Στην παραλία του Δυρραχίου, στην Αλβανία, ο Σύρια Ντεμίρι ψήνει τηγανιτές πατάτες σε μια κουζίνα εστιατορίου, που στεγάζεται σ' ένα πολυβολείο. Οι πελάτες του κάθονται έξω από το παλιό οχυρό και περιμένουν από το "παράθυρο" να τους σερβίρει μέσα από το τσιμεντένιο πολυβολείο-σύμβολο της διακυβέρνησης του Ενβέρ Χότζα.
Ο Σύρια εξηγεί ότι όλα ξεκίνησαν από την ανάγκη να γίνει ένα μικρό εστιατόριο, με τα μέσα που είχε στη διάθεσή του, επισημαίνοντας ότι δεν γινόταν να μετακινηθεί το οχυρό, γι' αυτό χρησιμοποιήθηκε για να προσελκύσει πελάτες.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του τοπική ιστοσελίδα, που αναδεικνύει και την ιστορία, από το 1960 μέχρι το 1985, ο Ενβέρ Χότζα είχε διατάξει την κατασκευή 750.000 πολυβολείων εξαιτίας της έμμονης ιδέας του για πιθανή εισβολή του ΝΑΤΟ στην Αλβανία.
Η Αλβανία, σήμερα, ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την στρατιωτική χρήση των οχυρών, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι πρέπει να διατηρηθούν και να αξιοποιηθούν σε ορισμένες περιπτώσεις για την προσέλκυση τουριστών.
Ο Ολς Λέιφ, διευθυντής πολιτιστικής κληρονομιάς στο υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας, τονίζει ότι "υπάρχει η ιδέα διατήρησης των οχυρών ως μια επιθυμία προστασίας της κληρονομιάς μίας άλλης εποχής-για να μπορεί να μελετηθεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος".
Τα περισσότερα από τα οχυρά είναι μικρά σε διαστάσεις αλλά διαθέτουν υπόγειες γαλαρίες, που εκτείνονται σε πολλά μέτρα. Στο χωριό Λίνζα, έξω από τα Τίρανα, υπάρχει ωστόσο ένα μεγάλο πολυβολείο (κατασκευασμένο από 8.000 τόνους τσιμέντο και 4.000 τόνους ατσάλι).
Οι Αλβανοί, που έχουν συνηθίσει στην παρουσία των οχυρών δεν δίνουν σημασία στην αξιοποίηση τους και απλά θεωρούν ότι είναι απομεινάρια του παρελθόντος, τμήμα των τοπίων.
Ωστόσο, για τους τουρίστες παρουσιάζουν μια άλλη εικόνα. Ο Στάβρι Κιφλίγκου, ιδιοκτήτης πρακτορείου ταξιδιών, εξηγεί ότι οι τουρίστες εκπλήσσονται από τον μεγάλο αριθμό οχυρών στις παράκτιες περιοχές. Ο ίδιος αναφέρει ότι οργανώνει εκδρομές, που περιλαμβάνουν επισκέψεις σε περιοχές με οχυρά, αφού υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Ορισμένες οργανώσεις πρώην πολιτικών κρατούμενων έχουν εκφράσει αντιθέσεις στο να δοθεί ιδιαίτερη αξία στα οχυρά αλλά ειδικοί εκτιμούν ότι η διατήρηση τους αποτελεί διατήρηση κληρονομιάς μιας άλλης εποχής.
Ο Μαρκς Βέλο, αρχιτέκτονας και ζωγράφος, ο οποίος είχε καταδικαστεί το 1978 σε οκτώ χρόνια φυλάκιση για "μοντέρνες τάσεις" στο έργο του, δήλωσε ότι παρά τις οδυνηρές μνήμες που ξυπνούν τα οχυρά, αποτελούν τμήμα του τραγικού παρελθόντος της χώρας και πρέπει να προστατευθούν.
Ο ίδιος ανέφερε ότι, αν τα οχυρά καταστραφούν, η χώρα θα χάσει μια ζωντανή απόδειξη από την πιο σκοτεινή περίοδο της ιστορίας της και πρόσθεσε ότι θα κάνουμε το ίδιο λάθος που έκανε ο Χότζα, που κατέστρεψε όλα τα μνημεία που δεν του άρεσαν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
