Απειλούνται με αφανισμό τα δάση της Μεσογείου

H κατακόρυφη αύξηση έως και 6 βαθμούς του υδραργύρου μέσα στα επόμενα χρόνια δεν είναι η μοναδική επίπτωση που φέρνουν οι δραματικές κλιματικές αλλαγές. Οι επόμενες μεγάλες απειλές είναι ο αφανισμός των δασών και οι τεράστιες επιπτώσεις που δημιουργούνται σε κοινωνικό αλλά και οικονομικό επίπεδο σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Υπολογίζεται ότι το κόστος από τις καταστροφικές πυρκαγιές του περσινού καλοκαιριού στη χώρα μας ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία του ΕΘΙΑΓΕ (Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής Ερευνας), το κόστος σε ό,τι αφορά τις ζημιές στις καλλιέργειες και στους φυσικούς πόρους κυμαίνεται μεταξύ 3-5 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 1,4%-2,4% του ΑΕΠ. 

Οι ραγδαίες αλλαγές χρήσεων γης λόγω της αλόγιστης επέκτασης του αστικού χώρου, ο κατακερματισμός των δασικών εκτάσεων, η υπερεκμετάλλευση των πόρων και η ρύπανση του περιβάλλοντος απειλούν τα δασικά οικοσυστήματα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Αν σε όλα αυτά προστεθούν η άνοδος της θερμοκρασίας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η ξηρασία, τα δάση κινδυνεύουν να μετατραπούν στη μεγαλύτερη πυριτιδαποθήκη της Μεσογείου. 

Τα παραπάνω αποτελούν ορισμένα από τα πιο εφιαλτικά σενάρια για τον πλανήτη μας, αλλά και τα βασικά συμπεράσματα της διεθνούς συνάντησης «Προσαρμογή της προστασίας και διαχείρισης των μεσογειακών δασών στην κλιματική αλλαγή», που διοργάνωσαν η περιβαλλοντική οργάνωση WWF και η Διεθνής Ενωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN).

Οι επιπτώσεις στα ελληνικά δάση 
Οι επιστήμονες της ΙUCN υποστηρίζουν ότι η  αύξηση της συχνότητας, της σφοδρότητας και της έκτασης των πυρκαγιών ευνοείται από τις συνθήκες ξηρασίας, τις παρατεταμένες περιόδους υψηλών θερμοκρασιών και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (καύσωνες, ισχυροί άνεμοι). Αν αυτές οι συνθήκες επεκταθούν και νοτιότερα, οι επιπτώσεις για τα δασικά οικοσυστήματα σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου θα είναι δραματικές.

Στην Ελλάδα τα πιο ευπαθή δασικά οικοσυστήματα είναι όσα βρίσκονται στα όρια της εξάπλωσής τους. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τα δάση της νησιωτικής και της παράκτιας χώρας και τα ορεινά δάση της Νότιας Ελλάδας, όπως ο Ταΰγετος και ο Πάρνωνας.

Το περσινό καλοκαίρι, ωστόσο, έδειξε ότι ακόμα και τα δάση της Βόρειας Ελλάδας επηρεάζονται και γίνονται πιο ευπαθή λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας.

Τεράστιες θα είναι οι επιπτώσεις και από τη μείωση των βροχοπτώσεων, οι οποίες σε ορισμένες περιοχές της Μεσογείου προβλέπεται να μειωθούν από 20% έως και 50% τα επόμενα χρόνια.

Μέτρα προστασίας
Με ποιες πολιτικές και με ποια μέτρα, επομένως, θα προστατεύσουμε τον ελληνικό φυσικό πλούτο μας; Για τη διατήρηση των ελληνικών δασών είναι απαραίτητη μια νέα αντίληψη για τη δασοπροστασία γύρω από τρεις βασικούς άξονες: α) τη διαχείριση των δασών σε επίπεδο μεγάλης κλίμακας με καλύτερο συντονισμό των συναρμόδιων υπηρεσιών, β) την ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου των δασικών υπηρεσιών και της εφαρμοσμένης δασικής έρευνας και γ) την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος προστασίας της φύσης.

Σύμφωνα με τη WWF Hellas, στο επίπεδο της δασοπυρόσβεσης, προτεραιότητα πρέπει να αποτελούν η συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη της τεχνογνωσίας, η δημιουργία σύγχρονων, εξοπλισμένων και εξειδικευμένων μονάδων δασοπυρόσβεσης μέσα στο Πυροσβεστικό Σώμα και ο αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ δασικών υπηρεσιών, επιστημονικών φορέων και μονάδων καταστολής. Η WWF Ελλάς βρίσκεται στη διαδικασία ολοκλήρωσης συνολικής πρότασης για την αποτελεσματικότερη οργάνωση της δασοπροστασίας στη χώρα μας, η οποία θα παρουσιαστεί αμέσως μετά το Πάσχα.