Επίτιμος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ ο καθηγητής Νίκος Λογοθέτης

Επίτιμος Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ αναγορεύθηκε χθες ο διακεκριμένος Καθηγητής της Νευροεπιστήμης των Συστημάτων στο Ινστιτούτο Βιολογικής Κυβερνητικής στο Ινστιτούτο Max Planck Tübingen της Γερμανίας, κ. Νίκος Λογοθέτης.

Ο καθηγητής Νίκος Λογοθέτης είναι απόφοιτος του Τμήματος Μαθηματικών του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έλαβε το διδακτορικό του στην Ανθρώπινη Νευροβιολογία από το Ludwig-Maximilians University του Μονάχου. Εργάστηκε στο Τμήμα Εγκεφάλου και Γνωσιακών Επιστημών του M.I.T. και Baylor College of Medicine. Από το 1997 εργάζεται στο Ινστιτούτο Βιολογικής Κυβερνητικής Max Planck και σήμερα είναι Καθηγητής και Διευθυντής του Τμήματος Φυσιολογίας των Γνωστικών Διαδικασιών στο Ινστιτούτο Max Planck της Γερμανίας.

Κατά την προσφώνησή του ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Μελέτιος-Αθανάσιος Κ. Δημόπουλος, παρουσίασε τον τιμώμενο και τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «ο κ. Λογοθέτης χαίρει διεθνούς αναγνώρισης στον τομέα των Νευροεπιστημών, όπως φαίνεται από το αξιόλογο και εκτεταμένο συγγραφικό του έργο, τον μεγάλο αριθμό βιβλιογραφικών αναφορών, την πρόσκλησή του για διδασκαλία στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια διεθνώς και τα πολυάριθμα βραβεία και διακρίσεις».

Ακολούθησε η παρουσίαση του έργου και της προσωπικότητας του τιμωμένου από τον Διευθυντή της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Χαράλαμπο X. Παπαγεωργίου. Ο κ. Παπαγεωργίου κατά την ομιλία του σημείωσε ότι ο καθηγητής Λογοθέτης «προτυποποιεί και εφαρμόζει με θαυμαστή επιτυχία την αρχή της πολυδιάστατης προσέγγισης και αποκωδικοποίησης των μηχανισμών που υπόκεινται του Εγκεφαλικού μεταβολισμού με τις προσεκτικά ελεγμένες νευροψυχολογικές δοκιμασίες που ανοίγουν τον δρόμο της παραγωγικής έρευνας των σχέσεων ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ -ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ και ασφαλώς συνεπούς μελέτης θεμελιακών πτυχών των γνωστικών λειτουργιών του εγκεφάλου όπως οπτική αντίληψη, αναγνώριση αντικειμένων, προσοχή, μνήμη, λόγος, αποφάσεις. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η ανακάλυψη του σχετικά με τον τοπικό εγκεφαλικό μεταβολισμό Οξυγόνου αίματος (blood-oxygen-level dependent (BOLD) response) που είναι συναρτημένος με τη νευρωνική εγκεφαλική δραστηριότητα. Γεγονός που επιτρέπει την συνεπή ερμηνεία και κλινική αξιοποίηση των μετρήσεων στην λειτουργική μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου (functional magnetic resonance imaging fMRI). Οι συνεργάτες του αλλά και οι μαθητές του με εμφατικό τρόπο τον αναγνωρίζουν ως τον Λόγιο πολυμαθή ο οποίος χρησιμοποιεί τις εντυπωσιακές γνώσεις και εμπειρίες του για την ευδοκίμηση του επιστημονικού κλάδου του αλλά και της επιστημονικής κοινότητας».

Ακολούθησε η Αναγόρευση του τιμωμένου με την ανάγνωση των κειμένων του Ψηφίσματος του Τμήματος, της Αναγόρευσης και του Διδακτορικού Διπλώματος από τον Πρόεδρο του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας, καθηγητή Πέτρο Π. Σφηκάκη και η περιένδυσή του με την τήβεννο της Σχολής από την Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Υγείας, καθηγήτρια Χάιδω Αθ. Σπηλιοπούλου.

