Κορωνοϊός: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Κύπρος - Κλειστά τα σύνορα και για Κύπριους
Αναλυτικά τα μέτρα που έλαβε η κυπριακή κυβέρνηση για τον περιορισμό εξάπλωσης του κορωνοϊού - Ποιες επιχειρήσεις κλείνουν για 4 εβδομάδες - Πακέτο 700 εκατ. ευρώ για στήριξη της οικονομίας
Μανώλης Καλατζής
Αυστηρότερα μέτρα για τον κορωνοϊόανακοίνωσε πριν από λίγο η κυπριακή κυβέρνηση.
Δεν θα επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα σε κανέναν, εκτός από τους Κύπριους υπηκόους οι οποίοι όμως θα πρέπει να έχουν πιστοποιητικό εξέτασης για τον κορωνοϊό, από τις χώρες που προέρχονται. Ακόμα και αυτοί που έχουν πιστοποιητικό θα μπαίνουν σε καραντίνα σε χώρο που θα ελέγχεται από το κράτος
Παράλληλα κλείνουν όλα τα καταστήματα, πλην των σούπερ μάρκετ, περιπτέρων, βενζινάδικων και φαρμακείων. Μπαίνουν περιορισμοί στον αριθμό ατόμων, αναλόγως χωρητικότητας, στα σούπερ μάρκετ και στις άλλες επιχειρήσεις που εξυπηρετούν κοινό.
Κλείνουν μέχρι τέλος Απριλίου όλα τα ξενοδοχεία.
Αναστέλλεται η καταβολή ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις για δύο μήνες και μειώνεται ο συντελεστής από το19% στο 17%.
Οι Κύπριοι φοιτητές που δεν θα επιστρέψουν από το εξωτερικό για τις διακοπές του Πάσχα θα επιδοτηθούν με 750€ ο καθένας.
Θα επιδοτηθούν οι μισθοί των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, στις επιχειρήσεις που έχουν απώλεια στο κύκλο εργασιών μεγαλύτερη του 25%.
Κλειστά για τέσσερις εβδομάδες θα είναι σε ολόκληρη τη Κύπρο:
Εμπορικά κέντρα και πολυκαταστήματα,
Καφετέριες, καφενεία, μπαρ και όλες οι επιχειρήσεις εστίασης με εξαίρεση εκείνες που προσφέρουν ή που έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν υπηρεσίες κατ’ οίκον διανομής (delivery),
Κέντρα διασκέδασης,
Κινηματογράφοι, θέατρα και αίθουσες θεαμάτων,
Βιβλιοθήκες,
Μουσεία, αρχαιολογικοί και ιστορικοί χώροι,
Πρακτορεία τυχερών παιγνιδιών, καζίνο, κλπ,
Αθλητικές εγκαταστάσεις, αθλητικοί όμιλοι, πολιτιστικοί όμιλοι και σωματεία,
Θεματικά πάρκα (λούνα πάρκ κλπ), και
Κουρεία, κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής-μασάζ.
Ανοικτά παραμένουν:
Λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. υπεραγορές εφόσον θα τηρείται το μέτρο της παρουσίας στον ίδιο χώρο ανά πάσα στιγμή αριθμού ατόμων συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, που δεν θα υπερβαίνει το ένα άτομο ανά 8 τ.μ. ωφέλιμου χώρου),
Φαρμακεία,
Ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας (κλινικά εργαστήρια),
Λαϊκές αγορές,
Φούρνοι και ζαχαροπλαστεία (χωρίς τραπεζο-καθίσματα),
Βενζινάδικα, και
Περίπτερα.
Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία αναστολής των εργασιών τους, μπορούν να συνεχίσουν τις εργασίες τους διασφαλίζοντας ότι στον χώρο εργασίας δεν θα υπάρχουν πέραν των πέντε εργαζομένων.
Όλες οι άλλες επιχειρήσεις που δεν αναφέρονται τις πιο πάνω κατηγορίες, μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, δεδομένου ότι θα τηρούν αυστηρά τους κανόνες υγιεινής και προστασίας του προσωπικού και του χώρου.
Σε ό,τι αφορά στη λειτουργία των ξενοδοχείων, αυτά αναστέλλουν τις εργασίες τους μέχρι τις 30 Απριλίου 2020. Προς εξυπηρέτηση των υφιστάμενων πελατών τους, δύνανται να συνεχίσουν τη λειτουργία τους για περίοδο έξι ημερών από σήμερα.
