Αλεξάντερ Λουκασένκο: Ποιος είναι ο τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης

Αν και «ισόβιος» πρόεδρος της Λευκορωσίας, μιας και κρατάει τα ηνία της χώρας από το 1994 με έξι συνεχόμενες θητείες, ο Αλεξάντερ Λουκασένκο παρέμεινε σχετικά άγνωστος έξω από τα σύνορα της χώρα του. Εξάλλου, ο μακροβιότερος ηγέτης της Γηραιάς Ηπείρου ή «ο τελευταίος δικτάτορας της», όπως τον αποκαλούν, βρίσκεται στο τιμόνι μίας χώρας που λίγο πολύ έχει παραμείνει στο περιθώριο. Δεν αποτελεί τουριστικό προορισμό και σπάνια -μέχρι πρότινος- απασχολούσε τη Δύση. Αν και ανεξαρτητοποιήθηκε από την ΕΣΣΔ το 1990, έκτοτε παραμένει λίγο πολύ στη σκιά της Ρωσίας.




Ύστερα, όμως, από τις εκλογές της 9ης Αυγούστου, στις οποίες τυπικά o Λουκασένκο επικράτησε με ποσοστό 80%, οι καταγγελίες για νοθεία πήραν την μορφή χιονοστιβάδας. Με συνθήματα όπως "Δικαιοσύνη!" και "Φύγε!", οι διαδηλωτές συνεχίζουν να κατακλύζουν τους δρόμους καθημερινά, ζητώντας την παραίτησή του και τη διακήρυξη νέων εκλογών. Ο Λουκασένκο, μετά από δεκαετίες στο απυρόβλητο, βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο της διεθνούς κοινότητας. Ο ίδιος αποδίδει τις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας σε «ξένο δάχτυλο» και καταγγέλλει συγκέντρωση νατοϊκών στρατευμάτων στα σύνορα της χώρας. Το ΝΑΤΟ διαψεύδει οποιαδήποτε τέτοια κινητοποίηση. Όπως και να έχει, ο Λουκασένκο βρίσκεται αντιμέτωπος με την κρισιμότερη δοκιμασία της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του. Αυτή είναι που θα κρίνει την πολιτική του επιβίωση. Όσοι, είτε τον γνωρίζουν, είτε έχουν παρακολουθήσει την μακρά πορεία του, εμφανίζονται πεπεισμένοι ότι παρά τις σφοδρές αντιδράσεις δεν πρόκειται να απαγκιστρωθεί οικειοθελώς από την εξουσία.



Eξάλλου, είναι ο άνθρωπος που παρότρυνε τον λαό του να τον φωνάζει «πατερούλη» (Batka). Η προσωπική του ζωή καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Γεννήθηκε το στα τέλη Αυγούστου του 1954 σ’ ένα μικρό και φτωχικό χωριό της ανατολικής Λευκορωσίας. Μεγάλωσε δίχως πατέρα, από την ανύπαντρη μητέρα του. Μία μητέρα, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο «συμπλήρωνε και τους δύο ρόλους με επιτυχία». Μέτριος μαθητής, αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Mogilyov και τη Γεωργική Σχολή της Λευκορωσίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 πέρασε πέντε χρόνια στο σοβιετικό στρατό. Εκεί, υπηρέτησε στους σοβιετικούς συνοριακούς φρουρούς. Στη συνέχεια συμμετείχε στην Κομσομόλ (την κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας) και σε τοπικές κομματικές οργανώσεις, χωρίς όμως να ξεχωρίσει ποτέ για τις ηγετικές του ικανότητες. Εργάστηκε ως διευθυντής σε μία κρατική φάρμα, ενώ τότε ξεκίνησε και την πολιτική του δράση, κατέχοντας διοικητικές θέσεις. Εκλέχθηκε στο κοινοβούλιο της Λευκορωσίας S.S.R. το 1990. Ένα χρόνο αργότερα έγινε πρόεδρος της επιτροπής κατά της διαφθοράς. Το 1994 ανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας.


Η προσωπική του ζωή καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Νυμφεύθηκε τον νεανικό του έρωτα. Η σύζυγός του Γκαλίνκα δεν συμμετέχει στα κοινά, ζώντας απομονωμένη σε μία φάρμα. Καμία φωτογραφία της δεν έχει βγει ποτέ στη δημοσιότητα, αν και το ζευγάρι απέκτησε δύο γιούς. Αν και δεν έχει πάρει τυπικά διαζύγιο, άρχισε να κυκλοφορεί δημόσια με μία 20χρονη κοπέλα, η οποία ασχολείται με το μόντελίνγκ. Το 2004 έγινε γνωστό ότι απέκτησε έναν ακόμα γιο με την προσωπική του γιατρό. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, επισκέπτεται φάρμες, επιβλέποντας γεωργικές εργασίες. Αρέσκεται να πιάνει φτυάρια, υπενθυμίζοντας στους πολίτες την ταπεινή καταγωγή του.


Λίγα χρόνια νωρίτερα, επισκέφτηκε μία κρατική κτηνοτροφική μονάδα. Απέλυσε όλους τους εργαζόμενους, όταν αντιλήφθηκε ότι τα ζώα ήταν παραμελημένα. Όσοι τον γνωρίζουν κάνουν λόγο για έναν τραχύ τύπο. Σχολιάζουν ότι δεν είναι καλός ακροατής, ενώ συνήθως απομακρύνει τους συνεργάτες του, όταν εκείνοι δεν συμφωνούν μαζί του. Πρότυπό του είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ακολούθησε, μάλιστα, το στυλ διακυβέρνησής του, ενισχύοντας τον έλεγχο του νομοθετικού και του δικαστικού σώματος καθώς και των μέσων ενημέρωσης. Χρησιμοποίησε και το σύστημα κατασκοπείας της KGB που κληρονόμησε από τους σοβιετικούς προκατόχους του. Παρ’ ότι αμφισβήτησε την ύπαρξη του κορωνοϊού, κάνοντας λόγο για «δυτικά τερτίπια», ο ίδιος νόησεσε. Ακόμα, όμως, και μετά από αυτό, προέτρεψε τους πολίτες του να πίνουν βότκα και να κάνουν σάουνα για να μην πέσουν θύμα της πανδημίας. Όταν ερωτήθει για την σχέση του με τον θεό δήλωσε «ορθόδοξος άθεος». Έχει ταχθεί κατά των γκέι, έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για τον Χίτλερ.

Σήμερα, οι εργάτες που υποτίθεται ότι τον στήριζαν έχουν στραφεί εναντίον του. Εκείνος άφησε να εννοηθεί ότι όσοι συμμετέχουν σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις θα απολυθούν.