Πλημμύρες στη Μάνδρα: Ελεύθερη χωρίς περιοριστικούς όρους η Δούρου

Μετά από μία μαραθώνια απολογία η τέως περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου αφέθηκε ελεύθερη χωρίς περιοριστικούς όρους.

Η Ρένα Δούρου πέρασε σήμερα το κατώφλι του γραφείου της 7η τακτική ανακρίτρια και έδωσε εξηγήσεις μέσω γραπτού υπομνήματος για τις τραγικές και φονικές πλημμύρες στη Μάνδρα Αττικής που κόστισαν τις ζωές σε 25 πολίτες το Νοέμβριο του 2017.

Η Ρένα Δούρου (συνδυασμός «Δύναμη Ζωής») προσήλθε σήμερα στις 11.30 π.μ. στο ανακριτικό γραφείο και σε υπόμνημά της -όπως ήταν αναμενόμενο- αποποιείται κάθε ευθύνη για τα συμβάντα.

Ειδικότερα, υποστήριξε, μεταξύ των άλλων, ότι οι δυο πραγματογνωμοσύνες, τις οποίες υπογράφουν 8 ελεγκτές της Δημόσιας Διοίκησης (τη μια) και 3 Μηχανικοί, οι οποίοι ορίσθηκαν από το τεχνικό Επιμελητήριο (τη δεύτερη) δεν επιρρίπτουν καμία ευθύνη στις υπηρεσίες της περιφέρειας Αττικής ούτε στην ίδια.

Αναφερόμενη στις πλημμύρες του Νοεμβρίου του 2017 επικαλέστηκε τη σφοδρότητα του φαινομένου, σημειώνοντας ότι σύμφωνα με τους επιστήμονες συμβαίνει μία φορά στα 200 χρόνια.

Ακόμη, επέρριψε ευθύνες στον τέως περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρό. Μάλιστα η ίδια φέρεται να είπε πως κατά τη διάρκεια της θητείας της μπήκαν για πρώτη φορά, οι βάσεις σοβαρής αντιπλημμυρικής θωράκισης, τονίζοντας ότι έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη, με ίδιους ή ευρωπαϊκούς πόρους, 163 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού περίπου μισού δις ευρώ την ώρα που η προηγούμενη Διοίκηση, το 2014, είχε 57 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι η Ρένα Δούρου καθώς και 8 ακόμα πρόσωπα βαρύνονται με τις πλημμεληματικού χαρακτήρα κατηγορίες της πλημμύρας από αμέλεια, της ανθρωποκτονίας από αμέλεια διά παραλείψεως τελεσθείσα κατά συρροή, της σωματικής βλάβης από αμέλεια διά παραλείψεως από υπόχρεο κατά συρροή και της παράβασης καθήκοντος δια παραλείψεως με τις ευθύνες να επιμερίζονται στην περιφέρεια, τους δήμους και τα δασαρχεία.

Κύκλοι προσκείμενοι στην Ρένα Δούρου, μεταξύ των άλλων, αναφέρουν ότι η σφοδρότητα του πλημμυρικού φαινομένου στη Μάνδρα το Νοέμβριο του 2017, ήταν τέτοια που αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας ακόμη και διεθνών ερευνητικών κέντρων και προσθέτει: «Φαινόμενο που σύμφωνα με τους επιστήμονες συμβαίνει μία φορά στα 200 χρόνια, κατά άλλους μία φορά στα 500 χρόνια».

Ακόμα, υποστηρίζεται ότι σήμερα στην περιφέρεια Αττικής έχουν τεθεί, για πρώτη φορά, οι βάσεις σοβαρής αντιπλημμυρικής θωράκισης, ενώ σημειώνει ότι δύο πραγματογνωμοσύνες που έγιναν δεν επιρρίπτουν καμία ευθύνη στις υπηρεσίες της περιφέρειας Αττικής και στην ίδια τη Ρένα Δούρου.

