«Ναι μεν, αλλά...» για το σεξ έπειτα από επέμβαση καρδιάς

Για την ταχύτερη και ασφαλέστερη αποκατάσταση όσων που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση καρδιάς πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριμένες οδηγίες που δίνει σε κάθε περίπτωση ο γιατρός τους.

Παρά όμως τη μοναδικότητα του κάθε ασθενή και τις εξαρτώμενες από το είδος της επέμβασης διαφορές στην αποκατάσταση, υπάρχουν ορισμένες γενικές οδηγίες που ισχύουν για όλους μετά από μια επέμβαση καρδιάς, οι οποίες, όπως μας αναφέρει ο καρδιοχειρουργός  Χριστόφορος Κωτούλας, MD, PhD, FETCS, FCCP, συνοψίζονται στα εξής:

Αλκοόλ

Τις πρώτες βδομάδες είναι καλό να ελαχιστοποιηθεί η κατανάλωσή του. Επιπλέον, θα πρέπει να γίνεται  κατανάλωση με σύνεση σε περίπτωση  που ο ασθενής λαμβάνει και  ισχυρά αναλγητικά φάρμακα, αλλά και  στην περίπτωση που λαμβάνει αντιπηκτική  αγωγή.

Είναι περισσότερο ασφαλές ο ασθενής να πίνει μία μικρή  ποσότητα κάθε ημέρα, παρά να πίνει  μεγάλη ποσότητα κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Απώλεια κιλών

Σε περίπτωση που ο ασθενής είναι υπέρβαρος θα πρέπει να προσπαθήσει να χάσει κιλά, γιατί έτσι θα μπορέσει να βελτιώσει την φυσική του κατάσταση και να μειώσει τον κίνδυνο για περαιτέρω καρδιαγγειακά νοσήματα.

Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζει η αλλαγή του είδους των τροφών που τρώει και ο αποκλεισμός των ζωικών λιπών από αυτές.

Αρτηριακή υπέρταση

Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης μετά το χειρουργείο είναι  απαραίτητος και γίνεται με τη φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται από τους θεράποντες ιατρούς. Πολλές φορές η αγωγή αυτή μπορεί να διαφέρει από αυτή που ο ασθενής λάμβανε  προεγχειρητικά. Σε περιπτώσεις στεφανιαίας νόσου ο σκοπός είναι η πίεση να είναι κάτω από 140/85mmHg. Σε περιπτώσεις δε διαβητικών ασθενών είναι καλό να είναι κάτω από 130/80mmHg.

Δραστηριότητες

Ο ασθενής θα πρέπει να μπορεί να περπατάει, να ασκείται και να μπορεί να ανέβει τις σκάλες πριν να αποχωρήσει από το νοσοκομείο. Δεν θα πρέπει να στεναχωριέται αν δεν δει περαιτέρω πρόοδο τις δυο επόμενες εβδομάδες στο σπίτι, γιατί αυτό είναι το φυσιολογικό. Στην περίοδο αυτή θα πρέπει να κάνει αυτά που έκανε στο νοσοκομείο, δηλαδή να σηκώνεται από το κρεβάτι, να πλένεται, να ντύνεται, να τρώει μόνος του το φαγητό του, να κάνει διάφορες μικροδουλειές και να ξεκουράζεται. Γενικά, η άσκηση είναι τόσο καλή, όσο και η ξεκούραση στην περίοδο αυτή. Σαν ένας γενικός κανόνας, αν ο ασθενής έχει σκάλες στο σπίτι, θα πρέπει τουλάχιστον μια φορά την ημέρα να τις ανεβοκατεβαίνει, σαν ελάχιστη άσκηση.

Δυσκοιλιότητα

Είναι συχνό φαινόμενο  οι ασθενείς μετά από επεμβάσεις καρδιάς  να παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα. H αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης επιδρά επί του στέρνου και έτσι καθυστερεί η επούλωσή του.