Αναφορικά με την εξυπηρέτηση κοινού από επιχειρήσεις ιδιωτικού, δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, επισημαίνεται ότι ισχύει αυστηρά ότι δεν πρέπει η παρουσία ατόμων στον χώρο εξυπηρέτησης να υπερβαίνει το ένα άτομο ανά 8 τετραγωνικά μέτρα. Πακέτο 700 εκατ. ευρώ για στήριξη της οικονομίας
Η Κυπριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες την παροχή πακέτου ύψους 700 εκ ευρώ για στήριξη της οικονομίας λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον κορωνοϊό. Το πακέτο αφορά 450 εκ, ευρώ που θα έχουν καθαρή δημοσιονομική επίπτωση και άλλα 250 εκ. ευρώ προς τόνωση της ρευστότητας στις επιχειρήσεις τους επόμενους δύο μήνες και που δεν αναμένεται να έχουν δημοσιονομική επίπτωση.
Τα βασικά μέτρα που ανακοίνωσε ο υπ. Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης είναι:
1. Ενίσχυση του τομέα της υγείας με 100 εκ. ευρώ, για καταπολέμηση της πανδημίας σε περίπτωση που θα χρειαστεί τα οποία θα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, απασχόληση πρόσθετου ιατρικού, νοσηλευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού για αποτελεσματικότερη και αμεσότερη ανταπόκριση στο έργο που καλούνται να διεκπεραιώσουν.
2. Ενίσχυση σε εξοπλισμό και υλικοτεχνική υποδομή.
3. Ενίσχυση του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή.
4. Ενίσχυση του Κέντρου Ασθενοφόρων και της Υπηρεσίας 1420 (γραμμή για τον κορωνοϊό).
5. Μη καταβολή της πρόσθετης καταβολής στο ΓΕΣΥ (Γενικό Σύστημα Υγείας) που προγραμματίζεται την 31η Μαρτίου 2020 για δύο μήνες από εργοδότες, εργαζόμενους και το κράτος, για ενίσχυση του τομέα υγείας στην προσπάθεια καταπολέμησης του ιού και για μη επηρεασμό των εισοδημάτων των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Σε περίπτωση που παρουσιαστούν αυξημένες ανάγκες θα καλυφθούν από το κράτος.
10. Προσωρινή αναστολή για δύο μήνες της υποχρέωσης καταβολής του ΦΠΑ για παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις. Αφορά επιχειρήσεις, των οποίων ο κύκλος εργασιών τους δεν ήταν μεγαλύτερος από 1 εκ. ευρώ σύμφωνα με τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2019 και επιχειρήσεις των οποίων ο κύκλος των εργασιών μειώθηκε πέραν του 25%, χωρίς την επιβολή οποιονδήποτε επιβαρύνσεων. Σημειώνεται ότι θα γίνουν διευθετήσεις έτσι ώστε οι οφειλές να καταβάλλονται σταδιακά, μέχρι την 11η Νοεμβρίου 2020. Αυτό το μέτρο αφορά την ενίσχυση της ρευστότητας επιχειρήσεων και είναι περίπου 240 εκ. ευρώ.
11. Προσωρινή μείωση του ΦΠΑ από 19% σε 17% για περίοδο δύο μηνών και από 9% σε 7% για περίοδο τρεισήμισι μηνών, αμέσως μετά τη ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας προς ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και τόνωση της κατανάλωσης. Κόστος 70 εκ. ευρώ.
12. Για όσο διαρκεί η έκτακτη κατάσταση θα γίνουν ειδικές ρυθμίσεις διευκολύνσεων για όσους έχουν ενταχθεί στο Σχέδιο Ληξιπρόθεσμων Οφειλών.
13. Επίδομα παραμονής Φοιτητών στο εξωτερικό: Παρέχεται επίδομα ύψους 750 ευρώ για κάλυψη εξόδων φοιτητών που φοιτούν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού που δεν θα επιστρέψουν στην Κύπρο την περίοδο των διακοπών του Πάσχα. Κόστος 15 εκ. ευρώ.
14. Παράταση για δυο μήνες της υποχρέωσης υποβολής φορολογικών δηλώσεων για όσους είχαν υποχρέωση να το πράξουν μέχρι την 31.3.2020. Η νέα προθεσμία είναι 31.5.2020.
15. Αναστολή της απαίτησης κατακράτησης εγγυήσεων στα πλαίσια συμβάσεων κράτους και ιδιωτικού τομέα για προμήθειες υπηρεσιών ή προϊόντων που θα καθυστερήσουν λόγω της κρίσης. Το μέτρο ήδη εφαρμόζεται.
