Αγορά τέχνης : Η κρίση ρίχνει (κι εδώ) τα νούμερα

Πιθανότατα δεν είναι και ο πιο ενδεικτικός τρόπος για να κατανοήσει κανείς το μέγεθος της κρίσης. Είναι όμως δεδομένο το ότι μια απλή παράθεση των οικονομικών στοιχείων των τριών μεγαλύτερων οίκων δημοπρασιών δείχνει πως η γενικευμένη παγκόσμια κρίση έχει επιπτώσεις ακόμα και σε μια μερίδα κοινού που ουδέποτε βίωσε σημαντική κάμψη των οικονομικών τους στοιχείων, στους «παραδοσιακούς» δηλαδή πελάτες των περί ων ο λόγος διάσημων και ιστορικών οίκων.

Οι πωλήσεις έργων τέχνης, αντικειμένων συλλεκτικής αξίας και γενικότερα όλων όσα διαχειρίζονται συνήθως οι τρεις μεγαλύτερες εταιρίες δημοπρασιών του κόσμου, οι Bonams, Christies και Sothebys, έχουν ήδη καταγράψει σημαντική μείωση τους τελευταίους μήνες με αποκορύφωμα μάλιστα ολόκληρες δημοπρασίες που είτε δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, είτε «έπιασαν» τελικώς πολύ μικρότερα ποσά απ’ όσα αρχικώς είχαν υπολογίσει οι υπεύθυνοι των εκάστοτε δημοπρασιών.

Ενδεικτική είναι μια δήλωση του κυρίου David Norman, αντιπροέδρου του οίκου Sothebys και υπεύθυνου για τις δημοπρασίες έργων μοντέρνας τέχνης, ο οποίος τονίζει ότι «οι πλούσιοι είναι ακόμα εδώ, τα λεφτά τους όμως όχι ...».

Πολλοί ειδικοί αναλυτές της αγοράς τέχνης στη Νέα Υόρκη για τους οίκους Sothebys και Christies εκτιμούν πως οι συλλέκτες εξακολουθούν να θεωρούν την επένδυση σε έργα τέχνης ασφαλές καταφύγιο για τα κεφάλαιά τους, η κρίση όμως έχει αλλάξει τις προτεραιότητές τους και έχει περιορίσει τη ρευστότητα που διαθέτουν.

Τρανό παράδειγμα αυτού η τελευταία μεγάλη δημοπρασία διάσημου έργου, συγκεκριμένα ενός έργου του Πικάσο (Harlequin) για το οποίο ο κάτοχος ζητούσε πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια. Ο οίκος Sothebys που ανέλαβε να εκτελέσει τη δημοπρασία τελικώς δεν προχώρησε τις διαδικασίες καθώς οι διερευνητικές επαφές με τους ενδιαφερόμενους συλλέκτες έδειξαν πως η τιμή απλώς δεν θα καλυπτόταν!

Επιπρόσθετα, εδώ κι έναν μήνα ο οίκος Christies τονίζει πως «αναπροσάρμοσε το πρόγραμμα δημοπρασιών του σε ένα πιο ... ευέλικτο χρονοδιάγραμμα και πως οι τιμές στις οποίες θα ξεκινούν εφεξής οι εκάστοτε δημοπρασίες προσεγγίζουν τα επίπεδα των προηγούμενων τριών ή τεσσάρων ετών».

Ακόμα πιο ανησυχητικές είναι οι προβλέψεις των οίκων για το άμεσο μέλλον. Ο υπεύθυνος του οίκου Sothebys στη Νέα Υόρκη μιλάει για σίγουρη μείωση του τζίρου των οίκων δημοπρασιών διεθνώς. Ανάλογη η δήλωση του υπευθύνου του οίκου Christies, Αlan Gorvy ο οποίος τόνισε ότι όπως όλες οι αγορές έτσι και η αγορά τέχνης έχει επηρεασθεί από την κρίση κι έχει επιστρέψει στα επίπεδα των αρχών της δεκαετίας του ’90. Προσθέτει δε μιαν ακόμη πτυχή στον προβληματισμό: «μεσούσης μιας τόσο σοβαρής κρίσης ακόμα και όσοι δεν έχουν χάσει την περιουσία τους έχουν χάσει τη διάθεση να επενδύσουν σοβαρά ποσά στην Τέχνη ή σε πάσης φύσεως συλλογές» ...

Για του λόγου το αληθές η επόμενη προγραμματισμένη δημοπρασία των Christies θα διεξαχθεί την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για μια αυτοπροσωπογραφία του Francis Bacon που θα βγει στην αίθουσα με αρχική τιμή 40 εκατομμύρια δολάρια. Οι αναλυτές εκτιμούν πως εάν ο συγκεκριμένος πίνακας είχε βγει σε δημοπρασία προ 10 μηνών θα είχε «πιάσει» τουλάχιστον 80 με 85 εκατομμύρια δολάρια!

Και βεβαίως μια πρώτη γεύση ίσως πάρουμε αυτό το διήμερα από τα Greek Sales, δηλαδή τις πωλήσεις έργων Ελλήνων ζωγράφων που έχουν προγραμματιστεί στο Λονδίνο από τους οίκους Bonhams και Sotheby’s.