Οι δύο διαφορετικές «φυλές» καλλιτεχνών στην πανδημία

Ανέκαθεν τα μεγάλα γεγονότα γεννούσαν θεωρίες συνωμοσίας και πυροδοτούσαν ποικίλους συνειρμούς, από λογικούς έως ακραίους, συζητήσεις, σκέψεις, ακόμα και υποψίες. Μοιραία, λοιπόν, η πανδημία του COVID-19, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Πόσο μάλλον στην εποχή της παντοκρατορίας των social media όπου οι πληροφορίες, σωστές αλλά και ψευδείς, ανακυκλώνονται παγκοσμίως σε χρόνο ρεκόρ. Ειδικά δε στις περιπτώσεις δημοφιλών προσώπων, όπως είναι οι καλλιτέχνες, οι κρίσεις και οι δηλώσεις δεν διαδίδονται απλώς, αλλά και πολύ συχνά ασκούν έντονη επιρροή.

Η μόδα της διασποράς fake news σχετικά με τον κορωνοϊό, παρά τις πρωτοφανείς εικόνες των γεμάτων νοσοκομείων και των εκατοντάδων χιλιάδων θανάτων σε ολόκληρο τον κόσμο, ξεκίνησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, από τις ΗΠΑ. Σε αυτό φυσικά συνέβαλε καθοριστικά και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, η στάση του οποίου απέναντι στην πανδημία μόνο συνεπής και σταθερή δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Οι θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφόρησαν πολλές. Από τον άμεσο συσχετισμό του COVID-19 με την ασύρματη τεχνολογία 5G μέχρι τα εμβόλια γεωεντοπισμού με στόχο τον έλεγχο του πληθυσμού. Ορισμένοι, μάλιστα, έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν ότι οι διάσημοι που αποκάλυψαν δημοσίως ότι μολύνθηκαν από κορωνοϊό ήταν σε εντεταλμένη αποστολή και φυσικά πληρώθηκαν για τις υπηρεσίες τους.

Ανάμεσα στους διεθνούς φήμης ξένους καλλιτέχνες που πρωτοστατούν στη διασπορά διάφορων ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών σχετικά με την πανδημία είναι -ποια άλλη;- η Μαντόνα, η οποία έχει μεγάλο ταλέντο στο να χρησιμοποιεί την επικαιρότητα προς το διαφημιστικό όφελός της. Αρχικά αποκάλυψε ότι μολύνθηκε από κορωνοϊό στις αρχές του έτους χωρίς να το ξέρει, ενώ προσφάτως «ανακάλυψε» και το περιζήτητο φάρμακο υιοθετώντας τους ισχυρισμούς μιας γιατρού από το Τέξας σχετικά με τη θαυματουργή θεραπεία της υδροξυχλωροκίνης. Αφού πρώτα ενημέρωσε μέσω των προσωπικών της λογαριασμών στα social media, όπου έχει περισσότερους από 15 εκατομμύρια followers, ότι «το φάρμακο έχει βρεθεί εδώ και μήνες αλλά δεν κυκλοφορεί για να ελέγχουν οι πλούσιοι του φτωχούς», ανάρτησε το σχετικό βίντεο της Τεξανής γιατρού το οποίο, όμως, κατέβασαν οι διαχειριστές του Instagram. Σοκαριστικό, εξάλλου, ήταν και ο παραλήρημα στο οποίο επιδόθηκε πριν από λίγες ημέρες ο διάσημος τενόρος Αντρέα Μποτσέλι, τασσόμενος ξεκάθαρα εναντίον των μέτρων πρόληψης. Ο παγκοσμίου φήμης Ιταλός καλλιτέχνης που συγκίνησε πριν από λίγους μήνες την υφήλιο ερμηνεύοντας θρησκευτικούς ύμνους στον άδειο καθεδρικό ναό Ντουόμο του Μιλάνου δήλωσε «ταπεινωμένος και προσβεβλημένος από το lockdown», ενώ προέτρεψε τους συμπολίτες του να μη δίνουν και μεγάλη σημασία στην πανδημία. «Ας αρνηθούμε να ακολουθήσουμε τους κανόνες, ας διαβάσουμε βιβλία, ας τριγυρίσουμε έξω, ας γνωριστούμε μεταξύ μας, ας κάνουμε διάλογο», πρότεινε ενώ, παράλληλα, τάχθηκε εναντίον της χρήσης μάσκας από τους μαθητές στα σχολεία. Εφτασε μάλιστα στο σημείο να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει κανέναν που να μπήκε στην Εντατική εξαιτίας του κορωνοϊού! Παραδέχτηκε δε ότι έσπασε την καραντίνα και βγήκε έξω. Ο λόγος; «Είμαι κάποιας ηλικίας και χρειάζομαι βιταμίνη D», απάντησε με φυσικότητα.

