Ολυμπιακοί Αγώνες: Οι Ολυμπιονίκες που μας τρέλαναν με τις επιδόσεις και το... πλέξιμο
10.08.202109:55
Από τον super cool αντιστάρ, χρυσό Ολυμπιονίκη στο μήκος Τεντόγλου και τον χρυσό κωπηλάτη Ντούσκο, που νίκησε μεγαθήρια, έως τους Ευρωπαίους... αμερικανοφάγους δρομείς, τους ΛΟΑΤΚΙ και τους τρανς, οι πρώτοι ρόλοι σε αυτούς τους Ολυμπιακούς έκρυβαν εκπλήξεις
Καθυστερημένοι κατά έναν χρόνο λόγω πανδημίας οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο ολοκληρώθηκαν μέσα σε καυτή ατμόσφαιρα. Οχι μόνο επειδή οι αθλητές κλήθηκαν να αποδώσουν υπό συνθήκες εντελώς ακατάλληλες για αγώνες υψηλού επιπέδου με αφόρητη ζέστη και υγρασία.
Αλλά και διότι σχεδόν σε κάθε αγώνισμα υπήρξαν μεγάλες εκπλήξεις. Κάποιες από αυτές αποδίδονται στο νέας γενιάς ταρτάν του στίβου, όπως και στα «έξυπνα» αθλητικά παπούτσια που απογειώνουν τις επιδόσεις. Χωρίς καμία αμφιβολία, όμως, οι ανατροπές στους φετινούς Ολυμπιακούς δεν μπορεί να οφείλονται μόνο στην τεχνολογία. Διότι, εξ ορισμού, πίσω από κάθε εκπληκτική επίδοση κρύβονται άνθρωποι. Και, ίσως, το αεικίνητο ολυμπιακό πνεύμα.
Μίλτος Τεντόγλου (Γρεβενά) Το πιο κουλ χρυσό
Η προσγείωσή του στα 8,41 μ. του άλματος εις μήκος δεν έφερε τον Μίλτο Τεντόγλου απλώς στο πρώτο σκαλοπάτι του βάθρου των νικητών. Τον απογείωσε σε αναγνωρισιμότητα και δημοφιλία στην Ελλάδα και πλέον σε όλο τον κόσμο.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανακάλυψαν τον απόλυτο super cool αντιστάρ, έναν πρωταθλητή που δεν έχει ιδέα τι σημαίνει να εκφράζεται κάποιος δημόσια σε πολιτικώς ορθή διάλεκτο. Ο Μίλτος, ακόμη και με το χρυσό μετάλλιο περασμένο στον λαιμό του, δεν φαίνεται διατεθειμένος να μιλήσει διαφορετικά σε κάμερες και συνεντεύξεις Τύπου απ’ ό,τι αν απευθυνόταν στους φίλους του στα Γρεβενά.
Αφού νίκησε τα φαβορί του αγωνίσματός του, αντί πανηγυρισμών, ο Τεντόγλου άρχισε να υποβαθμίζει αυτοβούλως τη σημασία του επιτεύγματός του χαρακτηρίζοντάς το «τυχαίο». Κάθε στοιχείο της συμπεριφοράς του είναι και ένας συμβολικός κώδικας, κάθε χειρονομία του και ένα μήνυμα - από τη θρυλική πλέον παρουσίασή του ως ήρωα ιαπωνικού κόμικ manga έως τη φούξια μάσκα που φόρεσε στην απονομή, δηλώνοντας συμπαράσταση στα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Αλλά το ευρύτερο μήνυμα που εκπέμπει με όλη του την προσωπικότητα είναι ίσως το πιο σημαντικό απ’ όλα: ότι οι Ολυμπιονίκες και οι παγκόσμιοι πρωταθλητές έχουν κάθε δικαίωμα να συμπεριφέρονται όπως είναι στ’ αλήθεια. Εν προκειμένω, ο 23χρονος Μίλτος Τεντόγλου επιμένει ότι δεν έχει αλλάξει καθόλου από τότε που πηδούσε από ταράτσα σε ταράτσα κάνοντας παρκούρ και μαθαίνοντας ότι κάθε άλμα πρέπει να είναι ζυγισμένο με ακρίβεια, σαν από αυτό να εξαρτάται η ζωή του.
Στέφανος Ντούσκος (Ιωάννινα) Τα χρυσά κουπιά των Ιωαννίνων
Σε αντίθεση με το αντισυμβατικό φέρεσθαι του Μίλτου Τεντόγλου, ο Στέφανος Ντούσκος είναι η χαρακτηριστική ενσάρκωση του στοχοπροσηλωμένου πλην αιωνίως παραμελημένου Ελληνα αθλητή. Ενός νέου ανθρώπου που θυσιάζει τα πάντα για το όνειρο του χρυσού ολυμπιακού μεταλλίου και όταν το κατακτά επιβεβαιώνει τη θεμελιώδη αντίφαση του ελληνικού κλασικού αθλητισμού: τεράστια πίεση για επιδόσεις και διακρίσεις, αλλά υποτυπώδης στήριξη και προβολή.
Ο ίδιος έχει πληρώσει ακριβά την επιτυχία του. Στα 24 του χρόνια είναι αναγκασμένος να ζει μακριά από την ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Ιωάννινα, την οικογένεια και τις σπουδές στην Ιατρική Σχολή του τοπικού πανεπιστημίου, προκειμένου να προπονείται σκληρά, κυριολεκτικά από το πρωί ως το βράδυ, στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά.
Η εμφάνισή του στον τελικό του μονού σκιφ ήταν πραγματικά συγκλονιστική, καθώς ήταν πασιφανές, ακόμη και στα μάτια του τελευταίου αδαούς, ότι σε κάθε κουπιά ο Στέφανος έβαζε όλη του την ψυχή. Και με το δικό του πάθος τσάκισε την ψυχολογία αντιπάλων με υπέρτερη σωματοδομή (ψηλότεροι, βαρύτεροι, δυνατότεροι). Οταν εκείνοι περίμεναν ότι θα έμενε από δυνάμεις αφότου ανέβασε απότομα ρυθμό στο μέσον της κούρσας, εκείνος πίεζε ακόμη περισσότερο.
Τομ Ντέιλι (Βρετανία) Χρυσό μετάλλιο και στο... πλέξιμο
Η άψογη προσπάθειά του στη συγχρονισμένη κατάδυση από βατήρα 10 μ., μαζί με τον συναθλητή του, Μάτι Λι, απέφερε στον Τομ Ντέιλι το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Ακόμη και αυτός ο θρίαμβος, όμως, δεν θα ήταν αρκετός για να κάνει διάσημο τον 27χρονο Βρετανό αθλητή - τουλάχιστον, όχι τόσο όσο έγινε λόγω της συνήθειάς του να πλέκει!
Όταν ο τηλεοπτικός φακός τον εντόπισε στις κερκίδες σε τελικό άλλου καταδυτικού αγωνίσματος, η δημοφιλία του Τομ Ντέιλι εκτοξεύτηκε αστραπιαία, καθώς εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θέλησαν να μάθουν περισσότερα γι’ αυτόν.
Το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ βρήκε έναν νέο λαμπρό εκπρόσωπο στο πρόσωπό του, καθώς ο ίδιος έχει δηλώσει ανοιχτά ότι είναι ομοφυλόφιλος. Μάλιστα, είναι παντρεμένος και έχει παιδί. Ανακάλυψε το πλέξιμο -και το εμφανές ταλέντο του σε αυτό- κατά τη διάρκεια της καραντίνας φτιάχνοντας πλέον πουλόβερ και διάφορα αξεσουάρ για καλό σκοπό, όπως η ενίσχυση της βρετανικής οργάνωσης ενάντια στον εγκεφαλικό όγκο, εις μνήμην του πατέρα του, ο οποίος απεβίωσε το 2011 εξαιτίας αυτού του είδους καρκίνου.
Κριστσίνα Τσιμανούσκαγια (Λευκορωσία) Σπρίντερ και πολιτική πρόσφυγας
Η υπόθεση της Κριστσίνα Τσιμανούσκαγια μοιάζει με αναχρονισμό, καθώς οι αθλητές που χρησιμοποιούσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως ευκαιρία απόδρασης από ολοκληρωτικά καθεστώτα ήταν ένα φαινόμενο του Ψυχρού Πολέμου. Ομως, η Τσιμανούσκαγια ποτέ δεν είχε σκεφτεί να δραπετεύσει από τη Λευκορωσία και ποτέ δεν είχε προσχεδιάσει να αιτηθεί άσυλο, για να μην επιστρέψει στην πατρίδα της από τους Αγώνες του Τόκιο.
Όπως επαναλαμβάνει διαρκώς, το μόνο που ήθελε η 24χρονη σπρίντερ ήταν δίκαιη μεταχείριση από τους παράγοντες της χώρας της και σεβασμός στην προσωπικότητά της ως αθλήτριας και ως πολίτη της Λευκορωσίας.
Ωστόσο, τίποτε από τα δύο δεν εισέπραξε και όταν οι υπεύθυνοι της λευκορωσικής αποστολής τη διέταξαν να τρέξει στη σκυταλοδρομία 4x400 μ., η ίδια αντέδρασε έντονα, διαμαρτυρόμενη ότι το συγκεκριμένο ήταν ένα αγώνισμα με το οποίο δεν είχε ασχοληθεί ποτέ πριν. Ακολούθησε μια αλληλουχία γεγονότων, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελεί επινόηση σεναριογράφου, με την Τσιμανούσκαγια να ζητά πολιτικό άσυλο από τους Ιάπωνες μέσω Google Translate.
Υπό τον διαρκή τρόμο ότι το κατ’ ουσίαν δικτατορικό καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο θα προσπαθούσε να την εμποδίσει διά της βίας, η Κριστσίνα έφτασε τελικά ασφαλής στην Πολωνία, απ’ όπου δήλωσε ότι το μόνο που θέλει είναι να μην τελειώσει στο Τόκιο η καριέρα της ως αθλήτριας, καθώς και ότι η μοναδική ελπίδα απελευθέρωσης της Λευκορωσίας είναι να ακούγεται παντού η αλήθεια.
Κάρστεν Βάρχολμ (400 Μ. εμποδια) Ο Νορβηγός που κέρδισε τους Αμερικανούς
Οι μελλοντικοί ιστορικοί του κλασικού αθλητισμού σίγουρα θα έχουν δύσκολο έργο στο να ερμηνεύσουν πώς και γιατί ο Νορβηγός Κάρστεν Βάρχολμ κατέρριψε δύο φορές μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το παγκόσμιο ρεκόρ στην κούρσα των 400 μ. μετ’ εμποδίων, η μία εκ των οποίων σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Και πώς ο ίδιος αυτός αθλητής, ο οποίος προέρχεται από μια χώρα με σχεδόν αμελητέα παράδοση στο αγώνισμα, κατατρόπωσε την αφρόκρεμα των δρομέων από τις ΗΠΑ.
Την 1η Ιουλίου ο Βάρχολμ κατέρριψε το ρεκόρ που κατείχε ο Αμερικανός Κέβιν Γιανγκ από το 1992. Μόλις έναν μήνα αργότερα βελτίωσε την επίδοσή του κατά 1,6%, κάτι που δεν είχε κανένα προηγούμενο στο συγκεκριμένο άθλημα. Ως προς το status, ο 25χρονος Νορβηγός μπορεί πλέον να αναμετράται μόνο με τον θρυλικό Εντουιν Μόουζες, ο οποίος είχε καταρρίψει τέσσερις φορές το παγκόσμιο ρεκόρ στα 400 μ. με εμπόδια την περίοδο 1976-1983.
Αφού σημείωσε το εκπληκτικό 45,94 δευτερόλεπτα στο Τόκιο, ο Κάρστεν Γουόρχολμ αναφέρθηκε πλήρως απαξιωτικά στα «super spikes», τη νέα γενιά παπουτσιών με καρφιά, τα οποία κάνουν τους δρομείς να πετούν. Τα αποκάλεσε «σκουπίδια», θεωρώντας ότι όποιος τα φορά, λίγο πολύ, «κλέβει εκκλησία». Τα σχόλιά του προκάλεσαν αντιδράσεις από τους συναθλητές του, οι οποίοι προσεβλήθησαν. Και ως εκ τούτου υπενθύμισαν ότι και ο ίδιος ο Κάρστεν Γουόρχολμ δεν τρέχει ξυπόλητος: τα δικά του παπούτσια έχουν σχεδιαστεί με τεχνολογία αιχμής από την ομάδα της Mercedes στη Formula 1.
Λαμόντ Μαρσέλ Τζέικομπς (Ιταλία) Αναγέννηση
Κάποιο τυχερό άστρο φωτίζει την Ιταλία το 2021, θυμίζοντας κάπως εκείνο που οδηγούσε την Ελλάδα το 2004. Μετά την κατάκτηση του Euro 2020, οι Ιταλοί διέπρεψαν και στους Ολυμπιακούς, φέρνοντας μείζονες ανατροπές - και δη σε αθλήματα όπου δεν είχαν καμία αξιοσημείωτη διαχρονική επιτυχία.
Ασφαλώς το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «ληστεία» που πραγματοποίησε ο Λαμόντ Μαρσέλ Τζέικομπς στην πλέον εμβληματική κούρσα σπριντ των 100 μ. Αφήνοντας πίσω του τα μεγάλα φαβορί, τον Αμερικανό Φρεντ Κέρλι και τον Καναδό Αντρέ Ντε Γρας, ο Τζέικομπς κέρδισε τον τελικό με ένα καθηλωτικό φίνις και χρόνο 9,80 δευτερολέπτων.
Πέτυχε νέο ρεκόρ Ευρώπης και έγινε ο 10ος πιο γρήγορος άνθρωπος όλων των εποχών, σημειώνοντας τον καλύτερο χρόνο στα 100 μ. για αθλητή που δεν κατάγεται από τις ΗΠΑ ή την Τζαμάικα - αλλιώς, για λευκό σπρίντερ. Βέβαια, ο Τζέικομπς έχει αφροαμερικανικά γονίδια από την πλευρά του πατέρα του. Το ανδραγάθημά του, όπως ήταν αναμενόμενο, αμφισβητήθηκε εκτενώς αλλά μόνο ανεπισήμως, ως προϊόν λήψης αναβολικών.
Ωστόσο, πέραν των 100 μ. όπου το χρυσό μετάλλιο πήγε στην Ιταλία για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, αντιστοίχως επιτυχημένη ήταν η εκπροσώπηση της χώρας στο άλμα εις ύψος με τον Τζανμάρκο Ταμπέρι (αν και μοιράστηκε την πρωτιά με τον Μουτάζ Εσα Μπαρσίμ από το Κατάρ). Χρυσά μετάλλια πήραν επίσης Ιταλοί αθλητές στο τάε κβον ντο, στην κωπηλασία και την ιστιοπλοΐα γυναικών, στην ξιφασκία κ.α.
Σιμόν Μπάιλς (ΗΠΑ) Κάποια καλώδια κόπηκαν
Η μεταμόρφωσή της από τη μεγαλύτερη ελπίδα στη μεγαλύτερη απογοήτευση των ΗΠΑ τους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες δεν έγινε απότομα και μεμιάς, αλλά από μέρα σε μέρα και βασανιστικά.
Η Σιμόν Μπάιλς έφτασε στο Τόκιο ως αδιαφιλονίκητο φαβορί, με τέσσερα χρυσά μετάλλια από τους προηγούμενους Ολυμπιακούς και ένα αργυρό. Στα 24 της χρόνια είναι μία από τις πιο επιτυχημένες αθλήτριες της ενόργανης γυμναστικής όλων των εποχών, ένα πραγματικό φαινόμενο και σημείο αναφοράς για κάθε ανταγωνίστριά της. Η παρουσία της και μόνο ώθησε τις αντιπάλους των ΗΠΑ να επινοήσουν προγράμματα ασκήσεων πέρα από κάθε προηγούμενο όριο δυσκολίας.
Ξαφνικά όμως η Μπάιλς εμφανίστηκε σαν σκιά του κυρίαρχου εαυτού της και, επικαλούμενη πνευματικό μπλοκάρισμα και ανησυχία για τη σωματική της ακεραιότητα, ανακοίνωσε ότι αποσύρεται απ’ όλα τα αγωνίσματα της ενόργανης γυμναστικής εκτός από τη δοκό ισορροπίας και το σύνθετο ομαδικό.
Στις δηλώσεις της ανέφερε ότι «κάποια καλώδια κόπηκαν» μέσα στο κεφάλι της και ότι στις εναέριες περιστροφές έχανε τον προσανατολισμό της, μη γνωρίζοντας αν κινείται προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Ακόμη χειρότερα, είπε ότι «νιώθω ναυτία όταν βλέπω άλλες αθλήτριες να περιστρέφονται στον αέρα. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς το κάνουν αυτό».
Παρ’ όλα αυτά, αναχώρησε από το Τόκιο με δύο ολυμπιακά μετάλλια, ένα αργυρό στο ομαδικό και ένα χάλκινο στη δοκό, ανεβάζοντας τη μέχρι στιγμής συνολική της συγκομιδή στα 32, συμπεριλαμβανομένων όσων έχει πάρει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Ομως, η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της δίχασε την αθλητική κοινότητα, πρωτίστως στις ΗΠΑ αλλά και όχι μόνο.
Στην επιφάνεια ήρθε το ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης την οποία έχει υποστεί από τον ομοσπονδιακό γιατρό της αμερικανικής ομάδας, αλλά και η επίδραση που είχε πάνω της η πρόσφατη, σκανδαλώδης, απόσυρση της τενίστριας Ναόμι Οσάκα από τα τουρνουά Ρολάν Γκαρός και Γουίμπλεντον για παρεμφερείς λόγους.
Επιπλέον, είναι γνωστό ότι η Μπάιλς πάσχει από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), ένα σύνδρομο με το οποίο παλεύει σε όλη της τη ζωή. Παρ’ όλα αυτά, μόνο η ίδια είναι σε θέση να γνωρίζει αν ήρθε η ώρα για μια εκ βάθρων αναθεώρηση και επανεκκίνηση ή αν καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό μιας απαράμιλλης καριέρας η οποία, απλά, έφτασε στο τέλος της.
Λόρελ Χάμπαρντ (Νέα Ζηλανδία) Η τρανς αρσιβαρίστρια
Η πρώτη διαφυλική (τρανς) αρσιβαρίστρια δεν κατάφερε να κερδίσει κάποιο μετάλλιο στο αγώνισμά της, αναδείχθηκε όμως σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και πολυσυζητημένα πρόσωπα των Ολυμπιακών του Τόκιο. Στα 43 της χρόνια η Λόρελ αγωνίστηκε στην κατηγορία των άνω των 87 κιλών γυναικών στο άθλημα της άρσης βαρών. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έχει επιτρέψει τη συμμετοχή σε διαφυλικούς αθλητές και αθλήτριες ήδη από το 2004, φέτος όμως ήταν η πρώτη φορά που υπήρξαν πραγματικές συμμετοχές.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι θεωρούν ότι μια γυναίκα η οποία έχει υπάρξει άνδρας διατηρεί ένα φυσικό αλλά παράτυπο πλεονέκτημα έναντι αθλητριών με βιολογικό θηλυκό φύλο. Στις σπάνιες συνεντεύξεις της η Λόρελ λέει: «Εγώ απλώς προσπαθώ να είμαι ο εαυτός μου και, σε καμία περίπτωση, δεν έχω σκοπό να αλλάξω τον κόσμο».
Ωστόσο, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι Ολυμπιακοί του Τόκιο είναι οι πιο φιλικοί προς τους ΛΟΑΤΚΙ αθλητές από κάθε προηγούμενη διοργάνωση. Συμμετέχουν 179 μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, περίπου τριπλάσια απ’ ό,τι στους Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016.