Τι υποστήριξε στην απολογία της η Δούρου

Με αφορμή την εξέλιξη της ανάκρισης για την καταστροφική πλημμύρα στη Μάνδρα, τον Νοέμβριο του 2017, και την κλήση της περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου από την Εισαγγελία στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας, κύκλοι προσκείμενοι στην περιφερειάρχη σημειώνουν τα εξής:

• Η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου και ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής Γιάννης Βασιλείου κατηγορούνται ότι:

1) δεν έλεγξαν τις Πολεοδομίες, οι οποίες όμως ανήκουν στην αρμοδιότητα της δημάρχου Μάνδρας κας Κριεκούκη,

2) δεν κατεδάφισαν τα αυθαίρετα κτίσματα - όμως η αρμοδιότητα για το γκρέμισμα ανήκει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση (τον Συντονιστή κ. Σπύρο Κοκκινάκη),

3) δεν έκαναν την εποπτεία του έργου της οδού Κοροπούλη, την οποία έχει η δήμαρχος Μάνδρας, κα Κριεκούκη,

4) ότι καθυστέρησαν την κατασκευή του δρόμου Μάνδρας - Ελευσίνας, που όμως δεν αποτελεί αντιπλημμυρικό έργο, δεν ανήκει στις αρμοδιότητες της περιφέρειας αλλά όπως και τόσα άλλα έργα (όπως η ανάπλαση του Φαληρικού όρμου, η στήριξη των δημόσιων νοσοκομείων) υλοποιείται από τη Διοίκηση Δούρου στην περιφέρεια Αττικής.

Σήμερα στην περιφέρεια Αττικής έχουν τεθεί, για πρώτη φορά, οι βάσεις σοβαρής αντιπλημμυρικής θωράκισης: έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη, με ίδιους ή ευρωπαϊκούς πόρους, 163 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού περίπου μισού δις ευρώ.

Ακόμη, αναφέρεται:

Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης: η προηγούμενη διοίκηση, το 2014, είχε 57 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ.

Η επιμέλεια της διοίκησης Δούρου για την αντιπλημμυρική προστασία τεκμαίρεται: ο αριθμός των έργων πενταπλασιάστηκε και ο προϋπολογισμός οκταπλασιάστηκε.

Σε ό,τι αφορά στην καταστροφική πλημμύρα του Νοεμβρίου του 2017 στη Μάνδρα, η περιφερειάρχης Αττικής ήταν εκείνη που προσέφυγε πρώτη, το ίδιο βράδυ της τραγωδίας, στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου καταθέτοντας αναφορά με την οποία ζητούσε τη διερεύνηση των αιτίων της καταστροφής, τονίζοντας ότι “πρέπει να μπει τέλος στην κουλτούρα της ατιμωρησίας και της ανευθυνότητας”. Αυτή η διαδικασία είναι σήμερα σε εξέλιξη.

Σε ό,τι αφορά τη σφοδρότητα του πλημμυρικού φαινομένου στη Μάνδρα, αυτή ήταν τέτοια που αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας ακόμη και διεθνών ερευνητικών κέντρων.

Φαινόμενο που σύμφωνα με τους επιστήμονες συμβαίνει μία φορά στα 200 χρόνια, κατά άλλους μία φορά στα 500 χρόνια.

Όπως δε περιγράφουν οι ειδικοί, έπεσε με πρωτοφανή ραγδαιότητα ένα δίλιτρο μπουκάλι νερού σε 1 cm2, δηλαδή σε επιφάνεια μικρότερη από ένα κουταλάκι του καφέ! Στο φαινόμενο του Νοεμβρίου στη Μάνδρα, είχαμε απορροή υδάτων 150 κυβικά το δευτερόλεπτο.

Πραγματογνωμοσύνες

Εκδόθηκαν δύο πραγματογνωμοσύνες σχετικά με την ύπαρξη ή μη ευθυνών της περιφέρειας Αττικής: τη μία την υπογράφουν 8 ελεγκτές της Δημόσιας Διοίκησης και την άλλη 3 μηχανικοί, οι οποίοι ορίσθηκαν από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.

Και οι δύο πραγματογνωμοσύνες δεν επιρρίπτουν καμία ευθύνη στις υπηρεσίες της περιφέρειας Αττικής και στην περιφερειάρχη Ρένα Δούρου. Ωστόσο τα βασικά σημεία των πορισμάτων αυτών αγνοήθηκαν από την έρευνα ενώ ζητήθηκαν εξηγήσεις και στη συνέχεια ασκήθηκαν διώξεις μόνο κατά της Δούρου για θέμα που ανάγεται στο 2014.

