Ζήστε τη μαγεία των Χριστουγέννων στο νέο Flagship Store της Toys-Shop στην Αριστοτέλους
Το λεξικό του σπιτιού από το Α ως το Κ
Α
Ακαζού: Ετσι ονόμασαν οι Πορτογάλοι το ξύλο από το ομώνυμο εξωτικό δένδρο της Βραζιλίας. Στη συνέχεια το ίδιο όνομα πήρε και μια ομάδα δένδρων της Νοτίου Αμερικής και της Αφρικής, με παρόμοια χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το μαόνι. Το ακαζού όταν είναι φρέσκο είναι ανοιχτόχρωμο, αλλά καθώς ξηραίνεται αποκτά χαρακτηριστικές κόκκινες αποχρώσεις. Λειαίνεται εύκολα, ενώ τα νερά του ξύλου παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στη διάταξή του
Α
Ακαζού: Ετσι ονόμασαν οι Πορτογάλοι το ξύλο από το ομώνυμο εξωτικό δένδρο της Βραζιλίας. Στη συνέχεια το ίδιο όνομα πήρε και μια ομάδα δένδρων της Νοτίου Αμερικής και της Αφρικής, με παρόμοια χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το μαόνι. Το ακαζού όταν είναι φρέσκο είναι ανοιχτόχρωμο, αλλά καθώς ξηραίνεται αποκτά χαρακτηριστικές κόκκινες αποχρώσεις. Λειαίνεται εύκολα, ενώ τα νερά του ξύλου παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στη διάταξή τους. Το ακαζού και κυρίως το μαόνι αγαπήθηκαν ιδιαίτερα από τους Αγγλους επιπλοποιούς κατά τον 18ο αιώνα. Στη Γαλλία, επί Λουδοβίκου 16ου , καθώς και στη Βικτοριανή εποχή, χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή επίπλων. Στα τέλη του 19ου αιώνα το ακαζού πέρασε στο περιθώριο για να επανέλθει μετά το 1925, ενώ μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα στην επιπλοποιία.
Ανάκλιντρο: Είναι ένα από τα αρχαιότερα έπιπλα και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα κατά τους αρχαϊκούς και ρωμαϊκούς χρόνους, κυρίως στα συμπόσια. Είναι το επίμηκες κάθισμα όπου μπορεί κανείς να ξαπλώσει, ακουμπώντας το κεφάλι του ανασηκωμένο. Μοιάζει με μικρό καναπέ με ασύμμετρη πλάτη, ενώ τα διακοσμητικά χαρακτηριστικά και τα υλικά του ποικίλλουν ανάλογα με το γενικότερο στιλ της κάθε εποχής. Το ανάκλιντρο είναι ένα κομψό έπιπλο. Δεν είναι απαραίτητο να ακουμπά σε κάποιον περιμετρικό τοίχο αλλά μπορεί να τοποθετηθεί και σε κεντρικά σημεία του χώρου και επομένως προσφέρεται για το συμπλήρωμα μεγάλων καθιστικών. Ακόμα μπορεί να τοποθετηθεί μπροστά στο τζάκι, κοντά στη τηλεφωνική συσκευή ή και σε κάποιο μεγάλο υπνοδωμάτιο, ενώ υπάρχουν ανάκλιντρα και για εξωτερικούς χώρους.