Ένας από τους σημαντικότερους  παράγοντες είναι η λήψη των αναλγητικών  δισκίων ιδιαίτερα αυτών που περιέχουν κωδεΐνη.

Αν παρατηρηθεί πρόβλημα αντικαθιστά τα αναλγητικά με δισκία παρακεταμόλης  και λαμβάνει βοηθητικά σκευάσματα κένωσης. Σημαντική βοήθεια παίζει η δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, πτωχή σε λιπαρά και η λήψη πολλών υγρών.

Ελαστικές κάλτσες

Ο ασθενής θα πρέπει να φοράει τις ελαστικές κάλτσες για  το πρώτο διάστημα των 4 βδομάδων μετά την επέμβαση κατά τη διάρκεια της  ημέρας και πριν να σηκωθεί από  το κρεβάτι, για να αποφύγει την πιθανή περίπτωση θρομβοφλεβίτιδας ή  πρήξιμο στους αστράγαλους.

Έμμηνος ρύση

Οι νεαρές ασθενείς αναπαραγωγικής ηλικίας συνήθως εμφανίζουν περίοδο  μετά από 6 - 8 βδομάδες μετά το χειρουργείο  τους και επιστρέφουν στις συνήθειές  τους. Θα πρέπει ιδιαίτερα να τονιστεί ότι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική  αγωγή, έχουν περισσότερη από  τη συνηθισμένη ποσότητα περίοδο.

Επάνοδος στην εργασία

Ο συνήθης χρόνος που απαιτείται για πλήρη ανάρρωση του ασθενή είναι τρεις μήνες. Βέβαια, σε περιπτώσεις  ιδιαίτερα βαρέων επαγγελμάτων η  περίοδος αυτή μπορεί να αυξηθεί και  στους 4 μήνες.

Επισκέψεις

Είναι καλό οι επισκέψεις συγγενών και φίλων στον ασθενή να ελαχιστοποιηθούν για να αποφεύγεται έτσι η περίπτωση  μετάδοσης κάποιας λοίμωξης στις πρώτες 2 - 3 βδομάδες.

Ερωτική ζωή

Ο ασθενής θα πρέπει να νιώθει καλά, για να προχωρήσει στην ερωτική  πράξη. Στην αρχή θα πρέπει να είναι προσεκτικός και να εκτελεί μόνο ήπιες κινήσεις. Δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι το οστό του στέρνου είναι απόλυτα εντάξει μετά από 8 - 12 βδομάδες.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι ένα  από τα μεγάλα ΟΧΙ μετά από την  επέμβαση. Έτσι ο ασθενής δεν θα πρέπει να καπνίζει, ούτε να βρίσκεται  σε περιβάλλον καπνιστών. Αυτό επιδρά άμεσα στην νόσο του, αλλά και έμμεσα στην κατάστασή του, γιατί προκαλείται  βήχας και έτσι πόνος και όχι  γρήγορη επούλωση του στέρνου.

Καρδιακός ρυθμός

Είναι φυσιολογικό ο ασθενής να νιώθει τους χτύπους της καρδιάς ιδιαίτερα όταν πηγαίνει να ξαπλώσει. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω της ύπαρξης  μηχανικών βαλβίδων είτε λόγω της  λήψης των β-αναστολέων που επιδρούν στην καρδιά βελτιώνοντας την λειτουργία της. Το αίσθημα αυτό εξαφανίζεται συνήθως  μετά από λίγες βδομάδες. Επιπλέον, σε περίπτωση που ασθενής εμφανίσει  ξαφνικά ανώμαλο (μη ρυθμικό) σφυγμό θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον  θεράποντα ιατρό. Στις περιπτώσεις αυτές (3 - 4 ασθενείς στους 10 που χειρουργούνται) η συχνότερη αιτία είναι η  κολπική μαρμαρυγή που απαιτεί  φαρμακευτική αγωγή για να εξαφανιστεί  και να δώσει τη θέση της στον φυσιολογικό ρυθμικό σφυγμό της  καρδιάς.

