Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Καθώς η Ευρώπη θα βαδίζει προς τις Ευρωεκλογές είναι βέβαιο ότι οι εταίροι θα επιχειρήσουν να παρουσιάσουν θετική εικόνα: Ότι τα προγράμματα μπορεί να είναι σκληρά, αλλά αποδίδουν και “ορίστε που η Ελλάδα βγαίνει από το αδιέξοδο”.

Μένει να φανεί, όμως, κατά πόσον οι ενδείξεις και τα στοιχεία που ανακοινώνονται για αλλαγή της τάσης αντανακλούν μια ουσιαστική μεταστροφή ή αν πρόκειται για το τέλος μεν της ελεύθερης πτώσης, αλλά με μετάβαση σε στασιμότητα.

Σε κάθε περίπτωση, το καθοριστικό ζήτημα που κριθεί το νέο έτος αφορά στο πώς θα υλοποιηθεί η δέσμευση των εταίρων για αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία είναι το κλειδί για όλα τα υπόλοιπα.

Εάν μεν αποφασιστεί μια γενναία ελάφρυνση, η οποία θα άρει την επιφύλαξη που υπάρχει διεθνώς για το μέλλον της Ελλάδας και θα απελευθερώσει πόρους για μια παραγωγική ανασυγκρότηση, υπάρχει ελπίδα για πορεία προς την ανάκαμψη, για ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και για αναβάθμιση της χώρας στη διεθνή αγορά.

Μια “γενναία” κίνηση θα επηρέαζε όχι μόνο τα οικονομικά, αλλά και τα πολιτικά δεδομένα.
Εάν, όμως, οι εταίροι καταλήξουν -και πάλι- σε μια προσωρινή διευθέτηση ή μια ελάφρυνση “σε δόσεις”, έτσι ώστε να παρατείνουν την εξάρτηση της Ελλάδας από μελλοντικές αποφάσεις στην Ευρώπη, τότε τα πράγματα θα είναι διαφορετικά.

Μέχρι σήμερα, πάντως, οι εταίροι επέλεξαν κάθε φορά τη σκληρότερη δυνατή στάση και προτίμησαν να μεταθέσουν τις δραστικές λύσεις.

Εάν ξαναγίνει, όμως, κάτι τέτοιο είναι αμφίβολο ότι οι αγορές θα πειστούν, ενώ και η ελληνική κοινωνία, ύστερα από τέσσερα χρόνια δραματικής πίεσης δυσκολα  θα το δεχθεί.

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα είναι ο ρυθμός με τον οποίο θα εξελιχθεί η απομόχλευση στην ελληνική οικονομία. Με ποιο τρόπο δηλαδή θα γίνει η μείωση των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα ή αλλιώς το μεγάλο “ξεκαθάρισμα” από υποχρεώσεις που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν.

Για τις επιχειρήσεις αυτό σημαίνει μια μεγάλη επιχειρηματική αναδιάταξη, δια μέσου των δανείων. Κάποιες θα αλλάξουν μετόχους, κάποιες θα αναδιαρθρωθούν, κάποιες θα κλείσουν. Αλλά και για κάποια νοικοκυριά, η πίεση θα καταλήξει σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Οι διαδικασίες αυτές θα είναι επώδυνες σε κάθε περίπτωση. Εάν επιπλέον εφαρμοστούν με ένταση θα γίνουν καταστροφικές, προξενώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στον παραγωγικό ιστό, αλλά και στην κοινωνική συνοχή.

Είναι, όμως, ακριβώς οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, οι συντελεστές παραγωγής που πρέπει να οδηγήσουν την οικονομική ανάπτυξη και να παράγουν πλούτο.
Εάν “βρεθούν στα γόνατα” δεν θα το καταφέρουν.

Θα υπάρξει άραγε η απαραίτητη σύνεση και μετριοπάθεια ή θα ισχύσει ο νόμος της ζούγκλας;
Η “μεγάλη μάχη” της Ελλάδας θα διεξαχθεί την ώρα που η διεθνής οικονομία θα αναζητήσει νέες ισορροπίες, πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της πιστωτικής κρίσης.

Η οικονομία των ΗΠΑ είναι σε σταθερή ανάπτυξη, λένε οι αισιόδοξοι, ενώ και στην Ευρωζώνη εμφανίζονται σημάδια ανάκαμψης.

Στο θετικό σενάριο, οι μεγάλες οικονομίες σε άνοδο θα “τραβήξουν προς τα πάνω” και την Ελλάδα. Το περιβάλλον, όμως, παραμένει εύθραυστο και οι αβεβαιότητες δεν λείπουν.
Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να περιορίσουν σταδιακά το “τύπωμα χρήματος”, ενώ η Ευρώπη ετοιμάζεται για το μεγάλο ξεκαθάρισμα στον τραπεζικό της τομέα -ο οποίος ίσως να κρύβει αρκετά προβλήματα που έκρυψε μέχρι σήμερα η άφθονη ρευστότητα της ΕΚΤ.