Κάρλες Πουτζδεμόν: Ο γιος του ζαχαροπλάστη οδηγεί την Καταλονία ( στην ανεξαρτησία ή την καταστροφή )

Αναμφίβολα η Ισπανία εξέρχεται σοβαρά διαιρεμένη από το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου 2017 στην Καταλονία. Η πολιτική κρίση που ταλανίζει τη χώρα δεν φαίνεται να οδηγείται σε εκτόνωση. Εμφανίστηκαν ήδη οι πρώτες παρενέργειες. Σημειώνεται μπαράζ ταξιδιωτικών ακυρώσεων, γεγονός που αποτελεί πλήγμα για τον τουρισμό.

Το διάγγελμα του βασιλιά Φιλίππου, ο οποίος κατηγόρησε την τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας ότι ενέργησε εκτός νόμου, όχι απλώς δεν συνέβαλε στην αποκατάσταση της τάξης, αλλά όξυνε τα πράγματα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι κάλεσε τον Καταλανό ηγέτη να εγκαταλείψει τα σχέδιά του να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία, αν και πολλαπλασιάζονται όσοι εντός και εκτός Ισπανίας τού καταλογίζουν κακό χειρισμό. Ο πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζδεμόν εμμένει στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, αν και η ομιλία του στην τοπική Βουλή, που ήταν προγραμματισμένη για αύριο, μετατέθηκε για την Τρίτη. Υπενθυμίζεται ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας απαγόρευσε τη σύγκληση της ολομέλειας του τοπικού κοινοβουλίου.

Θα μπορέσει κανείς να κατανοήσει καλύτερα τον ηγέτη της Καταλονίας Κάρλες Πουτζδεμόν αν τύχει και βρεθεί σε κάποιον αγώνα της Barcelona FC. Αν και ο ίδιος είναι δηλωμένος οπαδός της τοπικής ομάδας της Χερόνας, της μεγαλύτερης πόλης της βόρειας Καταλονίας, τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια και για τον ποδοσφαιρικό σύλλογο-σύμβολο της Βαρκελώνης. Πολύ συχνά, μάλιστα, επισκέπτεται το Καμπ Νου, όπου δεκάδες χιλιάδες οπαδοί τον αποθεώνουν φωνάζοντας ρυθμικά το όνομά του και το σύνθημα: «Η Καταλονία δεν είναι Ισπανία!».
Η σκηνή αυτή αποτυπώνει γλαφυρά ότι ο μέχρι χθες άγνωστος στο ευρύ κοινό πολιτικός έχει καταγραφεί στη συνείδηση των Καταλανών ως ο φυσικός ηγέτης του κινήματος για την ανεξαρτησία. Μετά το «Ναι» 2.000.000 Καταλανών υπέρ της απόσχισης στο ταραχώδες δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής, ο Πουτζδεμόν δήλωσε πως αισθάνεται ήδη πρόεδρος μιας ελεύθερης χώρας. Λιγοστές πληροφορίες, όμως, είναι γνωστές για τον άνθρωπο τον οποίο ορισμένα διεθνή μίντια χαρακτηρίζουν «εκείνος που βάζει φωτιά στα θεμέλια της Ευρώπης, σπρώχνοντας την Ισπανία σε εμφύλιο και κάνοντας τα προβλήματα της Ελλάδας να φαίνονται παιχνιδάκι μπροστά σε αυτό που έρχεται από τα νοτιοδυτικά».

Ο Κάρλες Πουτζδεμόν με τη σύζυγό του, Ρουμανοκαταλανή Μαρκέλα Τοπόρ

Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμος να πεθάνει για τον σκοπό του ή να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στη φυλακή. Πράγματι, από τότε που θυμάται ακόμα τον εαυτό του ονειρεύεται μια ανεξάρτητη Καταλονία. Εξάλλου, μαζί με το όνομα που κληρονόμησε από τον παππού του, κληρονόμησε και το πάθος του γι' αυτό τον σκοπό. Ο συνονόματος παππούς του εγκατέλειψε την Ισπανία μετά τον εμφύλιο πόλεμο, ζώντας σε διάφορα προσφυγικά καμπ στη Γαλλία. Τα ίχνη του χάθηκαν το 1943, γεμίζοντας θλίψη την οικογένειά του.