Οι παραφωνίες

Προφανώς και η Ελλάδα δεν θα έμενε εκτός παιχνιδιού. Από τις πρώτες κιόλας ημέρες του lockdown οι Ελληνες καλλιτέχνες έδωσαν δυναμικό «παρών», οι περισσότεροι με θετικό τρόπο. Υπήρξαν όμως και κάποιοι που επέλεξαν να δημοσιοποιήσουν προσωπικές εκτιμήσεις σχετικά με την πανδημία, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να δίνουν συμβουλές για τον τρόπο αντιμετώπισής της. Πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό του τραγουδοποιού Παντελή Θαλασσινού, ο οποίος στην κρίσιμη αυτή χρονική στιγμή που τα κρούσματα στη χώρα μας αυξάνονται έγραψε χαρακτηριστικά: «Τι να την κάνεις τη ζωή με μάσκα και τόσα λίγα λεφτά (σ.σ.: αν δηλαδή ήταν περισσότερα;) Αυτοκτόνησε καλύτερα κολλώντας κορωνοϊό και σκότωσε άλλους που έχουν μιζεριάσει χωρίς φιλιά και αγκαλιές». Το παραπάνω post ξεσήκωσε έντονες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα ο τραγουδοποιός να αναγκαστεί να το κατεβάσει. Λίγο νωρίτερα είχε χτυπήσει ο γνωστός από τη θητεία του στους Στέρεο Νόβα μουσικός Μιχάλης Δέλτα, ο οποίος θέλησε να μοιραστεί δημοσίως τις απόψεις του σχετικά με τους βαθύτερους στόχους που κρύβονται πίσω από την πανδημία, την άρνησή του να φορέσει μάσκα και όλα αυτά σε συνδυασμό με τις πολιτικές του πεποιθήσεις: «Μάσκα δεν έβαλα ποτέ μου γιατί έχω πειστεί πως θα βλάψω το ανοσοποιητικό μου και κυρίως επειδή “βλέπω αυτό που Ερχεται” μέσα απ’ όλα τα τεχνάσματα και τα κίνητρα των εξουσιών, ιδιαίτερα αυτής της κυβέρνησης που θα έπρεπε να ανοίξει η Γη να την καταπιεί».

Υπήρξαν βέβαια και εκείνοι που έμπλεξαν την πανδημία με τη θρησκεία όπως η Μαρία Σολωμού, που δήλωσε δημοσίως «θα κοινωνήσω, δεν φοβάμαι τίποτα», αλλά και Νίκος Οικονομόπουλος, ο οποίος το πήγε ένα βήμα παρακάτω διαλαλώντας: «Θα κοινωνούσα ακόμη κι αν ο προηγούμενος από μένα ήταν λεπρός».