Ερωτήματα που ανακύπτουν

Ακόμη, από τη συνεχιζόμενη διαδικασία -πάντα κατά την πλευρά της Ρένα Δούρου, προκύπτουν τα εξής ερωτήματα:

α) γιατί δεν κλήθηκε για εξηγήσεις και ο τέως περιφερειάρχης Γ. Σγουρός, που δεν είχε χαρακτηρίσει κατεπείγον το αίτημα προς το δασαρχείο Αιγάλεω για την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού του έργου της Αγίας Αικατερίνης, στις 7/4/2014 που το κατέθεσε;

β) Πώς και γιατί αποδίδονται για το θέμα αυτό ευθύνες στην περιφερειάρχη Δούρου όταν η ορεινή υδρονομία ανήκει απολύτως στις αρμοδιότητες της αποκεντρωμένης διοίκησης (δασαρχείο);

γ) Γιατί ενώ η περιφερειάρχης είχε μεταβιβάσει τις αντιπλημμυρικές αρμοδιότητες όπως ορίζει ο νόμος, το εισαγγελικό πόρισμα τη θεωρεί υπεύθυνη ως επικεφαλής του φορέα της περιφέρειας Αττικής, ενώ για τις ευθύνες του αρμόδιου δασαρχείου στρέφεται κατά των προϊσταμένων και όχι κατά του επικεφαλής του φορέα της αποκεντρωμένης διοίκησης στην οποία υπάγεται το δασαρχείο;

Ανακριτική διαδικασία

Ως προς την υπό εξέλιξη ανάκριση, σημειώνεται ότι στην απερχόμενη δήμαρχο κυρία Κριεκούκη, παρά τη διαπιστωμένη ύπαρξη παράνομου αμαξοστασίου του Δήμου Μάνδρας, δεν της επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι ενώ στον αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής, κο Βασιλείου επιβλήθηκε βαριά εγγυοδοσία, ύψους 20.000 ευρώ – ας μην ξεχνάμε ότι οι κατηγορίες αφορούν πλημμελήματα.

Εν τούτοις η ανακριτική έρευνα (αν κρίνει κανείς από το κατηγορητήριο και τις αδιαλείπτως προστιθέμενες σε αυτό «νέες» κατηγορίες), δεν φαίνεται να στρέφεται προς τις πραγματικές πράξεις ή και παραλείψεις που θα μπορούσαν να αφορούν τις άμεσες αρμοδιότητες ενός περιφερειάρχη. Αλλά να «φορτώνει» στην περιφερειάρχη τις αναρίθμητες, υπάρχουσες ή όχι, παραλείψεις ή πλημμέλειες του οποιουδήποτε υπαλλήλου, οποιασδήποτε υπηρεσίας της περιφέρειας και συνεχίζεται:

Γιατί όμως γίνεται αυτό; Μα για τον πάρα πολύ απλό λόγο ότι αλλιώς, δηλαδή κατά τρόπο που να αποδεικνύεται άμεσα και συγκεκριμένα αμέλεια της περιφερειάρχου, δεν είναι δυνατή η στήριξη κατηγορίας κατά της Ρένας Δούρου. Αυτό άλλωστε εξηγεί και την τελείως διαφορετική φύση των ερωτήσεων της προκαταρκτικής εξέτασης από την επίρριψη «των πάντων και άλλων τινών» επί της περιφερειάρχου στην ανάκριση.

Πάντως προστίθεται η κυρία Δούρου δεν έχει ανάγκη να διαμαρτυρηθεί για τη μη δίωξη των άμεσων και ευθειών παραλείψεων του προκατόχου της κ. Σγουρού.

Γνωρίζει την απάντηση, ότι δηλαδή ως πλημμελήματα έχουν παραγραφεί λόγω πενταετίας, ασχέτως του αν η παραγραφή κλείνει στις 31.8.2019 και η προκαταρκτική για τη Μάνδρα διαρκεί ήδη άνω του έτους! Ούτε βεβαίως θα ήθελε να παραπονεθεί για τη «μη» αντιμετώπιση άλλων συγκρίσιμων περιπτώσεων.