«Στην Καταλονία πολλοί άνθρωποι έγιναν οπαδοί της απόσχισης από αλλεργική αντίδραση στις πολιτικές της Μαδρίτης, αλλά όχι αυτός», δηλώνει ο φίλος του συγγραφέας Αντόνι Πουίγκβερντ. Πράγματι, το προσωπικό βίωμά του και η οικογενειακή απώλεια ταυτίστηκαν με το θέμα της απόσχισης. Σύμφωνα με δικούς του ανθρώπους, θεωρεί τον εαυτό του απόγονο της Δημοκρατικής Ισπανίας, η οποία συνετρίβη στον εμφύλιο από τις δυνάμεις του Φράνκο. Ηταν προπαραμονή Πρωτοχρονιάς του 1963, όταν ο Κάρλες γεννήθηκε στο Αμερ της Καταλονίας, ένα χωριό 2.200 κατοίκων κοντά στη Χερόνα. Μπορεί ο ίδιος σήμερα να δηλώνει ότι είχε προσβληθεί από τον ιό της πολιτικής από νωρίς, αλλά η οικογένειά του είναι γνωστή για τα γλυκά της. Διατηρεί εδώ και δεκαετίες ένα ζαχαροπλαστείο που είναι φημισμένο για τα καπρότσις, παραδοσιακά ισπανικά μπισκότα.

Ο Κάρλες ήταν το δεύτερο από τα οκτώ παιδιά που απέκτησε ο ζαχαροπλάστης Χαβιέ Πουτζδεμόν και η σύζυγός του Νούρια. Προτού καν τελειώσει το Λύκειο, προς μεγάλη έκπληξη της οικογένειάς του άρχισε να γράφει φλογερά άρθρα στην τοπική εφημερίδα της Χερόνας, αρχικά για το ποδόσφαιρο και στη συνέχεια για άλλα θέματα. Το σχέδιό του ήταν να σπουδάσει Φιλοσοφία και να κυνηγήσει μια ακαδημαϊκή καριέρα.

Πράγματι, μπήκε από τους πρώτους στο Πανεπιστήμιο της Χερόνα, αλλά παράτησε τις σπουδές του λίγο αργότερα για να συνεχίσει τη δημοσιογραφική του πορεία. Είχε ήδη εξασφαλίσει μια μόνιμη θέση στην εφημερίδα «El Punt», στην οποία έγινε αρχισυντάκτης κάποια χρόνια αργότερα. Παρά την αφοσίωσή του στη δημοσιογραφία, έκανε το πρώτο τσαλαβούτημά του στην πολιτική μέσω της εμπλοκής του στην ίδρυση της Νεολαίας του Δημοκρατικού Ευρωπαϊκού Καταλανικού Κόμματος στις αρχές του 1980. Την ίδια εποχή ενεπλάκη σ’ ένα σοβαρό τροχαίο, οδηγώντας από τη Χερόνα στο Αμερ, όταν το αυτοκίνητό του μάρκας Seat τράκαρε με ένα φορτηγό. Οι γιατροί είπαν ότι τη γλίτωσε εκ θαύματος και ακόμα και σήμερα είναι γεμάτος ουλές που του θυμίζουν «τη ματαιότητα των πάντων», όπως του αρέσει να λέει. 
Ισως αυτό αποτέλεσε και την αιτία της απόφασής του να βάλει τα πάντα σε αναμονή και να γυρίσει όλη την Ευρώπη μέσα σε έναν χρόνο. Στόχος του ήταν να καταλάβει και να καταγράψει τι πίστευαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες για το ζήτημα της Καταλονίας. Σε ένα ταξίδι μάλιστα στη Σλοβενία, μαθαίνει σε βάθος τη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης αυτής της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας. Αφιερώνεται, επίσης, στη συλλογή όλων των αναφορών του διεθνούς Τύπου και επίσης συλλέγει πληροφορίες και γνώσεις για τις νέες τεχνολογίες, καθώς είχε μία ιδέα: να ιδρύσει το Καταλανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το οποίο θα επικοινωνούσε καλύτερα το θέμα της απόσχισης σε μη Ισπανούς. Το ταξίδι αυτό και οι εμπειρίες του καταγράφηκαν σ’ ένα βιβλίο που εξέδωσε λίγο καιρό αργότερα με τίτλο: «Κατά... τι; Η Καταλονία έτσι όπως αποτυπώνεται στον διεθνή Τύπο».