Αρτ Ντεκό: Η εποχή του Μεσοπολέμου σημαδεύτηκε από μεγάλα γεγονότα, όπως η πρώτη πτήση πάνω από τη Μάγχη και η επικράτηση ολοένα ταχύτερων μεταφορικών μέσων, η διακήρυξη του φουτουρισμού και γέννηση του κυβισμού και τέλος η διείσδυση της τέχνης στη βιομηχανία. Από αυτά αντλεί τα χαρακτηριστικά της η Art Deco, ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής, μεταφράζοντάς τα σε μια έκρηξη χρωμάτων και σχημάτων, σε όλες τις εικαστικές και εφαρμοσμένες τέχνες. Αεροδυναμικές γραμμές και συχνά εκκεντρικές γεωμετρικές συνθέσεις χαρακτηρίζουν τα έπιπλα της Art Deco, όπου εκτός από εξωτικά ξύλα και λάκες, χρησιμοποιείται το δέρμα ερπετών και ζώων και το μέταλλο. Χαλιά και ταπισερί, έχουν έντονα κυβιστικά μοτίβα, ενώ τα διακοσμητικά αντικείμενα, κυρίως κεραμικά, διακρίνονται για την πρωτοτυπία των σχημάτων και των χρωματικών συνδυασμών. Η Art Deco έχει επανέλθει στο προσκήνιο με προτίμηση στα αυθεντικά έπιπλα, τα διακοσμητικά ή χρηστικά αντικείμενα του Μεσοπολέμου που αποτελούν συλλεκτικά κομμάτια.
Αρτ Νουβό: Από το 1890 έως το 1910 στη διακόσμηση κυριάρχησε το καλλιτεχνικό ρεύμα της Art Nouveau, σαν αντίδραση του ανθρώπου ενάντια στην τυποποίηση της βιομηχανικής εποχής. Οι δημιουργοί της Art Nouveau, αντλώντας έμπνευση από τις λεπτομέρειες της φύσης, αλλά και από τη γιαπωνέζικη τέχνη, εισήγαγαν στην αρχιτεκτονική, στη διακόσμηση, στο design, στη ζωγραφική και τη γλυπτική, νέες πλαστικές μορφές και τολμηρές χρωματικές συνθέσεις. Οι καμπύλες, οι ασύμμετρες γραμμές και οι γυναικείες φιγούρες σε συμβολικές αναπαραστάσεις, αποτελούν τα βασικά διακοσμητικά μοτίβα της Art Nouveau. Τα περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματα των κτισμάτων της εποχής στη Βαρκελώνη, στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες, οι αφίσες, καθώς και τα γυάλινα φωτιστικά και βάζα αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα δείγματα αυτού του καλλιτεχνικού ρεύματος.
Β
Βενετσιάνικο: Το πιο χαρακτηριστικό και πρωτότυπο βενετσιάνικο στιλ επίπλωσης και διακόσμησης είναι αυτό του 18ου αιώνα. Οι καλλιτέχνες της Βενετίας, εμπνεύστηκαν από την ευρωπαϊκή και βορειοαφρικανική τέχνη και έμαθαν τεχνικές της Απω Ανατολής. Τα βενετσιάνικα έπιπλα είναι συνήθως από ξύλο ή ρίζα καρυδιάς, λουστραριστό ή λακαρισμένο. Δεν έχουν σχεδόν καθόλου μπρούντζινα διακοσμητικά στοιχεία, ενώ οι καθρέφτες έχουν περίτεχνες, επιχρυσωμένες ή λακαρισμένες κορνίζες και συχνά καλύπτουν ολόκληρους τοίχους. Με το χέρι είναι συχνά ζωγραφισμένες και οι μεταξωτές ταπετσαρίες. Οι βενετσιάνικοι καθρέφτες, χάρη στην κομψότητα και την πρωτοτυπία των σχεδίων τους είναι περιζήτητοι και αντιγράφονται συνεχώς.