Η διευθέτηση του ρέματος Αγίας Αικατερίνης στη Μάνδρα

Το κρίσιμο αντιπλημμυρικό έργο της διευθέτησης του ρέματος Αγίας Αικατερίνης, βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης χάρη στις ενέργειες της διοίκησης Δούρου, σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι.

Αναλυτικότερα, τα δεδομένα ως την ημέρα που παρέλαβε η διοίκηση Δούρου έχουν ως εξής:

-Τα δύο ρέματα που υπάρχουν στη Μάνδρα, «Αγίας Αικατερίνης» και «Σούρες», προκαλούσαν από παλιά πλημμυρικά φαινόμενα, για την αντιμετώπιση των οποίων, μάλιστα, είχαν εκπονηθεί διάφορες προμελέτες από το 1993.

-Το 2003 εγκρίθηκε η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Μάνδρας και τα δύο αυτά ρέματα εντάχθηκαν στον οικιστικό ιστό της πόλης, με συνέπεια το ρέμα της Αγίας Αικατερίνης να μπαζωθεί και να εξαφανιστεί η κοίτη του.

-Επί 7,5 χρόνια (2003 – 2010) δεν ενδιαφέρθηκε κανένας για την εξαφανισμένη αυτή κοίτη. Στις 21.12.2010 λαμβάνεται επιτέλους η απόφαση να ξεκινήσει, όχι το έργο, αλλά η διαδικασία εύρεσης μελετητή ο οποίος θα αναλάβει να εκπονήσει τη μελέτη κατασκευής του έργου.

-Έπειτα από 19 μήνες, στις 12.7.2012, υπογράφηκε η σύμβαση με τον μελετητή, ο οποίος ανέλαβε την υποχρέωση να παραδώσει τη μελέτη εντός 15 μηνών, δηλαδή μέχρι την 13.10.2013. Δυστυχώς όμως, η μελέτη δεν μπορούσε να παραληφθεί την ημερομηνία αυτή, αφού δεν είχε εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οπότε δόθηκε παράταση συνολικά 10 μηνών για την παραλαβή της. Τελικά η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εγκρίθηκε από την αποκεντρωμένη διοίκηση στις 2.7.2014.

Συμπεράσματα

Συμπερασματικά, πάντα κατά τους ίδιους κύκλους, μέχρι την ημέρα που ανέλαβε η νέα περιφερειακή διοίκηση (1.9.2014), τα γεγονότα είχαν ως εξής:

-από το 1993 μέχρι το 2003 δεν έγινε καμία ενέργεια,

-από το 2003 έως το 2010 το ρέμα μπαζώθηκε,

-η κοίτη εξαφανίστηκε,

-ακολούθησε ωστόσο πλήρης απραξία και, τέλος,

-από το 2010 έως την 1.9.2014 δεν είχε ακόμη παραληφθεί, τυπικά και ουσιαστικά, η μελέτη κατασκευής του έργου.

Συγκρίσεις

Γίνεται όμως και μια σύγκριση των έργων της διοίκησης Δούρου με το χρόνο.

Α. Άμεσα μετά την ανάληψη των καθηκόντων, στις 22.10.2014, εγκρίναμε την τοπογραφική και κτηματολογική μελέτη, την οριστική μελέτη υδραυλικών έργων, τη μελέτη οριοθέτησης, τη μελέτη ανάλυσης κόστους οφέλους, τα τεύχη δημοπράτησης και τον φάκελο ασφάλειας και υγείας για το εν λόγω έργο. Για να έχει ισχύ η μελέτη οριοθέτησης πρέπει να επικυρωθεί και από την αποκεντρωμένη διοίκηση, στην οποία απεστάλη άμεσα και τελικά επικυρώθηκε με ΦΕΚ στις 29.1.2016.

Β. Στη συνέχεια, οι υπηρεσίες της περιφέρειας ενήργησαν ταχύτατα. Συγκεκριμένα: στις 5.2.2016 εξέδωσαν βεβαίωση περαίωσης της μελέτης και στις 12.2.2016 παρέλαβαν τη μελέτη και επέστρεψαν την εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης.

Θα πρέπει να τονιστεί, επομένως, ότι η ημερομηνία παραλαβής της μελέτης είναι η 12.2.2016. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερα χρόνια ώστε να δημοπρατηθεί και στη συνέχεια να εκτελεστεί και να ολοκληρωθεί το έργο.

