Βασίλης Τσακίρογλου

Ο Κωστής Παπαγιώργης τήρησε στο ακέραιο την υπόσχεσή του, απεβίωσε, περιφρονώντας όπως πάντα την ελληνική διανόηση που θρηνεί την απώλειά του ανατρέχοντας στο εντελώς ιδιότυπο έργο του.

«Τα μεγάλα ζώα δεν έχουν ποτέ το δηλητήριο ως όπλο. Άρα όποιος δεν είναι τίγρης, αργά ή γρήγορα θα γίνει σκορπιός.
Σε αντίθεση με τη δύναμη που γνωρίζει στιγμές επιείκειας, μεγαλοψυχίας και γνήσιας αδιαφορίας, η τραυματισμένη αδυναμία δε συγχωρεί. Όταν μάλιστα έχουμε να κάνουμε με ψυχισμούς που έχουν φάει το φαρμακωμένο ψωμί με το καντάρι, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Είτε υποκύπτουν στη μοίρα τους και διάγουν βίο υπανθρώπου, ζητιάνου που του αρκούν κάποια ψιχία, είτε -σε σπάνιες εξαιρέσεις- κάνουν την αδυναμία πανουργία και ειδικεύονται στις κινήσεις ιοβόλου».

Το προηγούμενο απόσπασμα είναι παρμένο από το βιβλίο του «Η κόκκινη αλεπού. Οι ξυλοδαρμοί - Μισανθρωπίας προλεγόμενα», ένα από τα δοκίμιά του για τις ποικίλες πτυχές του ανθρώπινου πάθους, αυτά τα μακρόστενα βιβλιαράκια που ήταν σχεδιασμένα να ξεχωρίζουν οπουδήποτε σταθούν, σε οποιοδήποτε ράφι ή προθήκη. Φυσικά, δεν είναι το ασυνήθιστο σχήμα, αλλά το ασυνήθιστο περιεχόμενο και, κυρίως, η ελάχιστα συνηθισμένη μέθοδος που έκανε τα δοκίμια του Παπαγιώργη να βρίσκουν σπανίως το ταίρι τους. 

Διότι ο Κωστής Παπαγιώργης, εκτός της τεράστιας παιδείας που απέκτησε κατά το πλείστον ως αυτοδίδακτος βιβλιομανής, έγραφε με τόλμη, κατέγραφε τις σκέψεις του χωρίς να κρύβεται πίσω από το ακαδημαϊκό σαβουάρ-βιβρ, με ακατάσχετο υπομνηματισμό, παραπομπές κ.λπ. Έγραφε με θράσος και οξυδέρκεια και, εν τέλει, με την απουσία συμπλέγματος. Τα δοκίμιά του έσφυζαν από ζωή, ακόμη και όταν δεν περιείχαν εντελώς πρωτότυπες σκέψεις -ή ίσως ακριβώς γι' αυτό: Ο Παπαγιώργης κατείχε την σπάνια και αξιοθαύμαστη ικανότητα να εκφράζει σαν γενικό χαρακτηριστικό τις ειδικές του παρατηρήσεις από την τριβή του με τους ανθρώπους.

Ένα από τα συγγράμματά του που με είχε αφήσει κατάπληκτο και πάντα το σκέφτομαι σαν ένα παράξενο επίτευγμα, ήταν το «Γειά σου Ασημάκη», ένα ολόκληρο βιβλίο γραμμένο ως αποχαιρετισμό σε έναν αγαπημένο του φίλο και πρόωρα χαμένο συγγραφέα, κριτικό κινηματογράφου κ.α., τον Χρήστο Βακαλόπουλο. Ο Παπαγιώργης έχει γράψει πολύ πιο σύνθετα, απαιτητικά και συναρπαστικά κείμενα, το συγκεκριμένο όμως θα το σύστηνα σε όποιον καταγίνεται με το γράψιμο, ως υπόδειγμα γραπτού ρέκβιεμ. Πώς κατάφερε να μη γίνει μελοδραματικός, προβλέψιμος, υπερβολικός ενώ έγραφε για την αδελφή ψυχή του; Μόνο ο Κωστής Παπαγιώργης θα μπορούσε να απαντήσει -αν και μάλλον δεν θα έμπαινε στον κόπο. Ας ελπίσουμε ότι κάποιος ή κάποιοι θα συνθέσουν εις μνήμην του κάτι αντίστοιχο, ένα «Γειά σου Κωστή» αντάξιο του μεγέθους του.