Βιεννέζικο: Eίναι το στιλ που δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, με βασικό στοιχείο την παραγωγή των περίφημων εργαστηρίων επιπλοποιίας Thonet. Ο ξυλουργός και επιπλοποιός Michael Thonet (1796-1862) ήταν ο πρώτος που κατασκεύασε έπιπλα από κουρμπαριστό ξύλο, από το 1830. Ετσι, το 1860, μαζί με τους πέντε γιους του, είχε αποκτήσει έξι εργαστήρια, όπου 300 εργάτες παρήγαγαν 200 χειροποίητες καρέκλες την ημέρα. Τα έπιπλα που δημιούργησε για το καφέ «Daum» στη Βιέννη αποτελούν μέχρι σήμερα την κλασική και πλέον διαδεδομένη επίπλωση του είδους. Οι περίφημες καρέκλες Thonet είναι από κουρμπαριστό, λεπτό, κυλινδρικό ξύλο, που σχηματίζει διπλά S ή αραιές καμπύλες στην πλάτη καθώς έχουν κάθισμα από πλεκτή ψάθα. Παραλλαγές αυτού του τύπου υπάρχουν και σε πολυθρονάκια, κουνιστές πολυθρόνες, ακόμα και παιδικές καρέκλες ή καρέκλες κούκλας. Τα γνωστά τραπεζάκια καφενείου έχουν ένα κεντρικό πόδι, που χωρίζει σε τέσσερα, στη βάση του, και καπάκι από μάρμαρο. Σήμερα τα αυθεντικά έπιπλα Thonet είναι πλέον συλλεκτικά κομμάτια. Ολα σχεδόν τα μοντέλα εξακολουθούν να παράγονται από μεγάλα εργοστάσια της Γερμανίας, της Ολλανδίας κ.ά. και κυρίως οι καρέκλες, που μέχρι σήμερα κουρμπάρονται και μοντάρονται με το χέρι.
Βικτοριανό: Η βασίλισσα Βικτόρια βασίλεψε στην Αγγλία από το 1837 μέχρι τον θάνατό της, το 1901, όμως το γεγονός που επηρέασε τη δημιουργία του καθαρά βικτοριανού στιλ ήταν η Μεγάλη Εκθεση, στο Ηyde Park του Λονδίνου, το 1851. Σε κάθε κύριο χώρο ενός βικτοριανού σπιτιού δεσπόζει το τζάκι, με ξύλινη ή μαρμάρινη επένδυση και μαντεμένια εστία. Οι κουρτίνες είναι πλούσιες και βαριές, με λαμπρικέν και embrasses, ενώ παντού υπάρχουν δαντέλες, φούντες και τρέσες. Τα έπιπλα είναι κλασικά, με άνετους, υφασμάτινους καναπέδες, ξύλινα τραπεζάκια με δερμάτινες επιφάνειες και μεγάλες βιβλιοθήκες. Οι ταπετσαρίες στους τοίχους, συνδυασμένες με το ύφασμα στις κουρτίνες και τα έπιπλα, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή διακοσμητικά παιχνίδια που δανείζονται τα σύγχρονα σπίτια από το βικτοριανό στιλ, όπως και τα εγγλέζικα έπιπλα της εποχής. Σήμερα, όμως, έχουν επανέλθει στη μόδα και τα βικτοριανά λουτρά, με τα σκούρα ξύλινα έπιπλα στον νιπτήρα ή τις μαντεμένιες μπανιέρες με ποδαράκια.
Γ
Γκραβούρα: Είναι η τεχνική χάραξης ενός σχεδίου πάνω σε μόνιμη μήτρα και από εκεί η αποτύπωσή του σε χαρτί ή άλλο υλικό. Η χάραξη γίνεται κυρίως ανάγλυφη πάνω σε ξύλο (ξυλογραφία), πέτρα, λινόλεουμ ή με τη βοήθεια οξέων σε τσίγκο, ατσάλι και, συνηθέστερα, σε χαλκό (χαλκογραφία). Η γκραβούρα έφτασε στην αποκορύφωσή της τον 17ο αιώνα με την εμφάνιση των πρώτων έγχρωμων χαρακτικών έργων. Σήμερα μπορεί να βρει κανείς στην αγορά μια τεράστια ποικιλία παλαιών ή σύγχρονων χαρακτικών έργων σε διάφορες τιμές, που εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Τα πρώτα δοκιμαστικά αντίτυπα μιας σειράς που συνήθως τυπώνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης έχουν μεγαλύτερη συλλεκτική αξία από το οριστικό έργο. Σε αριθμημένες σειρές και υπογεγραμμένες με το χέρι από τον καλλιτέχνη έχουν μεγαλύτερη αξία τα πρώτα νούμερα. Ακόμα, η αξία ενός χαρακτικού είναι μεγαλύτερη αν η μήτρα καταστράφηκε έπειτα από ορισμένα αντίτυπα ή δωρίστηκε σε μουσείο. Οι ξυλογραφίες έχουν πιο αδρές γραμμές από τις χαλκογραφίες, που αποδίδουν σαφέστερα τις λεπτομέρειες.