16. Στήριξη για ανάκαμψη του Τουρισμού. Πρόσθετες πιστώσεις €11εκ για υλοποίηση δράσεων στήριξης του τουριστικού ρεύματος προς την Κύπρο, μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου του 2020, σε συνεργασία με Αεροπορικές Εταιρείες και Οργανωτές Ταξιδίων, καθώς και δράσεων για ενίσχυση της προσέλκυσης τουριστών κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2020– Μαρτίου 2021.
17. Τραπεζικός τομέας: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη μελετήσει μέτρα και με συνδρομή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, προς στήριξη των τραπεζικών χορηγήσεων. Στα πλαίσια των νέων μέτρων, τα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν ρευστότητα από το ευρωσύστημα με σημαντικά ευνοϊκούς όρους. Τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί από την ΕΚΤ αφορούν μεταξύ άλλων, την απελευθέρωση των αποθεμάτων κεφαλαίων, που για τις κυπριακές συστημικές τράπεζες υπολογίζονται πέραν του 1,3 δις. Ευρώ. Επιπρόσθετα, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου εξετάζει περαιτέρω μέτρα τοπικού χαρακτήρα τα οποία θα ανακοινωθούν από το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας το αμέσως επόμενο διάστημα.
18. Εισαγωγή Πλαφόν στις τιμές προϊόντων προσωπικής υγιεινής (μάσκες, αντισηπτικά, αντιβακτηριδιακά υγρά, σαπούνια κλπ) για να αντιμετώπιση φαινομένων αισχροκέρδειας.
19. Η Δημόσια Υπηρεσία και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και οι υπηρετούντες στην εκπαιδευτική υπηρεσία για τον ερχόμενο μήνα, από την Τρίτη 17/03/2020, θα εργάζεται:
i. όπου είναι δυνατόν από την οικία τους.
ii. με προσωπικό ασφαλείας για επείγοντα θέματα και εξυπηρέτηση των πολιτών για έκτακτες ανάγκες
Της πιο πάνω ρύθμισης εξαιρούνται οι ουσιώδεις Υπηρεσίες. Οι αρμόδιοι Υπουργοί θα καθορίσουν τις ανάγκες του Υπουργείου τους και των Τμημάτων τους για σωστό προγραμματισμό των εργασιών.
Όσον αφορά την Εκπαιδευτική Υπηρεσία, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού έχει εξουσιοδοτηθεί να εκπονήσει πρόγραμμα για τις εκπαιδευτικές ανάγκες για όσο διαρκεί η μη λειτουργία των δημόσιων σχολείων, με στόχο μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας να αντιμετωπιστεί μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Ανεξαρτήτως των όσων έχουν αναφερθεί πιο πάνω και με στόχο την έγκαιρη και αποτελεσματική υλοποίηση των μέτρων που εξαγγέλλονται, οι υπηρετούντες στη Δημόσια Υπηρεσία, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την Εκπαιδευτική Υπηρεσία θα υποχρεούνται εφόσον δεν ευρίσκονται σε εντεταλμένη υπηρεσία ή σε κατ’ οίκον εργασία, εφόσον κληθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους και σε άλλους τομείς εάν κριθούν αναγκαίοι.
Μέτρα στήριξης επιχορήγησης εργαζομένων και επιχειρήσεων
Τα μέτρα που αποφασίστηκαν κατά τη σημερινή έκτακτη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου της Κύπρου αφορούν την ενίσχυση του δικτύου προστασίας των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και είναι τα ακόλουθα:
1. Χορήγηση «Ειδικής Άδειας» σε Γονείς που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, για τη Φροντίδα Παιδιών ηλικίας μέχρι 15 ετών λόγω αναστολής της φοίτησης σε σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, σε βρεφοκομικούς και παιδοκομικούς σταθμούς.
Για την «ειδική άδεια», η οποία, δύναται στο παρόν στάδιο να έχει διάρκεια μέχρι και 4 εβδομάδες στο παρόν στάδιο, και στην οποία δεν περιλαμβάνονται αργίες, θα παραχωρείται επίδομα ως ακολούθως:
Για γονέα με μισθό μέχρι €2.500: για τα πρώτα €1.000 του μισθού του γονέα θα καταβληθεί επίδομα «ειδικής άδειας» σε ποσοστό 60% του μισθού και για τα επόμενα €1.000 του μισθού του, θα καταβληθεί επίδομα σε ποσοστό 40%. Σημειώνεται ότι σε περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών, η αναλογία για καταβολή του επιδόματος διαφοροποιείται στο 70% και 50% αντίστοιχα.
Η άδεια θα παραχωρείται σε έναν από τους δύο γονείς.
2. Σχέδιο Αναστολής Εργασιών.
Σε όσες επιχειρήσεις έχει σήμερα αποφασισθεί να αναστείλουν τις εργασίες τους και σε όσες επιχειρήσεις θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους και θα υποστούν μείωση του κύκλου εργασιών πέραν του 25% εφαρμόζεται ειδικό Σχέδιο Αναστολής των εργασιών των επιχειρήσεων, με στόχο να αποφευχθούν οι απολύσεις εργαζομένων και ταυτόχρονα οι επηρεαζόμενοι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν ανεργιακό επίδομα για όσο χρονικό διάστημα η επιχείρηση θα βρίσκεται σε αναστολή εργασιών. Όπως γνωρίζετε το ανεργιακό επίδομα είναι περίπου 60% του μισθού.
3. Σχέδιο Στήριξης Μικρών Επιχειρήσεων, ύψους €10εκ, για επιχειρήσεις που εργοδοτούν μέχρι 5 άτομα, υπό την προϋπόθεση ότι διατηρούν τους υπαλλήλους τους στην εργασία και έχουν υποστεί μείωση του κύκλου εργασιών τους πέραν του 25%. Το Σχέδιο προβλέπει επιδότηση του 70% του μισθολογικού κόστους των υπαλλήλων. Οι προϋποθέσεις και οι ασφαλιστικές δικλείδες του Σχεδίου θα ανακοινωθούν με την προκήρυξη.
4. Σχέδιο απολαβών εργαζομένων στα Απογευματινά Προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας:
Καταβολή επιδόματος, το οποίο θα ισούται με τις πλήρεις απολαβές που λαμβάναν τόσο καιρό, σε περίπου 5000 πρόσωπα που απασχολούνται σε απογευματινά και βραδινά Προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, όπως Μουσικά Σχολεία, Αθλητικά Σχολεία, Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης, Επιμορφωτικά Κέντρα, προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία, Απογευματινά και Βραδινά Προγράμματα Τεχνικών Σχολών και το Πρόγραμμα «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης», και άλλα προγράμματα αγοράς υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας.
5. Καταβολή «επιδόματος ασθενείας» κατά μέσο όρο €800 μηνιαίως σε:
i. Εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, οι οποίοι πρέπει να απουσιάσουν από την εργασία τους για σκοπούς προστασίας της υγείας τους και μη επιδείνωσής της. Προϋπόθεση η προσκόμιση πιστοποιητικού από τον προσωπικό ιατρό τους.
ii. Περιπτώσεις υποχρεωτικής απουσίας από την εργασία σε εργαζομένους με οδηγίες ή εντολή των Αρχών (Κατηγορία 1 [υποχρεωτικός περιορισμός υπό ιατρική παρακολούθηση (καραντίνα)] και Κατηγορία 2 [αυτοπεριορισμός υπό τηλεφωνική παρακολούθηση]), νοουμένου ότι οι υπό περιορισμό εργαζόμενοι κατέχουν πιστοποιητικό που εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας.
iii. Πρόσωπα πέραν της ηλικίας του 63ου έτους μέχρι την ηλικία του 65ο έτους, οι οποίοι δεν λαμβάνουν θεσμοθετημένη σύνταξη, και οι οποίοι εμπίπτουν στις Κατηγορίες 1 και 2 του Υπουργείου Υγείας, νοουμένου ότι οι υπό περιορισμό εργαζόμενοι κατέχουν πιστοποιητικό που εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας.
iv. Για σκοπούς ενίσχυσης των αυτοτελώς εργαζομένων, το επίδομα ασθενείας θα καταβάλλεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και στους μισθωτούς.
6. Δημιουργία κινητών συνεργείων για την εξυπηρέτηση ηλικιωμένων και ευάλωτων προσώπων, έτσι ώστε να μπορούν να προμηθεύονται τρόφιμα, φάρμακα που έχουν ανάγκη σε περίπτωση κατά την οποία βρίσκονται απομονωμένοι και χρειάζονται τη στήριξη του κράτους.
Η καταβολή των παροχών για τις εν λόγω παροχές θα γίνεται με απλοποιημένες και συνοπτικές διαδικασίες. Δηλαδή, δεν θα εφαρμοστούν οι διαδικασίες που μέχρι σήμερα ισχύουν, αλλά θα είναι ταχύτερες, απλές, έτσι ώστε τα επιδόματα να φτάσουν στους δικαιούχους το συντομότερο δυνατόν.