Μπάνιο - Ντους

Αν ο ασθενής έχει πρόβλημα να κάνει μπάνιο, μπορεί να κάνει  πρακτική πρώτα με τα ρούχα του  και χωρίς νερό. Μπορεί να ξεκινήσει με το να βάλει και να βγάλει τις κάλτσες του, να γονατίσει και να σηκωθεί. Η ύπαρξη του νερού στη μπανιέρα βοηθάει τον ασθενή να βγει από το μπάνιο. Τις περισσότερες φορές είναι προτιμότερο το ντους από το μπάνιο, όπου ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιεί και ένα καρεκλάκι για να κάθεται.

Σε γενικές γραμμές  ο ασθενής θα πρέπει να κάνει το μπάνιο του όπως συνηθίζει. Βέβαια αρχικά θα πρέπει να φροντίζει να μην τρίβει τις περιοχές των τραυμάτων του, για να μην νιώθει ενόχληση, αν και  είναι απολύτως ασφαλή.

Οδήγηση

Επειδή το στέρνο απαιτεί τουλάχιστον 8 - 12 εβδομάδες να επουλωθεί  ικανοποιητικά, η οδήγηση θα πρέπει να αποφεύγεται για τουλάχιστον 6-8 βδομάδες μετά το χειρουργείο. Οι ασθενείς πρέπει να φοράνε υποχρεωτικά ζώνες  ασφαλείας στο αυτοκίνητο από  την πρώτη κιόλας στιγμή, ενώ σε περίπτωση που αυτό τους ενοχλεί  μπορούν να χρησιμοποιούν ένα  μαξιλάρι.

Περπάτημα

Ο ασθενής τις πρώτες 2 βδομάδες μετά το χειρουργείο θα πρέπει να περιορίσει τις μετακινήσεις του  εντός του σπιτιού. Μετά το διάστημα αυτό θα πρέπει αργά, σταθερά και  προοδευτικά να περπατάει εκτός  σπιτιού. Καλό είναι τις πρώτες φορές  να περπατάει με ένα συνοδό. Πάντοτε  θα πρέπει να περπατάει τόσο, ώστε να είναι ικανός να γυρίσει πίσω, χωρίς  να νιώσει κόπωση. Στο μεσοδιάστημα μπορεί να καθίσει σε ασφαλές μέρος  να ξεκουραστεί. Στο τέλος της  βόλτας αν νιώθει ότι δεν έχει κουραστεί, σημαίνει ότι την επόμενη μέρα μπορεί να αυξήσει την απόσταση που  θα διανύσει. Ιδιαίτερα σε ασθενείς που διαθέτουν σκύλους και  συνηθίζουν να περπατούν με αυτούς, θα πρέπει να επισημανθεί ότι θα πρέπει να ξεκινήσουν την βόλτα μαζί τους μετά από τουλάχιστον 6 εβδομάδες. Σκοπός της βάδισης είναι η  άσκηση και για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται καθημερινά και σε απόσταση τουλάχιστον 3 χιλιομέτρων τελικά.

Πόνος

Μπορεί να παρατηρηθεί  πόνος σε όλο το σώμα και ιδιαίτερα  σε περιπτώσεις με περισσότερες από  μία τομές όπως στο μπαϊπάς (τομές  στο στέρνο και στα πόδια ή  στον πήχη). Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστεί το παράξενο αίσθημα στην περιοχή  των τομών, λόγω των νευρικών απολήξεων  των νεύρων στο δέρμα. Το αίσθημα  αυτό μειώνεται ή και εξαφανίζεται μετά από 6-8 βδομάδες.

Οι ασθενείς λαμβάνουν  ισχυρά αναλγητικά δισκία τις πρώτες 7 ημέρες μετά το χειρουργείο. Μετά τη μετάβασή τους στο σπίτι καλό είναι να λαμβάνουν  συστηματικά παρακεταμόλη μέχρι και 6 φορές την ημέρα (δισκία των 500mg) για να αποφεύγουν και τον παραμικρό πόνο, έτσι ώστε να ανασαίνουν χωρίς δυσκολία και να κοιμούνται ήσυχα. Συνήθως η ανάγκη για αναλγητική αγωγή ελαχιστοποιείται μετά από 4 βδομάδες. Και στις περιπτώσεις αυτές καλό είναι ο ασθενής να λαμβάνει παρακεταμόλη πριν τον νυχτερινό ύπνο.

Συναισθήματα

Είναι πολύ συνηθισμένο μετά το χειρουργείο ο ασθενής να έχει "καλές" και "κακές" μέρες. Οι καλές μέρες βοηθούν τον ασθενή να νιώθει καλά και ότι πολύ σύντομα  θα είναι όλα φυσιολογικά πάλι. Οι κακές μέρες υπενθυμίζουν στον ασθενή ότι η περίοδος για πλήρη  ανάνηψη διαρκεί 3 μήνες περίπου  και όχι 2 βδομάδες και ότι η  βελτίωσή του θα είναι αργή, σταθερή  και προοδευτική. Έτσι μετά από μία  καλή μέρα μπορεί να υπάρχουν δύο κακές  ή και το αντίθετο.

Τι επιτρέπεται και Τι απαγορεύεται

Κάθε φορά που ο ασθενής θα θέλει να πράξει κάτι, τότε θα πρέπει να απαντά στα ακόλουθα ερωτήματα: Θέλω πράγματι να το κάνω αυτό; Μπορώ πράγματι να το κάνω αυτό;

Αν ναι, τότε θα πρέπει να προσπαθεί να κάνει αυτό που θέλει  μέχρι να νιώσει πίεση, παρά ευχαρίστηση. Βασικά θα πρέπει να προσπαθεί λίγο στην αρχή. Αν νιώσει πίεση θα πρέπει να σταματάει αμέσως. Η πρόοδος  στην εκτέλεση πράξεων θα πρέπει να είναι αργή, σταθερή. Ο ασθενής  μπορεί να ξεκινήσει να ασχολείται με ελαφρές εργασίες τουλάχιστον 4 βδομάδες μετά από το χειρουργείο και πάντοτε  αργά, σταθερά και προοδευτικά. Οι εργασίες νοικοκυριού και κήπου  είναι δυνατόν να ξεκινήσουν 6-8 βδομάδες μετά το χειρουργείο, ενώ κολύμπι  τουλάχιστον 8-10 βδομάδες μετά από αυτό.

Γενικά, δεν επιτρέπεται οι εργασίες στον κήπο, η ανύψωση βάρους πέραν του 1 κιλού, το σκούπισμα, το σιδέρωμα, το καθάρισμα των μπάνιων  και οτιδήποτε άλλο που να προκαλεί πίεση στο στερνικό τραύμα για  περίοδο 8 βδομάδων ή μέχρι να νιώσει ο ασθενής ικανός και άνετος να το πράξει. Τέλος, ο ασθενής θα πρέπει να προσπαθεί πάντοτε να κινεί  συμμετρικά και τους δύο ώμους, έτσι ώστε να μην ασκεί τάση στο στέρνο και να βοηθάει έτσι στη γρήγορη  επούλωσή του.

Ύπνος και ξεκούραση

Ο ύπνος και γενικά η ξεκούραση είναι απαραίτητα και  πρέπει να επιζητούνται τόσο το μεσημέρι όπως και το βράδυ. Ο ασθενής θα πρέπει να παίρνει αναλγητικά σε περίπτωση  που νιώθει κάποιο πόνο έτσι ώστε να μπορεί να κοιμάται ήσυχα. Τις πρώτες έξι εβδομάδες μετά το χειρουργείο θα πρέπει να κοιμάται ανάσκελα για να επουλωθεί πιο γρήγορα το στέρνο.