Εκδήλωση μνήμης για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη

Έναν από τους πιο φωτισμένους Έλληνες πολιτικούς, τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη, τίμησε χθες βράδυ πολύς κόσμος, σε εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε, ένα χρόνο από τον θάνατό του, ο όμιλος προβληματισμού «Αριστερά Σήμερα» (ΑΡ.ΣΗ.), της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος.

Ο ευρωβουλευτής και βουλευτής του Συνασπισμού, οικονομολόγος και καθηγητής Πανεπιστημίου, Μιχάλης Παπαγιαννάκης, συνδέθηκε με όλα τα ανανεωτικά ρεύματα της πολιτικής, ανακάλυψε πρώιμα την οικολογία, υπήρξε πάντα ένθερμος υποστηρικτής της ομοσπονδιακής Ευρώπης. Με δυο λόγια, «ευρωπαϊστής, αριστερός και δημοκράτης», όπως τον χαρακτηρίζει σε άρθρο του, στην «Αυγή», ο ιστορικός και στενός φίλος του, Βασίλης Παναγιωτόπουλος.

Διαμορφώθηκε πολιτικά στο προδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, για το «15%» και το «1-1-4» στην Αθήνα και μετά έφυγε στο Παρίσι, όπου εκεί «συγκροτεί μια αριστερή και βαθιά δημοκρατική συνείδηση με αντιδεξιά σύνδρομα», γράφει ο Β. Παναγιωτόπουλος. Ο ίδιος τον αποκαλεί «εμμανή της πολιτικής» και προσπαθεί να ερμηνεύσει πώς χωρίς να είναι κομμουνιστής παραμένει σε ένα κομμουνιστικό κόμμα, τη στιγμή που άλλοι διανοούμενοι, πιο κομμουνιστές από αυτόν, διαρρέουν, αποστασιοποιούνται από το κόμμα. Τον χαρακτηρίζει «αριστερό σοσιαλδημοκράτη», σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενώ για τα ελληνικά δεδομένα, είναι εντυπωσιακή, όπως αναφέρει, «μια ισχυρή απώθησή του προς το ΠΑΣΟΚ, το οποίο θεωρούσε ένα μικροαστικό ΚΚΕ».

Στη χθεσινή εκδήλωση του ΑΡ.ΣΗ., όλοι οι ομιλητές υπογράμμισαν ότι «η απώλειά του γίνεται ακόμα εντονότερη το τελευταίο κρίσιμο διάστημα».

«Έφυγε σε πολύ δύσκολη στιγμή, την ώρα που η ανανεωτική αριστερά πρέπει να δίνει μάχες χωρίς να κλείνεται στις ασφαλείς απαντήσεις των περασμένων δεκαετιών», είπε ο βουλευτής του Συνασπισμού Φώτης Κουβέλης. «Ο Μιχάλης μπόλιασε την αριστερά με το ρεύμα της οικολογίας, ως πεδίο συγκρούσεων για μια νέου τύπου ανάπτυξη. Υπήρξε ο συνεπής ευρωπαϊστής πολιτικός, που πρώτος ανέδειξε τη σημασία της εθνικής δράσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση», συνέχισε ο Φ. Κουβέλης. «Υπερασπίστηκε τα δικαιώματα του κοινωνικού κράτους και του προοδευτικού εκσυγχρονισμού. Μισούσε τον, πλήρη ιδεοληψιών, ξύλινο λόγο χωρίς προτάσεις και απεχθανόταν τον δογματισμό. Δεν έβαλε ποτέ νερό στο κρασί του και δεν δίστασε να συγκρουστεί με πλειοψηφίες στο κόμμα του. Ήταν κόντρα στα εικονίσματα της αριστεράς και του σταλινισμού», ανέφερε σε άλλο σημείο της ομιλίας του.

Στο όραμά του προς μια Ευρώπη της οικολογίας, τις κρίσεις του περί «φτηνής και ακριβής ανάπτυξης» και τις καίριες προτάσεις του στην Κομισιόν, αναφέρθηκε στην ομιλία της, η Μαρία Βασιλάκου, προεδρεύουσα της κοινοβουλευτικής Ομάδας των Πρασίνων στη Βουλή της Βιέννης. «Ήταν ο μόνος Έλληνας ευρωβουλευτής, γνωστός στο εξωτερικό για τις εφαρμόσιμες και πρωτοπόρες προτάσεις του από τη δεκαετία του ’90, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έδινε λύσεις και άνοιγε δρόμους, ακόμα και εντός των ευρωπαϊκών οικολογικών κομμάτων και της ανανεωτικής αριστεράς, που τότε αντιμετώπιζαν με δυσπιστία την Ε.Ε. Αν για πολλούς η Ε.Ε. ήταν η πηγή του κακού, εκείνος στρεφόταν προς μια Ευρώπη της οικολογίας. Οι προτάσεις του αφορούσαν στην πρόβλεψη της βιωσιμότητας της Ευρώπης, με πράσινη στροφή της βιομηχανίας, πρόληψη των ρύπων, ίδρυση ειδικού ταμείου περιβάλλοντος», τόνισε, μεταξύ άλλων, η Μ. Βασιλάκου, αναφερόμενη σε σημαντικές συμβολές του για μια συνολική οικολογία.

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης είχε «αποστροφή σε μια ανάπτυξη της φτήνιας, χωρίς υποδομές, με επιβάρυνση στο περιβάλλον, μια ανάπτυξη που δεν δημιουργεί αλλά καταναλώνει κοινωνικά αγαθά», είπε ο Σταύρος Λιβαδάς, εκ των διοργανωτών της εκδήλωσης της ΑΡ.ΣΗ. «Απέδιδε σημασία στους θεσμούς, στην ανάγκη να διαφυλάσσεται το κύρος και να διευρύνεται το περιεχόμενό τους», υπογράμμισε ο ίδιος.

Το παράδειγμα του ήταν στον τρόπο που αντιλαμβανόταν την αριστερά μέσα από κριτική σκέψη, για τον φίλο του, δημοσιογράφο, Γιώργο Γιαννουλόπουλο, ο οποίος είπε ότι ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης «ήταν ο άνθρωπος που τον έκανε να μην ντρέπεται που είναι αριστερός. Αυτός, μαζί με τον Άγγελο Ελεφάντη και τον Φίλιππο Ηλιού».

Τέλος, η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου μίλησε για το «δέος» που της προκαλούσε στα νεανικά της χρόνια στο ΠΑΣΟΚ, ο διανοούμενος αριστερός Μιχάλης Παπαγιαννάκης, με τον οποίο γνωρίστηκε καλά, τα χρόνια που η ίδια ήταν επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Ήταν ο μόνος ευρωβουλευτής με τον οποίο δεν βρέθηκα αντιμέτωπη», ανέφερε η κ. Διαμαντοπούλου. «Σε λίγα χρόνια, το γκρην θα είναι της μόδας, ευκολοφόρετο, αλλά δεν υπάρχει οικολογία χωρίς ισχυρή οικονομική τεκμηρίωση», έλεγε ο Μ. Παπαγιαννάκης και ήταν από τους ελάχιστους που μίλαγε με συγκεκριμένο τρόπο για τα ζητήματα, είπε η κ. Διαμαντοπούλου.

«Η απουσία του είναι μεγάλη. Ένα σύμβολο τρόπου σκέψης και ζωής, σε μια εποχή συνολικής απαξίωσης. Μια ψύχραιμη φωνή από τ’ αριστερά, που θα μπορούσε να λειτουργεί ενωτικά στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς. Γιατί εκδιώχθηκε από το κόμμα του ένας άνδρας σαν κι αυτόν; Πώς θα ήταν η Αθήνα, εάν τον είχαν επιλέξει για δήμαρχο;» αναρωτήθηκε η Α. Διαμαντοπούλου, απορώντας και για την «ανθρωποφαγία που υφίσταται ο Φ. Κούβελης από το κόμμα του», και μιλώντας για «πρακτικές που ισχύουν και σε άλλα κόμματα, και αποτυπώνουν την κρίση ως συλλογικού φαινομένου στην Ελλάδα».

Στην εκδήλωση, παραβρέθηκαν ο Λεωνίδας Κύρκος, βουλευτές, πανεπιστημιακοί, εκπρόσωποι του Συνασπισμού, η σύζυγος του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, Λιλή, ο γιος του Λευτέρης και πολλοί φίλοι του.