Προϋπολογισμός της Ε.Ε και εκλογή του προέδρου της Κομισιόν στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής

Την ώρα που το «Σκοπιανό» και η προκλητικότητα της Τουρκία σε Αιγαίο και Κύπρο κυριαρχούν στην ελληνική πολιτική και διπλωματική ατζέντα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκινούν σήμερα στις Βρυξέλλες έναν μαραθώνιο διαβουλεύσεων για το μέλλον της Ε.Ε.

Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. (Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο) για την επόμενη επταετία, όταν και η Μεγάλη Βρετανία, που συνεισφέρει περίπου 1000 δισ στον κοινοτικό προϋπολογισμό,, θα έχει αποχωρήσει από την Ένωση και ο τρόπος διεξαγωγής των επόμενων εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2019) καθώς η διαδικασία επιλογής του νέου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται να απασχολήσουν για τουλάχιστον τρεις Συνόδους Κορυφής τους Ευρωπαίους ηγέτες. 


Στην σημερινή άτυπη Σύνοδο Κορυφής, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα προσπαθήσουν να σκιαγραφήσουν το βασικό πλαίσιο για τις μελλοντικές συμφωνίες, καθώς παρά την θέληση της Κομισιόν, αλλά και συγκεκριμένων πρωτευουσών, για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας, στην φύλαξη των κοινών συνόρων και την αντιμετώπιση της μετανάστευσης, ελάχιστες χώρες είναι διατεθειμένες να βάλουν το χέρι βαθύτερα στην τσέπη ώστε να καλύψουν το κενό των 10 δισ ευρώ ετησίως, που θα αφήσει η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας. 

Ποιος θα πληρώσει τα 100 δισ. της Μεγάλης Βρετανίας;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από τα κράτη μέλη να αυξήσουν την συνεισφορά τους στο 1,1% του ΑΕΠ της Ε.Ε, κάτι που σημαίνει ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες θα πρέπει να καταβάλουν περισσότερα χρήματα. Η Καγκελάριος Μέρκελ, παρά την αδυναμία της να σχηματίσει προς το παρόν κυβέρνηση στην χώρα, έχει εμφανιστεί καταρχήν θετική σε μια αύξηση των γερμανικών εισφορών, με τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD να την στηρίζουν. Ωστόσο άλλες χώρες της Ε.Ε, που συνεισφέρουν ήδη αρκετά χρήματα στον κοινοτικό προϋπολογισμό, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία και τα Σκανδιναβικά κράτη, υποστηρίζουν ότι μια μικρότερη Ε.Ε, σημαίνει και μικρότερο προϋπολογισμό. 

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεν αναμένεται να καταλήξουν σε συμφωνία απόψε, αλλά θα ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει την δική της πρόταση για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας, μέχρι τις 2 Μαΐου. Οι περισσότερες περικοπές στον κοινοτικό προϋπολογισμό αναμένεται να γίνουν σε δύο βασικούς τομείς που καλύπτουν περίπου το 70% των συνολικών δαπανών. Στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και στην Πολιτική Συνοχής. 

Η εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα πανευρωπαϊκά ψηφοδέλτια 

Η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε το 2019, δεν θα αφήσει απλώς μια τρύπα 100 δις στον κοινοτικό προϋπολογισμό αλλά και 73 κενές θέσεις στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ίδιο το Σώμα, στην Ολομέλεια του Φεβρουαρίου, αποφάσισε να μειωθούν τα έδρανα των Ευρωβουλευτών από 751 σε 705, απορρίπτοντας την πρόταση του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν για την δημιουργία«πανευρωπαϊκών ψηφοδελτίων». Ο Πρόεδρος της Γαλλίας έχει δηλώσει έτοιμος να θέσει το ζήτημα στους υπόλοιπους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, σε ένα ιδιαίτερο «bras de fer» με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι πολιτικές ομάδες του οποίου φοβούνται ότι ο Εμανουέλ Μακρόν θα θελήσει να δημιουργήσει δική του πολιτική ομάδα, διεμβολίζοντας του Σοσιαλδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους. 

Μία ακόμα «ήττα» για τον Πρόεδρο Μακρόν, αλλά και αρκετούς άλλους ηγέτες κρατών – μελών αποτέλεσε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διατηρήσει τον θεσμό του «κορυφαίου υποψηφίου» (Spitzenkandidat). Ο συγκεκριμένος «θεσμός» που λειτούργησε για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές του 2014, προβλέπει ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι ο υποψήφιος της πολιτικής ομάδας που θα λάβει τις περισσότερες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στις προηγούμενες εκλογές υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ήταν ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, των Σοσιαλδημοκρατών ο Μάρτιν Σουλτς, των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ο Γκι Φέρχοφσταντ, των Πρασίνων η Σκα Κέλερ και της «Ευρωπαϊκής Αριστεράς» ο Αλέξης Τσίπρας.

Αν και ο «θεσμός» των «Spitzenkandidaten » δεν αναφέρεται στις Συνθήκες, η αόριστη πρόβλεψη ότι οι αρχηγοί των κρατών – μελών της Ε.Ε πρέπει να λάβουν υπόψη τους το ΕΚ για τον επόμενο Πρόεδρο της Κομισιόν, αφήνει πολλά παράθυρα ανοικτά σχετικά με την νομιμοποίηση της διαδικασίας.

Ο Πρόεδρος Μακρόν αλλά και η Καγκελάριος Μέρκελ έχουν ταχθεί  εναντίον της επιλογής του «κορυφαίου υποψηφίου» θεωρώντας ότι η επιλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να απασχολεί αποκλειστικά τις εθνικές κυβερνήσεις. Οι περισσότερες πολιτικές ομάδες του ΕΚ τάσσονται υπέρ της διατήρησης του εν λόγω θεσμού, προειδοποιώντας τα κράτη – μέλη με ένα χρονοβόρο bras de fer σε περίπτωση που παρακάμψουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.