Γ. Στην πρώτη επιτρεπόμενη αναμόρφωση του προγράμματος εκτελεστέων έργων 2016 της περιφέρειας Αττικής, έγινε η ένταξη του έργου (5.4.2016) και στη συνέχεια εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης.

Δ. Στις 8.8.2016 τέθηκε σε ισχύ καινούργιος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις έργου, ο οποίος απαιτούσε πλέον, πριν από τη δημοπράτηση, να έχουν συντελεστεί όλες οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις και να έχουν εκδοθεί όλες οι απαιτούμενες άδειες για την εκτέλεση του έργου. Η διαδικασία προκειμένου να ολοκληρωθεί μια απαλλοτρίωση είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, ειδικά αν δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση της περιοχής.

Ε. Ήδη από τις 7.4.2014 η αρμόδια διεύθυνση της περιφέρειας είχε ζητήσει από το Δασαρχείο Αιγάλεω να εκδώσει πράξη χαρακτηρισμού των εκτάσεων, δηλαδή εάν είναι δασικές ή όχι. Στις 8.8.2014 το Δασαρχείο ζήτησε επιπλέον επτά αντίγραφα του τοπογραφικού διαγράμματος. Η περιοχή της Μάνδρας είχε τεθεί σε διαδικασία κτηματογράφησης, επομένως το Δασαρχείο περίμενε προφανώς την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πράγματι, περίπου 3 χρόνια μετά, στις 20.2.2017, το Δασαρχείο απαντά ως εξής:

«Θέμα: Γνωστοποίηση ανάρτησης δασικών χαρτών-εκκρεμούσα αίτησή σας.

Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών παύει η διαδικασία του άρθρου 14 και η αίτηση τίθεται στο αρχείο.»

Κατά συνέπεια, ξεκινά τότε μια νέα διαδικασία, με σκοπό να αποφανθεί εν τέλει το Δασαρχείο για τον δασικό ή μη χαρακτήρα των εκτάσεων του έργου.

Τα γεγονότα μιλάνε από μόνα τους...

Αρκεί μια ανάγνωση του χρονολογίου και καθένας αντιλαμβάνεται ότι από τη μία είχαμε επτά χρόνια πλήρους απραξίας και τέσσερα χρόνια χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ούτε καν η μελέτη, ενώ, αντιθέτως, σε χρόνους ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, δίνοντας μάχη ενάντια στην πολυπλόκαμη γραφειοκρατία, το έργο ολοκληρώνεται στους επόμενους μήνες.

Η Ρένα Δούρου σε δήλωσή της επισήμανε ότι «η προφορική η απλή έκφραση υπολείπεται πάντοτε της οδύνης για την απώλεια τόσων ζωών», ενώ άφησε αιχμές αλά και ανησυχία ως προς τη δίωξη που ασκήθηκε σε βάρος της, σημειώνοντας ότι «οι άνθρωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης όταν με τόση ευκολία μπορούν να συσταθούν κατηγορητήρια από τον οποιοδήποτε είναι ένας κακός οιωνός για την αποτελεσματικότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης».

Η δήλωση της Ρένας Δούρου έχει ως εξης:

Η προφορική η απλή έκφραση υπολείπεται πάντοτε της οδύνης για την απώλεια τόσων ζωών. Με αυτή την πεποίθηση προσήλθα εκείνο το βράδυ, τη νύχτα της τραγωδίας στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, με την πεποίθηση οτι δεν μπορούμε να μην βάλουμε στόπ στην κουλτούρα της ατιμωρησίας.

Και ότι πρέπει να βρίσκονται επιτέλους οι πραγματικοί υπεύθυνοι για όσα συμβαίνουν στην πατρίδα σε ολόκληρη και όχι μονο στην Αττική.

Πιστεύοντας με την ίδια μου την πράξη ότι η Δικαιοσύνη οφείλει να αναζητήσει τις πραγματικές αιτιάσεις και τους πραγματικούς ενόχους και ότι δεν εξυπηρετεί σκοπούς και σκοπιμότητες σήμερα στέκομαι μπροστά σας και λέω ότι το απέδειξε για άλλη μια φορά.