Ουσιαστικά υποστήριζε ότι το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης δεν είχε γίνει γνωστό εκτός Ισπανίας και έπρεπε όλοι να δουλέψουν για τον σκοπό αυτό. Αμέσως μετά ιδρύει και την αγγλόφωνη εφημερίδα «Catalan Today», η οποία ανήκει στην καταλανική κυβέρνηση και διατηρεί γραφεία στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες και τη Νέα Υόρκη. Μπορεί να ήταν στρατευμένος στον σκοπό της ανεξαρτησίας, αλλά δεν είχε φανταστεί μέχρι τότε ότι θα αναλάμβανε το τιμόνι της Καταλονίας. Ο θείος του ήταν δήμαρχος του Αμερ την περίοδο 1979-1983 και «αυτό από μόνο του φάνταζε τρομερά εντυπωσιακό για τον γιο ενός ζαχαροπλάστη. Το ταβάνι των φιλοδοξιών ενός ανθρώπου».Αυτός, όμως, έμελλε να το υπερβεί και να φτάσει ακόμα πιο ψηλά. Το 2006 ανταποκρίνεται στο κάλεσμα να θέσει υποψηφιότητα στο καταλανικό Κοινοβούλιο, στο οποίο εκλέγεται δύο φορές με την αντιπολίτευση. Το 2011 εκλέχθηκε δήμαρχος της Χερόνας. 

Το «Game of Thrones»

Ηταν ο πρώτος πολιτικός που ύστερα από 32 χρόνια κατάφερε να σπάσει την κυριαρχία του σοσιαλιστικού κόμματος στην πόλη. Η θητεία του άφησε αμφίθυμες εντυπώσεις. Υπήρχαν πολλοί που τον επέκριναν για τη συχνή απουσία του στη Βαρκελώνη. Αλλοι του αναγνωρίζουν ως μεγάλο επίτευγμα ότι έπεισε τους παραγωγούς της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς «Game of Thrones» να πραγματοποιήσουν τα γυρίσματά της στη Χερόνα. Επίσης του πιστώνουν την απόφασή του να αναδείξει τη συλλογή του κριτικού τέχνης Ραφαέλ Σάντος Τοροέλα, στην οποία συγκαταλέγονται αυθεντικά έργα του Μιρό και του Πικάσο. Πολιτικά περιγράφεται ως κεντρώος με μια τάση προς τη σοσιαλδημοκρατία. Στις 10 Ιανουαρίου 2016 εκλέγεται πρόεδρος της Καταλονίας και παραιτείται από δήμαρχος. Είναι ο πρώτος πρόεδρος της Καταλονίας, που αρνείται να ορκιστεί στο ισπανικό Σύνταγμα, ενώπιον του μονάρχη βασιλιά Φιλίππου. Αρχικά δεν είχε ιδιαίτερες πιθανότητες να εκλεγεί, τον προώθησε όμως με νύχια και με δόντια ο πρώην πρόεδρος της Καταλονίας Αρτούρ Μας, που έχει καταδικαστεί για ανυπακοή επειδή διοργάνωσε το άτυπο δημοψήφισμα του 2014. Ως αποτέλεσμα του είχε απαγορευτεί να εκλεγεί σε δημόσιο αξίωμα για δύο χρόνια. Στη Μαδρίτη αρχικά δεν τον πήραν στα σοβαρά.

Τον θεωρούσαν φερέφωνο του Αρτούρ Μας και δεν του έδιναν πιθανότητες πολιτικής μακροημέρευσης. Παρ’ όλα αυτά, αποδεικνύεται αυτόφωτος ηγέτης, καταφέρνοντας να διατηρήσει τη συνοχή του τοπικού κυβερνητικού συνασπισμού, στον οποίο συνυπάρχουν αντικαπιταλιστές αριστεροί, κεντρώοι και συντηρητικοί. Το καταφέρνει ποντάροντας στον κοινό παρονομαστή, που είναι ο στόχος της ανεξαρτητοποίησης. Στην πορεία, μάλιστα, δεν δίστασε να αντικαταστήσει και υπουργούς που του έδωσαν την εντύπωση ότι δεν είναι έτοιμοι να φτάσουν ως το τέλος. «Το καλό της Καταλονίας είναι εφικτό μόνο εκτός Ισπανίας», είπε σε μία συνέντευξή του. Εκτός από τον ιερό γι’ αυτόν σκοπό, ο Πουτζδεμόν είναι ερασιτέχνης μουσικός και παίζει πολύ καλή κιθάρα. Εχει πάθος με τις γλώσσες, καθώς μιλάει άπταιστα αγγλικά, γαλλικά και ρουμάνικα. Τα ρουμάνικα τα έμαθε από τη Ρουμάνα σύζυγό του. Αυτή και οι δύο κόρες που έχουν αποκτήσει είναι οι μεγάλες αδυναμίες του.

Η σύζυγος Μαρκέλα Τοπόρ 

Η πρώην ηθοποιός Μαρκέλα Τοπόρ γνώρισε τον πολιτικό πριν από περίπου 20 χρόνια, όταν βρισκόταν σε περιοδεία με τον θίασό της και έτυχε να έχουν παράσταση στη γενέτειρά του.  Ο νεαρός τότε άνδρας εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την όμορφη Ρουμάνα που μετά το αρχικό φλερτ δεν δίστασε να ταξιδέψει στη χώρα της και να τη διεκδικήσει. Χρειάστηκε, μάλιστα, να κερδίσει την εμπιστοσύνη και των φανατικά θρησκευόμενων γονιών της.

Τελικά παντρεύτηκαν δύο χρόνια μετά με πολιτικό γάμο στην Ισπανία και θρησκευτικό στη Ρουμανία. Οι φίλοι τους περιγράφουν τη γυναίκα που αποκαλούν χαϊδευτικά Μαρς ως ιδιαίτερα μορφωμένη, πολύγλωσση (μιλάει πέντε γλώσσες), δυναμική και δουλευταρού. Είναι η αρχισυντάκτρια της «Catalonia Today». Παρουσιάζει επίσης μια αγγλόφωνη εκπομπή στην τηλεόραση της Καταλονίας. Η ίδια έχει αποκαλύψει ότι με τις κόρες της μιλάει ρουμάνικα.

«Είμαι Καταλανή, αλλά διατηρώ και την ταυτότητά μου», συνηθίζει να λέει. Οι γείτονές τους στην ακριβή γειτονιά της Χερόνα περιγράφουν το ζευγάρι ως ιδιαίτερα εσωστρεφές προτού ο Κάρλες αναδειχθεί πρόεδρος. Εμεναν σε ένα πολυτελές σπίτι με πισίνα. Και οι δύο αγαπούν τις μηχανές. Φορούν τις δερμάτινες στολές τους και απολαμβάνουν εκδρομές στην ισπανική επαρχία. Η Μαρκέλα Τοπόρ μετά την εκλογή του συζύγου της, εκλεισε τους λογαριασμούς της στα social media και ασχολείται κυρίως με τις κόρες της που ονομάζονται Μαρία και Μαγκάλι και είναι ακόμα ανήλικες μαθήτριες. Αυτό που είναι γνωστό και δεν το κρύβει είναι το πάθος της για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, που συγκρίνεται με αυτό του συζύγου της. Σε μία σπάνια συνέντευξή της τον προηγούμενο μήνα, όταν τη ρώτησαν αν φοβάται ότι ο σύζυγός της θα καταλήξει στη φυλακή, εκείνη απάντησε: «Δεν φοβάμαι γιατί δεν το σκέφτομαι. Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος και βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο. Επίσης πιστεύω στον ιερό σκοπό που κάποιες φορές ξεπερνά όλα τα άλλα».

Οι αντίπαλοί της τη χαρακτηρίζουν ψυχρή και διαφορετική, μια και ανήκει σε άλλη κουλτούρα. «Είναι πολύ θρησκευόμενη και μάλιστα λέγεται ότι ακολουθεί αποκρυφιστικές τελετές», έγραψε ισπανικό περιοδικό. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν ότι κάνει βουντού στους πολιτικούς αντιπάλους του συζύγου της!