Γουσταβού: Ο βασιλιάς της Σουηδίας Γουστάβος ο 3ος , ένας φωτισμένος μονάρχης του 18ου αιώνα, υποστήριξε τις τέχνες και κυρίως την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση, εισάγοντας τα γαλλικά πρότυπα στη χώρα του, με αποτέλεσμα οι Σκανδιναβοί τεχνίτες να προσαρμόσουν τη γαλλική επίπλωση στη δική τους αισθητική, δημιουργώντας ένα νέο στιλ, το οποίο γρήγορα διαδόθηκε σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη. Η χρήση ανοιχτόχρωμων ξύλων, πατιναρισμένων ή αποχρωματισμένων (ντεκαπέ), που επενδύουν πατώματα και τοίχους, χαρακτηρίζουν το Γουσταβιανό στιλ. Τα πατιναρισμένα έπιπλα, σε λευκό και γαλάζιο κυρίως χρώμα, έχουν λιτές γραμμές και αρμονικές καμπύλες. Οι ταπετσαρίες είναι ριγέ ή καρό με φωτεινά χρώματα που «ζωντανεύουν» τη μουντή ατμόσφαιρα της σκανδιναβικής χερσονήσου. Σήμερα το στιλ αυτό, αν και ελάχιστα γνωστό με το όνομά του, είναι πολύ δημοφιλές, χάρη στις λιτές γραμμές του και τους ευχάριστους συνδυασμούς των χρωμάτων του. Τα γουσταβιανά έπιπλα και κυρίως οι καρέκλες και τα ξύλινα διθέσια καναπεδάκια, ταιριάζουν σε κάθε χώρο, αστικό ή εξοχικό, κλασικό ή μοντέρνο.
Γκομπλέν: Γκομπλέν ονομάζονται οι ταπισερί και τα κεντήματα που δημιουργήθηκαν από την καλλιτεχνική βιοτεχνία Γκομπλέν στη Γαλλία. Η καλλιτεχνική υφαντουργία ενισχύθηκε ιδιαίτερα από τον Λουδοβίκο 14ο, ο οποίος ίδρυσε στην περιοχή βιοτεχνίες όλων των ειδικοτήτων διακόσμησης. Μετά την πλούσια παραγωγή του 18ου αιώνα ακολουθεί μια περίοδος παρακμής, αλλά το 1936 μια νέα εποχή αρχίζει για τα Γκομπλέν, ανατρέχοντας στις παμπάλαιες, ανθεκτικές μεθόδους βαφής και ύφανσης. Τα αυθεντικά έργα του 17ου και 18ου αιώνα αντλούν τα θέματά τους κυρίως από τη μυθολογία και την αρχαία ιστορία και αποτελούν μοναδικά έργα τέχνης μεγάλης εμπορικής αξίας. Σήμερα ο όρος Γκομπλέν χρησιμοποιείται για όλες τις ταπισερί, ανεξάρτητα από την παλαιότητα ή τον τόπο προέλευσής τους.
