών, καθώς υπάρχει χάσμα απόψεων ως προς την εκτέλεσή του.

Ο Μηχανισμός Εκκαθάρισης, που θα αναλαμβάνει την «εξυγίανση τραπεζών» με μέσα όπως το bail-in (κούρεμα καταθέσεων σε ακραίες περιπτώσεις), που χρησιμοποιήθηκε στην Κύπρο, θα είναι υπεύθυνος για τη «λύση» προβληματικών τραπεζικών ιδρυμάτων.

Η λειτουργία του θα βρίσκεται σε διακρατικό επίπεδο και θα καλείται να δράσει σε όποιες τράπεζες δεν τηρούν τις προϋπόθεσεις χρηματοπιστωτικής υγείας που έχει ορίσει η ΕΕ, όπως διαθέσιμα αποθεματικά.

Η σύσταση αυτού του μηχανισμού, ο οποίος είναι και τεράστιας σημασίας για το τραπεζικό μέλλον της Ευρώπης, καθώς μόλις τεθεί σε λειτουργία, θα μπορεί να αποφασίζει για το μέλλον τραπεζών -άρα, και σε ένα ποσοστό, για τις καταθέσεις των πολιτών που επέλεξαν να τον εμπιστευτούν- βρίσκεται όμηρος της διαφωνίας των δύο σωμάτων της ΕΕ.

Ευρωπαϊκή διαφωνία

Η κύρια πηγή της ρήξης βρίσκεται πρώτα στο ποιος θα είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις αυτού του οργανισμού. Τα κράτη-μέλη και οι υπουργοί τους, που διαπραγματεύονται στο Συμβούλιο, υποστηρίζουν πως οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται από ειδική επιτροπή, απαρτιζόμενη από επιλεγμένους ειδικούς αλλά και εθνικές αποστολές, βάζοντας μέσα στο ζήτημα και τον εθνικό παράγοντα.

Από την άλλη, το Κοινοβούλιο υποστηρίζει πως οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρακάμπτοντας τον εθνικό παράγοντα και τα «πολιτικά παιχνίδια» που είναι πιθανό να υπάρχουν.

Η πρώτη αυτή διαφωνία, που καθυστερεί τη σύσταση του σώματος, έχει αντίκτυπο και στην επιτυχημένη έκβαση της ελληνικής προεδρίας, καθώς αποτελεί το μείζονα στόχο της. Τυχόν μη εύρεση λύσης μέχρι τις 15 Απριλίου -οπότε διαλύεται το Κοινοβούλιο για τις εκλογές- θα οδηγούσε σε μια μεγάλη αποτυχία της ελληνικής προεδρίας και ουσιαστικά ένα χαμένο εξάμηνο.

Η δεύτερη πτυχή της διαφωνίας είναι η σύσταση χρονοδιαγράμματος και χρηματοδότησης του οργάνου αυτού. Η αρχική εντολή, που είχε ληφθεί το Δεκέμβριο του 2013, με τη λήξη της λιθουανικής προεδρίας, καλούσε σε χρηματοδότησή του με 55 δισ. ευρώ σε διάστημα δέκα χρόνων. Το χρονοδιάγραμμα αυτό κρίνεται τώρα πολύ μακρινό, καθώς είναι πολύ πιθανό το όργανο να πρέπει να τεθεί σε λειτουργία πολύ νωρίτερα και έτσι το Κοινοβούλιο πιέζει για χρηματοδότηση σε διάστημα τριών χρόνων.

Το επόμενο πρόβλημα που δημιουργείται τώρα από αυτή την ανάγκη για ταχύτερη δημιουργία του οργανισμού, είναι η ανάληψη του κόστους του αρχικού κεφαλαίου που χρειάζεται για να στηθεί και να λειτουργήσει.

Οι διαπραγματεύσεις αναμένονται δύσκολες και χρονοβόρες και αίσθηση έχει προκαλέσει η αποχώρηση του Ιρλανδού υπουργού Οικονομικών, αλλά και του Γερμανού, δημιουργώντας υπόνοιες για μεγάλο χάσμα αποφάσεων.

Έχει δημιουργηθεί θέμα αμοιβαιότητας των χρηματικών καταβολών από τις οικονομίες των κρατών, καθώς κάποιες χώρες υποστηρίζουν τη δημιουργία φόρμουλας που θα ορίζει τον καταμερισμό του κόστους βάση του μεγέθους των τραπεζών τους και άλλα που θέλουν επίπεδη χρέωση.

Η ελληνική πλευρά

Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του Ecofin, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε, δήλωσε πως ο διάλογος για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εκκαθάρισης αποτελεί την κορυφή της ατζέντας των υπουργών και συζητήθηκε εκτενώς και η ελληνική προεδρία κατέθεσε λίστα με πιθανές λύσεις για τα εξής ζητήματα, που αποτελούν και το λόγο του χάσματος απόψεων.

- Ποιος οργανισμός θα έχει την κυριότητα του οργάνου
- Ποιος θα αποφασίζει ποια τράπεζα/οργανισμός χρειάζεται λύση
- Τι τύπου αποφάσεις θα λαμβάνει η επιτροπή του αρμόδιου οργανισμού
- Ποιος ο τρόπος διεξαγωγής ψηφίσματος στην Επιτροπή
- Ο τρόπος χρηματοδότησης του μηχανισμού - αν θα υπάρχουν κρατικές εγγυήσεις ή θα υπάρχει μόνο ιδιωτική
- Το πλαίσιο δανεισμού του μηχανισμού

Τόνισε μάλιστα πως έγινε μεγάλη πρόοδος στο να υπάρξει σύγκλιση αποφάσεων μεταξύ των υπουργών Οικονομικών κατά τη διάρκεια της μέρας και πως δεν θα υπάρξει ανάγκη για νέο Ecofin μέσα στην εβδομάδα.

Επίσης για την επίσπευση της διαδικασίας της νομοθετικής συνδιαλλαγής μεταξύ Κοινοβουλίου, Επιτροπής και Συμβουλίου, ο Γιάννης Στουρνάρας θα μεταβεί αύριο στο Στρασβούργο, όπου συνεδριάζει το Κοινοβούλιο, μαζί με τον πρόεδρο του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπουμ.

Εν κατακλείδι, η μη λήψη απόφασης σήμερα μεταφέρει το βάρος για την ολοκλήρωση του σχεδίου του μηχανισμού στην ελληνική προεδρία.

Με το χρόνο να τρέχει και τις ευρωπαϊκές εκλογές να πλησιάζουν, η λήψη της απόφασης που θα κρίνει την επιτυχία της ελληνικής προεδρίας αναμένεται δύσκολη και εξαιρετικά αβέβαιη...