Η ομιλία του τιμωμένου καθηγητή Νικόλαου Λογοθέτη είχε τίτλο «BRAIN RESEARCH – WHERE DO WE COME FROM AND WHERE DO WE GO?». Ο καθηγητής Λογοθέτης ευχαρίστησε το Πανεπιστήμιο και την Ιατρική Σχολή για την τιμητική διάκριση και τόνισε ότι «στόχος μας είναι να κατανοήσουμε την οργάνωση των δικτύων του εγκεφάλου που αποτελούν τη βάση των γνωστικών ικανοτήτων μας. Οι εγκέφαλοι είναι γνωστό ότι έχουν αισθητηριακά μονοπάτια επεξεργασίας πληροφοριών που προέρχονται από τα αισθητήρια όργανα μας, όπως το μάτι, το αυτί και η μύτη. Ωστόσο, η αντίληψη και η γνώση «συντίθεται» τόσο από τη δραστηριότητα αυτών των οδών όσο και από την προϋπάρχουσα εμπειρία και γνώση, με τρόπο πολύ δύσκολο να κατανοηθεί μόνο με την εξέταση των δομών του εγκεφάλου που ειδικεύονται στην αισθητηριακή επεξεργασία. Ο στόχος μας, κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, ήταν να αναπτύξουμε μια τεχνολογία που υπερβαίνει τις τοπικές μετρήσεις της δραστηριότητας σε μια απλή ενιαία δομή του εγκεφάλου (για παράδειγμα στον θάλαμο που λαμβάνει πληροφορίες από το μάτι), αλλά αντί αυτού επιτρέπει τον συνδυασμό ηλεκτροφυσιολογικών μετρήσεων σε απομονωμένες εγκεφαλικές περιοχές με την συνεργατική δραστηριότητα που παρατηρείται σε ολόκληρο τον εγκέφαλο. Η κατανόηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των δομών του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια ενεργειών όπως η λήψη αποφάσεων, η μάθηση και η αποθήκευση μνήμης είναι ο μόνος τρόπος να κατανοήσουμε τη κανονική λειτουργία και τη παθολογία του εγκεφάλου. Έχοντας τα προαναφερθέντα δεδομένα, το εργαστήριό μου ανέπτυξε και επεξεργάστηκε μια διεθνώς αναγνωρισμένη μεθοδολογία που επιτρέπει την ταυτόχρονη ενδοκρανιακή καταγραφή της τοπικής νευρικής δραστηριότητας και της λειτουργικής απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (fMRI) ολόκληρου του εγκεφάλου των ζώων. Με τη χρήση αυτής της στρατηγικής μάθαμε καινοτομίες που σχετίζονται με την αντίληψη και περιγράψαμε, παραδείγματος χάρη τα αποτελέσματα της άμεσης ηλεκτρικής διέγερσης μιας περιοχής του εγκεφάλου σε δίκτυα μεγάλης εγκεφαλικής κλίμακας - ένα αποτέλεσμα που πιθανώς είναι κρίσιμο για κλινικές εφαρμογές, όπως η Βαθιά διέγερση του εγκεφάλου που χρησιμοποιείται στους ασθενείς με Parkinson. Συνδυάζοντας τοπικές μετρήσεις σε μια περιοχή όπως ο ιππόκαμπος με την (fMRI) απεικόνιση ολόκληρου του εγκεφάλου αποδείξαμε ότι η ισχυρή φλοιώδης ενεργοποίηση συνυπάρχει με την απενεργοποίηση πολλών υποφλοιοδών δομών κατά την εγγραφή της μνήμης. Με αυτή τη μεθοδολογία μπορούμε τώρα να υπολογίσουμε - αντίστροφα - την εμφάνιση τοπικών νευρικών επεισοδίων με βάση τα πρότυπα ολόκληρου του εγκεφάλου, μια στρατηγική που μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό μη επεμβατικό εργαλείο εντοπισμού παθολογικών επεισοδίων, όπως oι επιληπτικές κρίσεις σε ασθενείς».