Ε
Εταζέρα: Είναι ένα μικρό, συνήθως ξύλινο, έπιπλο, το οποίο αποτελείται από ένα ή περισσότερα ράφια, είτε στερεωμένα στον τοίχο είτε με ορθοστάτες που ακουμπούν στο δάπεδο. Εκανε την εμφάνισή του στη Γαλλία κατά τον 18ο αιώνα, αντικαθιστώντας τα απλά ράφια πάνω από τις κομόντ και τις κονσόλες. Αρχικά ήταν κατασκευασμένο αποκλειστικά από μια ποικιλία πολύτιμων ξύλων και χρησίμευε για τη τοποθέτηση πορσελάνινων διακοσμητικών. Σήμερα κατασκευάζεται από διάφορα υλικά (κρύσταλλο, μέταλλο, συνθετικά υλικά κ.τ.λ.). Η βασική χρήση του εξακολουθεί να είναι για διακοσμητικά αντικείμενα, αλλά συχνά τοποθετούνται σε αυτό βιβλία, συλλογές κ.ά, όχι μόνο σε χώρους υποδοχής, αλλά και σε υπνοδωμάτια, χολ ή ακόμα και σε λουτρά με κάποιο ιδιαίτερο στιλ.
Ζ
Ζαντ: Με τον όρο ζαντ είναι γνωστά τα διακοσμητικά αντικείμενα από νεφρίτη λίθο, κυρίως ανατολίτικης τεχνοτροπίας. Ο νεφρίτης της Κίνας παρουσιάζεται σε θαυμάσιες πράσινες αποχρώσεις και έχει μεγάλη αντοχή, αλλά υπάρχουν και πέτρες με κιτρινωπά ή καφετιά χρώματα.
Κ
Καναπές: Πρόδρομος του καναπέ μπορεί να θεωρηθεί η αναγεννησιακή ντιβανοκασέλα, η οποία ήταν πιο επιτηδευμένη από τη μεσαιωνική εποχή. Ωστόσο ο καναπές, θεωρούμενος σαν άνετο κάθισμα για δύο ή περισσότερα άτομα, πρωτοεμφανίστηκε στη Γαλλία στα τέλη του 17ου αιώνα. Πρόκειται για ντιβανοκασέλα με πλάτη, που προσφέρει την πολυτέλεια μιας μαλακής μαξιλάρας στο κάθισμα. Σήμερα ο καναπές είναι ένα από τα πιο βασικά έπιπλα του σπιτιού. Διθέσιος, τριθέσιος ή και τετραθέσιος, γωνιακός ή ευθύγραμμος, μονοκόμματος ή διαιρούμενος, παρουσιάζεται σε μεγάλη ποικιλία σχεδίων και υλικών, αλλά πάντα πολύ αναπαυτικός.
Κασέλα και Σεντούκι: Εχουν τη μορφή ξύλινων παραλληλεπίπεδων, με καπάκι στο πάνω μέρος και χρησιμοποιούνται για τη φύλαξη ρούχων και αντικειμένων. Η μορφή τους ακολούθησε το γενικότερο στιλ κάθε εποχής, καταλήγοντας σε διακοσμητικά στοιχεία μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, όπως τα ξυλόγλυπτα και ζωγραφιστά σεντούκια της ιταλικής αναγέννησης.
Είναι η αρχαιότερη μορφή επίπλου που χρησιμοποιήθηκε από άνθρωπο, καθώς από την εξέλιξή του προέκυψαν μερικά από τα πιο βασικά έπιπλα που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα. Στην Αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη υπήρχαν σεντούκια όπου φύλαγαν τα αρώματα και τα πολύτιμα αντικείμενα.
Κονσόλα (Κομόντ): Είναι το σχετικά ογκώδες αλλά χαμηλό ξύλινο έπιπλο, με καπάκι από ξύλο ή μάρμαρο και επάλληλα συρτάρια, μερικές φορές κρυμμένα πίσω από τα πορτάκια. Η κομόντ παραμένει ένα πολύ δημοφιλές έπιπλο, συνήθως σε κλασική γραμμή. Χρησιμοποιείται κυρίως σαν λινοθήκη, τόσο σε υπνοδωμάτια όσο και σε χώρους υποδοχής και μπορεί να βρει κανείς στην αγορά είτε αυθεντικές αντίκες, όλων των στιλ είτε απομιμήσεις είτε απλές σύγχρονες κομόντ, φυσικά στις ανάλογες τιμές.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr