ΣτΕ: «Όχι» για δεύτερη φορά στην προστασία του Κόλπου Κυπαρισσίας, που ζει η caretta caretta

Για δεύτερη φορά το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε «όχι» στον τρόπο προστασίας με τον οποίο οι Κυβερνήσεις επιχειρούν να  προστατευτούν την  έκταση  του  Κόλπου Κυπαρισσίας  και των γύρο περιοχών (δίκτυο Natura 2000) όπου φιλοξενείται η θαλάσσια χελώνα caretta caretta και είναι η σημαντικότερη περιοχή ωοτοκίας της Μεσογείου, άλλα παράλληλα βιώνουν σπάνια είδη πτηνών κ.λπ. που προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις.
         
Το ΣτΕ ανέβαλε την επεξεργασία σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για την εν λόγω περιοχή καθώς δεν υπάρχει στρατηγική  περιβαλλοντική  εκτίμησης για όλη την επίμαχη περιοχή.

Συγκεκριμένα, ο λόγος γίνεται  για τον κόλπο Κυπαρισσίας  και τον γύρο περιοχών όπως Θίνες, Στροφυλιά, Κακόβατος, παραλιακό δάσος  της Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, κόλπο της Κυπαρισσίας, Κατάκολο, κ.λπ., όπου οι  χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο Natura 2000.
  
Στο νότιο τμήμα του Κυπαρισσιακού Κόλπου, μεταξύ του ποταμού Νέδα και του Αρκαδικού, και ειδικότερα στις παραλίες Ελαία, Αγιαννάκης, Βουνάκι και Καλό Νερό, εμφανίζεται η εντονότερη αναπαραγωγική δραστηριότητα της caretta caretta.
 
Η περιοχή αυτή αποτελεί τον πυρήνα του βιοτόπου ωοτοκίας και εκτιμάται ότι συγκεντρώνει, κατά μέσο όρο, πάνω από το 82% της συνολικής ωοτοκίας.

Ο  Κυπαρισσιακός Κόλπος αξιολογείται ως η δεύτερη σημαντικότερη περιοχή ωοτοκίας της caretta caretta στη Μεσόγειο.

Πάντως όλη η περιοχή του    Κόλπου Κυπαρισσίας  είναι φοβερά μεγάλης οικολογικής αξίας και σπουδαιότητας.
Άκαρπη η πρώτη προσπάθεια το 2015

Δύο χρόνια πριν, το 2015 είχε κατατεθεί στο  Ε΄ Τμήμα του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου   για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που αφορούσε την νομιμότητα χαρακτηρισμού  του  Περιφερειακού Πάρκου Κόλπου Κυπαρισσίας  και των γύρο περιοχών και καθόριζε τους όρους και περιορισμούς δόμηση στην εν λόγω περιοχή.

Τότε, το ΣτΕ με την  υπ΄   αριθμ. 32/2015 γνωμοδότησή του  «έκοψε» το επίμαχο σχέδιο διατάγματος, καθώς το εν λόγω πάρκο έχει τις νομοθετικές εκείνες προϋποθέσεις, να ονομασθεί Εθνικό Πάρκο αντί  Περιφερειακό που το χαρακτηρίζει το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος και ο χαρακτηρισμός του ως περιφερειακού δεν είναι νόμιμος.

Παράλληλα, είχε επισημάνει πριν δυο χρόνια το ΣτΕ ότι πρέπει να γίνουν ορισμένες ουσιαστικές  τροποποιήσεις  στο σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και να ξαναπάει στο ΣτΕ για νέα επεξεργασία.
Δεύτερη προσπάθεια

«Πράγματι, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος επανακατατέθηκε  στο Ε΄ Τμήμα υπό νέο   τίτλο που είναι  «χαρακτηρισμός του Κυπαρισσιακού   Κόλπου και της ευρύτερης περιοχής του, ως «περιοχή προστασίας της φύσης» (ΠΠΦ), καθορισμός ζωνών προστασίας, καθορισμός χρήσεων, όρων και περιορισμών δόμησης και ανάθεση της αρμοδιότητας της διαχείρισης στην Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδος και Ιονίου».

Το νέο σχέδιο διατάγματος υποβλήθηκε σε νομοπαρασκευαστική επεξεργασία και με  πρόεδρο τον αντιπρόεδρο  Αθανάσιο Ράντο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Χρήστο Ντουχάνη, εκδόθηκε η υπ΄  αριθμ. 175/2017 γνωμοδότηση του Ε΄ Τμήματος.
         
Οι σύμβουλοι Επικρατείας αφού υπενθυμίζουν τη γνωμοδότηση του 2015  αναφέρουν ότι τότε (το 2015) είχε επισημανθεί στην σχετική γνωμοδότηση  ότι ο προσήκων χαρακτηρισμός ήταν αυτός του «Εθνικού πάρκου» και τώρα του υπουργείο το χαρακτηρίζει ως  «περιοχή προστασίας της φύσης», κάτι που και αυτό παρέχει  προστασία στους οικοτόπους, στην χλωρίδα και την πανίδα της επίμαχης περιοχής.
         
Στην συνέχεια, το ΣτΕ αναφέρει ότι το σχέδιο διατάγματος θεσπίζει περιφερειακή ζώνη προστασίας με την ονομασία «Ζώνη Αγροτικού Τοπίου - ΖΑΤ» στην οποία καθορίζονται διάφορες χρήσεις  (καταστήματα εστίασης, χώροι υποδοχής επισκεπτών, κ.ά.).
         
Όμως, οι σύμβουλοι Επικρατείας αναφέρουν ότι αναβάλουν την  εξέταση της νομιμότητας των χρήσεων, όρων δόμησης, κ.λπ. της ΖΑΤ, καθώς δεν έχει τηρηθεί προηγουμένως η διαδικασία της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης.
Εξηγούν οι σύμβουλοι Επικρατείας στο υπουργείο ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία επιβάλλεται η υποχρέωση διενέργειας στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης για τις περιπτώσεις εκείνες που ενδεχομένως να υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, λόγω των πολεοδομικών,  χωροταξικών κ.λπ. σχεδιασμών. Πολύ περισσότερο είναι αναγκαία η διενέργεια  στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης αφού οι επίμαχη περιοχή έχει υπαχθεί στο Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000.
         
Έτσι, οι σύμβουλοι Επικρατείας ανέβαλαν επ΄  αόριστον την επεξεργασία του εν λόγω σχεδίου διατάγματος, προκειμένου το υπουργείο να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες της ενδελεχούς   έρευνας   και να βεβαιώσει εάν οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες πληρούν τις διαδικασίες και  ουσιαστικές προϋποθέσεις της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και σε αντίθετη περίπτωση να τηρήσει τη σχετική διαδικασία και να συντάξει στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
         
Τέλος, οι σύμβουλοι Επικρατείας υπενθυμίζουν ότι από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει καταδικαστεί η  Ελλάδα καθώς κρίθηκε ότι    παραβίασε τις υποχρεώσεις της, αφού έχει ανεχθεί σειρά επεμβάσεων  στην επίμαχη περιοχή, όπως κατασκευή σπιτιών, λειτουργία μπαρ, ελεύθερο κάμπινγκ στις παραλίες αναπαραγωγής της caretta caretta, ενώ δεν λαμβάνει τα αναγκαία προστατευτικά νομοθετικά και άλλα μέτρα για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας.