Αρι Χάαν: «Ο τελικός του 1971 με τον ΠΑΟ ήταν η αρχή μιας πετυχημένης τριλογίας για τον Αγιαξ»

Ως ποδοσφαιριστής ο Αρεντ Χάαν, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, είχε την τύχη να είναι μέλος της μεγάλης ομάδας του Αγιαξ, που στις αρχές τις δεκαετίας του 1970 είχε κατακτήσει, με αρχηγό τον αείμνηστο Γιόχαν Κρόιφ, τρεις φορές (1971, 1972, 1973) το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Η πρεμιέρα είχε γίνει στο Γουέμπλεϊ, στις 2 Ιουνίου 1971, όπου ο Αίαντας υπό τις οδηγίες του Ρίνους Μίχελς είχε υποτάξει τον Παναθηναϊκό του Φέρεντς Πούσκας με 2-0, με τον 22χρονο τότε Χάαν να χρίζεται σκόρερ του δεύτερου τέρματος της αναμέτρησης.

Το στίγμα του ο ταλαντούχος μέσος με καταγωγή από την επαρχία του Γκρόνινγκεν το άφησε και στην εθνική ομάδα της Ολλανδίας, με τη φανέλα της οποίας έφτασε σε δυο τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου (1974 με τη Γερμανία, 1978 με την Αργεντινή), ενώ αγωνίστηκε και στο Κύπελλο Εθνών (πρώην Euro) το 1980 στα γήπεδα της Ιταλίας, όπου οι «Οράνιε» είχαν επικρατήσει του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος με 1-0.

Ως προπονητής επιβεβαίωσε τη φήμη του κοσμοπολίτη και bon vivant, καθώς κανένας προορισμός δεν του ήταν απόμακρος και a priori απορριπτέος. Ετσι βρέθηκε στη Γερμανία, στο Βελγιο, στο Ιράν, στην Κίνα, στο Καμερούν, στην Αλβανία, στην Κύπρο, ενώ στην Ελλάδα κάθισε στον πάγκο τόσο του ΠΑΟΚ όσο και του Πανηλειακού.

Σήμερα ο 72χρονος Ολλανδός με την ξανθή κόμη ζει στα παράλια της Κόστα Μπλάνκα, όπου απολαμβάνει το ήπιο κλίμα και τις γαστρονομικές λιχουδιές της Ισπανίας. Λίγο πριν από τη συμπλήρωση του 50ού ιωβηλαίου από το ματς στο Γουέμπλεϊ κάναμε μαζί του μια μικρή αναδρομή στο ποδοσφαιρικό του παρελθόν, αλλά και μια συζήτηση για το επικείμενο Euro.

(Στα ισπανικά:) Hola senor Haan. Còmo està? (Χαίρετε κύριε Xάαν. Τι κάνετε;)
Χάαν: (στα ελληνικά) Καλημέρα. Ολα καλά! (γέλια)

(Η κουβέντα -δίκην ευκολίας- συνεχίζεται στα γερμανικά.)
Φαντάζομαι ότι έχουν λήξει τα περιοριστικά μέτρα λόγω κορωνοϊού και στην Ισπανία και απολαμβάνετε τον ήλιο και τη θάλασσα της Κόστα Μπλάνκα.
Οντως οι περιορισμοί έχουν χαλαρώσει εδώ και ο κόσμος, που σημειωτέον έδειχνε και δείχνει μια αξιέπαινη αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία, κινείται σχεδόν σε ρυθμούς προ πανδημίας. Ο μόνος περιορισμός είναι η χρήση μάσκας σχεδόν παντού, κάτι που δεν το βρίσκω και τόσο ενοχλητικό.

Θα μας επιτρέψετε στο σημείο αυτό μια ιστορική αναδρομή στο πλούσιο ποδοσφαιρικό σας παρελθόν;
Ευχαρίστως, αν βέβαια συνδράμει και η μνήμη μου (γέλια)

Συμπληρώνονται την άλλη εβδομάδα 50 χρόνια από την κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Πρωταθλητριών του Αγιαξ. Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από τον τελικό του Γουέμπλεϊ με αντίπαλο τον ΠΑΟ;
Ηταν το πρώτο μέρος μιας τριλογίας, καθώς μετά την κατάκτηση, εκείνη τη χρονιά, ακολούθησαν δύο συνεχόμενα Κύπελλα, γεγονός που χαράχτηκε στη μνήμη όχι μόνο τη δική μας, αλλά σύσσωμου του ποδοσφαιρικού κοινού! Για εμένα προσωπικά, καθώς πέτυχα και το δεύτερο γκολ της αναμέτρησης, είχε και μια ιδιαίτερη χροιά, καθώς σήμαινε την καθιέρωσή μου τόσο στον Αγιαξ όσο και στην εθνική ομάδα της Ολλανδίας.

Πώς σας είχε προετοιμάσει ο Ρίνους Μίχελς εν όψει της αναμέτρησης;
Εκείνη την περίοδο, όπως θα φαντάζεστε, η συλλογή πληροφοριών δεν ήταν τόσο εύκολη και γρήγορη όσο σήμερα, την εποχή του Διαδικτύου. Γνωρίζαμε ότι ο Παναθηναϊκός διέθετε μια καλοκουρδισμένη ομάδα με Δομάζο, Αντωνιάδη και Καμάρα υπό την καθοδήγηση του μεγάλου Φέρεντς Πούσκας και ότι στον ημιτελικό είχε αποκλείσει με επιβλητικό τρόπο τον Ερυθρό Αστέρα!

Για τον Αγιαξ ήταν μετά την ήττα με 4-1 στον τελικό του Μπερναμπέου κόντρα στη Μίλαν το 1969 η δεύτερη φορά που έφτανε στον τελικό της διοργάνωσης. Προσέδιδε το δεδομένο αυτό ένα είδος πίεσης, ότι δηλαδή επιβαλλόταν -κατά κάποιο τρόπο- η κατάκτηση του τροπαίου;
Είναι γεγονός ότι εκείνη η ήττα είχε ρίξει μια βαριά σκιά πάνω από το Αμστερνταμ και ήταν για μας ένα περαιτέρω κίνητρο για να «σπάσει το ρόδι». Ενας άλλος λόγος ήταν η επιτυχία της μεγάλης ανταγωνίστριας στην Ολλανδία, της Φέγενορντ, που το 1970 είχε στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης, επικρατώντας στον τελικό της Σέλτικ με 1-0. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να παραμείνει αναπάντητο. (γέλια)

Μέχρι να πετύχετε εσείς το δεύτερο τέρμα, λίγα λεπτά πριν από τη λήξη του αγώνα, το ματς ήταν μάλλον εξισορροπημένο.
Εμείς είχαμε μπει καλύτερα στο παιχνίδι και ευτυχήσαμε να προηγηθούμε μόλις στο πέμπτο λεπτό, κάτι που αποδείχτηκε μια καλή υποθήκη για την εξέλιξη του αγώνα, αν και ο Παναθηναϊκός, προϊόντος του χρόνου και ιδιαίτερα στο δεύτερο ημίχρονο, ανέβαζε την απόδοση και δημιουργούσε ευκαιρίες. Τελικά ήρθε τρία λεπτά πριν από το φινάλε η λύτρωση με το δικό μου γκολ και τη μικρή συνδρομή του Καψή, αν θυμάμαι καλά, στον οποίο είχε κοντράρει η μπάλα. Ετσι γράφονται όμως οι ποδοσφαιρικές ιστορίες! Ο Παναθηναϊκός πήρε τη ρεβάνς του πολλά χρόνια αργότερα, όταν είχε επικρατήσει σε αγώνα βετεράνων με 1-0.

Η ιστορία του Αγιαξ είναι συνυφασμένη με το δίδυμο Μίχελς, Κρόιφ. Πώς ήταν η συνύπαρξη αυτών των δύο προσωπικοτήτων;
Για το ποδοσφαιρικό κεφάλαιο του Γιόπι, όπως ήταν το χαϊδευτικό του Κρόιφ, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι, καθώς έχουν ειπωθεί και γραφτεί πάρα πολλά. Ο Μίχελς μας δίδαξε την αγωνιστική πειθαρχία και στρουκτούρα, κάτι που έλειπε μέχρι τότε στην ομάδα, όπου ξεχείλιζαν το ταλέντο και η χαρά του παιχνιδιού. Μας εμφύσησε τη νοοτροπία του νικητή, καθώς, όπως έλεγε, το ωραίο παιχνίδι είναι το μέσο για να φτάσουμε στην επιτυχία και όχι αυτοσκοπός. Στο κομμάτι αυτό ήταν πιο κοντά στη δεσπόζουσα τότε γερμανική νοοτροπία. Εν κατακλείδι θα έλεγα ότι οι δυο τους, Κρόιφ και Μίχελς, αλληλοσυμπληρώνονταν ιδανικά, κάτι που αποτυπώθηκε και στην εθνική ομάδα της Ολλανδίας.

Το καλοκαίρι του 1994 βρεθήκατε για πρώτη φορά ως προπονητής στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας την τεχνική ηγεσία του ΠΑΟΚ. Πώς έγινε αυτό και ποιες είναι οι αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο;
Θυμάμαι πως είχε επικοινωνήσει μαζί μου κάποιος ατζέντης και μου κοινοποίησε το ενδιαφέρον του ΠΑΟΚ. Συναντήθηκα μετά με τον πρόεδρο Θωμά Βουλινό και τον γενικό αρχηγό της ομάδας, τον Σταύρο Σαράφη, με τον οποίο στην πορεία συνεργαστήκαμε πολύ καλά και αναπτύξαμε μια φιλική σχέση, που κρατά μέχρι σήμερα. Τρομερή εντύπωση μου έκαναν μετέπειτα και οι οπαδοί του ΠΑΟΚ, που αποτελούν κυριολεκτικά μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο! Και πιστέψτε με, έχω δει πολλούς στην ποδοσφαιρική μου διαδρομή! Στο αγωνιστικό κομμάτι τώρα, κατακτήσαμε την τρίτη θέση και θέσαμε τα θεμέλια για μια καλύτερη συνέχεια…

...Που όμως δεν ευδοκίμησε, καθώς λίγο μετά την έναρξη της περιόδου 1994/95 μεταπηδήσατε στη Φέγενορντ. Τι είχε μεσολαβήσει;
Με το πέρας της αγωνιστικής περιόδου είχα κάνει προτάσεις μεταγραφών στον κ. Βουλινό, ώστε να ενισχυθεί η ομάδα και να γίνει ακόμη πιο ανταγωνιστική. Δυστυχώς οι προτάσεις μου δεν έτυχαν ανταπόκρισης, κάτι που με δυσαρέστησε. Ετσι όταν δέχτηκα την πρόταση της Φέγενορντ ζήτησα την αποδέσμευσή μου, πληρώνοντας τη ρήτρα από την τσέπη μου!

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Θοδωρή Ζαγοράκη;
Ο «Τεό» ήταν ένας παίκτης που έθετε τον εαυτό του στην υπηρεσία της ομάδας, κάτι που επιθυμεί κάθε προπονητής. Στην αρχή, λόγω του σχετικά νεαρού της ηλικίας του και της απειρίας, σπαταλούσε συχνά άσκοπα τις δυνάμεις του κατά τη διάρκεια του αγώνα, γεγονός που αποτυπωνόταν στη διακύμανση της απόδοσής του. Όταν του επέστησα την προσοχή στη σωστή δοσολογία, άρχισε να αποδίδει καλύτερα. Ελπίζω όλα όσα έμαθε στην καριέρα του, εντός και εκτός γηπέδου, να του είναι χρήσιμα, τώρα που ανέλαβε, όπως πληροφορούμαι, το πόστο του προέδρου της ελληνικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. (γέλια)

Επιστρέψατε στον ΠΑΟΚ τον Φλεβάρη του 1999, όταν και διαδεχτήκατε τον Αγγελο Αναστασιάδη στον πάγκο της ομάδας. Πώς ήταν αυτό το πέρασμα από τη Θεσσαλονίκη;
Είχε αλλάξει η διοίκηση του συλλόγου και στο τιμόνι βρισκόταν πια ο Γιώργος Μπατατούδης. Ο φίλος μου ο Σαράφης ήταν ακόμη στο πόστο του και καταφέραμε να εξασφαλίσουμε τη συμμετοχή μας στο Κύπελλο UEFA της επόμενης σεζόν. Εκεί είχαμε πετύχει μια επιβλητική νίκη στην Τιφλίδα εναντίον της Δυναμό με 9-0. Στη συνέχεια της διοργάνωσης όμως αποκλειστήκαμε στα πέναλτι από την Μπενφίκα με τον Γιουπ Χάινκενς στον πάγκο.

Και λίγο αργότερα απολυθήκατε από την τεχνική ηγεσία;
Εκ των υστέρων έμαθα ότι ο Μπατατούδης είχε έρθει πριν σε συμφωνία με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, που είχε φύγει λίγο νωρίτερα από τον Ολυμπιακό. Ο Μπατατούδης ευελπιστούσε ότι η παρουσία του Μπάγεβιτς στη Θεσσαλονίκη θα του άνοιγε δίαυλο στον κατασκευαστικό τομέα της Σερβίας, που τότε έβγαινε από τα συντρίμμια του πολέμου.

Και εσείς βρεθήκατε ακολούθως στον Πύργο, αναλαμβάνοντας την τεχνική ηγεσία του Πανηλειακού. Πώς σας έπεισε ο προεδρος του συλλόγου, Σακης Σταυρόπουλος;
Πέρασα πολύ ωραία στον Πύργο και στη μαγευτική Πελοπόννησο, ενώ εξασφαλίσαμε και την παραμονή της ομάδας στην Α’ Εθνική, που ήταν και ο πρωταρχικός στόχος. Θυμάμαι ακόμη τον αρκετά επικίνδυνο αυτοκινητόδρομο μεταξύ Πύργου - Κορίνθου, κάθε φορά που η ομάδα ταξίδευε για εκτός έδρας ματς στην Αθήνα. Αλλά ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας με αποζημίωνε με το παραπάνω.

Πριν από λίγες εβδομάδες εκδηλώθηκε μια «ανταρσία» των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων που αποσκοπούσε στην ίδρυση μιας κλειστής λίγκας, της European Super League, η οποία όμως πνίγηκε εν τη γενέσει της. Πώς βλέπετε αυτό το εγχείρημα και εν γένει το σύγχρονο ποδόσφαιρο;
Εγώ ανήκω σε μια γενιά όπου δέσποζε ο ρομαντισμός στο ποδόσφαιρο, κάτι που σήμερα φαντάζει πολύ μακρινό, καθώς τα πάντα θυσιάζονται στον βωμό του χρήματος. Ως εκ τούτου, κι εγώ το ποδόσφαιρο πλέον το παρακολουθώ με κρύα καρδιά. Η κίνηση αυτή των 12 εδράζεται -πρωτίστως- στη χρεοκοπία της Ρεάλ και της Μπαρτσελόνα που με αυτόν τον τρόπο ήλπιζαν να αποκτήσουν και πάλι ρευστότητα, σέρνοντας στο άρμα τους και τους λοιπούς συλλόγους, που δελεάστηκαν από τον πακτωλό χρημάτων των Αμερικανών και την απληστία τους. Οταν έπαιζα εγώ ποδόσφαιρο το όνειρο των παιδιών ήταν να γίνουν γιατροί, μηχανικοί αυτοκινήτων, αρχιτέκτονες κ.ο.κ. Σήμερα 12χρονα παιδάκια κλείνουν, παρουσία μάνατζερ, συμβόλαια με ομάδες έχοντας κατά νου μια ποδοσφαιρική καριέρα. Μιλάμε για πλήρη διαστροφή!

Το Euro βρίσκεται προ των πυλών. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας γι’ αυτό το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα που διεξάγεται φέτος σε 11 πόλεις και ποιες οι ελπίδες της Ολλανδίας;
Tο γεγονός ότι οι ομάδες σαν τη Ολλανδία, την Ιταλία ή την Ισπανία θα παίξουν τα πρώτα τους παιχνίδια μπροστά -κυρίως- στο έστω και ολιγάριθμο φίλαθλο κοινό τους δίνει σ’ αυτές ένα αβαντάζ για τη συνέχεια της διοργάνωσης. Οσον αφορά την Ολλανδία, νομίζω πως διαθέτει μια καλή φουρνιά ποδοσφαιριστών, που μετά από την απουσία από δύο σημαντικά ραντεβού (σ.σ.: το Euro 2016 και το Μουντιάλ 2018) είναι διψασμένη για διακρίσεις, έστω και αν θα απουσιάζει ο αρχηγός της ομάδας, Βίρτζιλ Φαν Ντάικ.