Στο ύψος των περιστάσεων

Ευτυχώς, τα παραπάνω παραδείγματα καλλιτεχνών που διαδίδουν απόψεις επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία υποκαθιστώντας τους αρμόδιους και επηρεάζοντας πιθανότατα αρκετούς είναι η μειοψηφία της εγχώριας καλλιτεχνικής κοινότητας. Γιατί οι περισσότεροι, έχοντας και οι ίδιοι χτυπηθεί σκληρά από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, στέκονται στο ύψος των περιστάσεων και περιορίζονται στον σημαντικό ρόλο τους, που δεν είναι άλλος από την ψυχαγωγία του κοινού σε συνδυασμό πάντα με τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.«Ο κόσμος ολόκληρος αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα, ένα τραγικό γεγονός, με απώλειες αγαπημένων προσώπων, ανθρώπων στην Εντατική, αλλά και ατόμων που κινδυνεύουν καθημερινά όπως το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Ας αφήσουμε, λοιπόν, καλύτερα, σε αυτή τη φάση τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλειά τους και αν θέλουμε να βοηθήσουμε και να είμαστε ενεργοί εμείς οι καλλιτέχνες, ας είμαστε παρόντες και αλληλέγγυοι στη μετά κορωνοϊό εποχή. Εκεί να είναι τα δύσκολα!» δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο Γιώργος Νταλάρας, ο οποίος προσθέτει με νόημα: «Οι συνωμοσιολόγοι, οι Illuminati και οι Κώδικες Da Vinci μπορεί να είναι ωραία σαν ελαφρά αναγνώσματα, αλλά δεν έχουν καμία θέση όταν πρόκειται για τη ζωή και την υγεία των συνανθρώπων μας. Και εγώ άκουσα προχθές στο συνεργείο πως έχει βρεθεί το εμβόλιο για τον κορωνοϊό και το κρατάνε σε μια αποθήκη στου Ρέντη μέχρι να αποφασίσουν από ποια εταιρεία θα κυκλοφορήσει... Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά;».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το σχόλιο που έκανε στο «ΘΕΜΑ» ο γνωστός ηθοποιός και καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρης Λιγνάδης, ο οποίος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ευλαβική τήρηση των μέτρων ασφαλείας σε όλες τις καλοκαιρινές παραγωγές του: «Ο καλλιτέχνης έχει πλήρη ελευθερία στη δουλειά του, αλλά εφόσον διαθέτει ατομική συνείδηση θα πρέπει να καταλαβαίνει ότι με τα λεγόμενά του επηρεάζει πολλούς ανθρώπους. Η γνώμη μου είναι να αφήσουμε το θέμα του κορωνοϊού στους επιστήμονες και να μην κάνουμε τους γιατρούς. Καθείς εφ’ ω ετάχθη. Δεν είναι δυνατόν να διαδίδουμε θεωρίες συνωμοσίας και να διαφημίζουμε ματζούνια στην εποχή μας. Θα ήταν εξαιρετικά δυσάρεστο να έχουμε αρνητικές εξελίξεις λόγω κάποιων ψευδοηρωισμών. Μόνο αν όλοι μας ακολουθούμε αυστηρά τα μέτρα προστασίας θα μπορούμε να συνεχίσουμε με ασφάλεια τη ζωή μας και θα υπάρχει, επιπλέον, η δυνατότητα να λειτουργούν τα θέατρα και οι υπόλοιποι πολιτιστικοί χώροι».

Ο δημοφιλής ερμηνευτής-τραγουδοποιός Μιχάλης Χατζηγιάννης πήρε τη δύσκολη απόφαση να αναβάλει τις επόμενες προγραμματισμένες καλοκαιρινές συναυλίες του με τη Μελίνα Ασλανίδου, καθώς θεωρεί ότι τη δεδομένη κρίσιμη στιγμή και με βάση τα νέα δεδομένα δεν νιώθει σίγουρος ότι οι υπεύθυνοι όλων των ανοιχτών χώρων θα τηρήσουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας και δεν επιθυμεί, σε καμία περίπτωση, να το διακινδυνεύσει. «Τους προηγούμενους μήνες καταφέραμε πολλά και είναι κρίμα να τα χάσουμε. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο. Συνήθως, σε τέτοιες ακραίες περιπτώσεις και συνθήκες, φανερώνονται διαφόρων ειδών ιδέες και εμμονές. Προσωπικά, παραμένω προσηλωμένος στην επιστημονική πλευρά των πραγμάτων, σε αυτά που λένε οι ειδικοί, παρότι γνωρίζω ότι και αυτοί βρίσκονται μπροστά σε κάτι άγνωστο και απροσδιόριστο το οποίο παλεύουν να αναλύσουν με στόχο να το αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», υπογραμμίζει με νόημα.