«Amour sacre de la patrie» (*)

Το βελγικό ρητό που αναφέρει πως «μόνο ο Βασιλιάς μας, οι πραλίνες και οι μπύρες μας, μας ενώνουν» βρίσκει την πληρέστερη εφαρμογή του, μετά την νιοστή πολιτική και κοινωνική κρίση που αντιμετωπίζει το Βέλγιο. Μετά την εκλογή του Χέρμαν Βαν Ρόμπαΐ, του επονομαζόμενου και «Χαΐκού Χέρμαν», στη θέση του προέδρου του ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο  κυβερνητικός συνασπισμός του Υβ Λετέρμ φάνηκε εξ αρχής πως στηρίζεται σε πολύ σαθρό έδαφος. Ο Χέρμαν Βαν Ρόμπαΐ, παρ’όλο που αρκετοί στο Βέλγιο θεωρούν πως με την νέα του θέση συνεχίζει να κάνει ότι και στο Βέλγιο, δηλαδή τίποτα, είχε στην πραγματικότητα καταφέρει να δώσει πρόσκαιρο τέλος σε μια μεγάλη πολιτική σύγχυση που είχε οδηγήσει πολλούς να σκέφτονται τον διαμελισμό του Βασιλείου ως την μοναδική εφαρμόσιμη λύση.

Η κυβέρνηση του Υβ Λετέρμ υπέβαλε την παραίτησή της, στην Αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλιά των Βέλγων Αλβέρτο ΙΙ, ο οποίος δεν την έκανε αποδεκτή. Η αφορμή για την καινούργια διαμάχη σε μια περιοχή που δεν θα ήταν άτοπο αν χαρακτηριζόταν ως τα «Βαλκάνια της δυτικής Ευρώπης» ήταν και πάλι οι διαφωνίες Φλαμανδών και Βαλλόνων. Με λίγα λόγια ο έλεγχος του γαλλόφωνου εκλεκτορικού σώματος στις Φλαμανδικές περιοχές και κυρίως στην περιοχή του Χαλ – Βιλβούρντ.

Τι συμβαίνει τελικά. Είναι όντως τόσο μεγάλες οι διαφορές Φλαμανδών και Βαλλόνων που δεν μπορούν να γεφυρωθούν; Θα διαμελιστεί το Βασίλειο και θα ενσωματωθούν οι περιοχές του στην Ολλανδία και την Γαλλία; Το τι ακριβώς συμβαίνει με το Βασίλειο, ίσως να μπορούσε να χωρέσει κάτω από τον τίτλο «πώς να δημιουργήσετε πρόβλημα θέλοντας να επιβάλετε μια γλώσσα σε κάποιον πληθυσμό»

Η χώρα στο έδαφος της οποίας βρίσκεται η «πρωτεύουσα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται αντιμέτωπη με τα αποτελέσματα ενός απίστευτου γλωσσικού και θρησκευτικού ζητήματος, που οι ρίζες του χάνονται στην εποχή της Βελγικής Επανάστασης του 1830. Το ζήτημα που ετέθη μετά την ήττα του Ναπολέοντα ήταν σε ποια χώρα θα ανήκε αυτή η περιοχή των Κάτω Χωρών. Το Συμβούλιο του Λονδίνου αποφάσισε να δοθεί στην Ολλανδία. Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν ο Λεοπόλδος ΙΙ των Κάτω Χωρών θέλησε να επιβάλει τα Ολλανδικά ως επίσημη γλώσσα της περιοχής της Φλάνδρας. Η αντίδραση της μεσαίας και της ανώτερης τάξης, που μιλούσε τα γαλλικά - την lingua franca (sic) της εποχής – απέτρεψε την εφαρμογή της απόφασης του Βασιλιά. Σε αυτήν την αντίδραση έπαιξε βέβαια ρόλο και η θρησκεία. Καλβινιστές στο βορά, Καθολικοί στον νότο.

Μετά την Βελγική Επανάσταση, έγινε ακριβώς το αντίθετο. Ξεκίνησε μια προσπάθεια «εκγαλλισμού» του Βελγίου. Απαγορεύτηκε η διδασκαλία τόσο της Φλαμανδικής, όσο και της Βαλλονικής γλώσσας. Το χάσμα ανάμεσα στις δύο περιοχές μόλις είχε αρχίσει να γίνεται αισθητό. Ένα χάσμα που μεγάλωσε, περιχαρακώθηκε και προβάλλεται σήμερα από πολλούς Φλαμανδούς, ως «παντιέρα» διαφορετικότητας. Και «παντιέρα» γιατί στην πραγματικότητα ούτε η περιοχή της Φλάνδρας είναι αμιγώς «ολλανδόφωνη», ούτε αυτή της Βαλλονίας αμιγώς «γαλλόφωνη». Ιδίως στην Βαλλονία, που οι ομιλούντες τα γερμανικά, τα λουξεμβουργιανά, τα σαμπανουά, τα γκομαί (η διάλεκτος της Λορένης) καθώς και τα πικάρντ, θα χρειάζονταν μια καινούργια lingua franca μόνο και μόνο για να αγοράσουν ψωμί από τον φούρνο.
--------------------------
(*) «Γλυκιά αγάπη για την πατρίδα» Η άρια της όπερας του Ντανιέλ Ομπέρ, που ακούστηκε στο Βασιλικό Θέατρο του Μονέ, στις 25 Αυγούστου του 1830. Μετά το τέλος της άριας, ένας Βέλγος φωνάζοντας πατριωτικά συνθήματα, ξεκίνησε την βελγική επανάσταση…