Μπάμπης Βωβός: Η κατάρρευση των γυάλινων πύργων

Ο επιχειρηματίας αναμένεται να οδηγηθεί σήμερα στον εισαγγελέα. 

Τον περασμένο μήνα η εταιρεία «Μπάμπης Βωβός-Διεθνής Τεχνική» είχε καταθέσει αίτηση πτώχευσης, εταιρία που σύμφωνα με τα στοιχεία της ιστοσελίδας της διαχειρίζεται ακίνητα συνολικού εμβαδού άνω των 200.000 τ.μ., αξίας περίπου 1,2 δισ. ευρώ.

Εν τω μεταξύ, αναβλήθηκε για τις 23 Ιανουαρίου η εκδίκαση της αίτησης της «Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική Α.Ε». για την υπαγωγή της στο άρθρο 99. Η αίτηση είχε καταθέσει στις αρχές Οκτωβρίου από την εταιρεία.

Η κατάρρευση των γυάλινων πύργων

Πριν από λίγα χρόνια ήταν ο «βασιλιάς  της λεωφόρου Κηφισίας» και το όνομά του φιγουράριζε στους χαρακτηριστικούς γυάλινους ουρανοξύστες του Αμαρουσίου. Σήμερα ο κ. Μπάμπης Βωβός, βυθισμένος στα χρέη, βλέπει το βασίλειό του να καταρρέει, κινδυνεύοντας να χάσει ακόμα και το σπίτι που μένει. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα και ομορφότερα ακίνητα του Παλαιού Ψυχικού, χτισμένο μέσα σε οικόπεδο 1,5 στρέμματος περίπου. Η αξία του αγγίζει τα 8 εκατ. ευρώ, ενώ η τράπεζα το έχει ήδη υποθηκεύσει και ετοιμάζεται να το κατάσχει και εν συνεχεία να το βγάλει σε πλειστηριασμό. Πριν από λίγα χρόνια η τεχνική εταιρεία Μπάμπης Βωβός απασχολούσε 340 ανθρώπους. Σήμερα μόλις 40. Πριν από λίγα χρόνια ήταν μια υγιής εταιρεία. Σήμερα οφείλει στις τράπεζες 700 εκατ. ευρώ και ζητά προστασία από τους πιστωτές της, καθώς πριν από λίγες εβδομάδες κατέθεσε αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία εξυγίανσης (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 99). Η εταιρεία του κ. Βωβού δεν ήταν τυχαία. Εκτός από τα ακίνητα ο όμιλός του είχε επεκταθεί και σε άλλες business, όπως για παράδειγμα στο franchise των γνωστών «Costa Coffee», τα οποία όμως στα μέσα της περασμένης εβδομάδας ανέστειλαν τη λειτουργία τους.

Ιδιοφυής και υπερόπτης

Η άλλοτε κραταιά εταιρεία real estate δημιουργήθηκε από τον κ. Βωβό, έναν από τους πλέον επιτυχημένους επιχειρηματίες της χώρας. «Ιδιοφυής», «πνευματώδης», «σαρκαστικός» και «άκρως υπερόπτης» είναι κάποιοι από τους χαρακτηρισμούς που του αποδίδουν όσοι τον γνωρίζουν καλά - χαρακτηρισμοί, οι οποίοι δικαιολογούνται πλήρως βέβαια αν αναλογιστεί κανείς την πορεία του όγδοου παιδιού μιας φτωχής οικογένειας από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας προς την επιχειρηματική κορυφή.
Παρ’ ολίγον αγροφύλακας, ο κ. Βωβός δεν ακολούθησε τον δρόμο που του είχε υποδείξει ο πατέρας του, αλλά το Πολυτεχνείο, στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Εργάζεται για πρώτη φορά στο γραφείο «Νικολαΐδης και Καλφόπουλος» επί της οδού Στουρνάρη, ενώ στα 24 του συνεταιρίζεται με δύο Μυκονιάτες στον χώρο της πώλησης ακινήτων.

Διαδοχικά ταξίδια στις ΗΠΑ τού δημιουργούν πραγματική εμμονή με το γυαλί στα κτίρια. Το 1968 χτίζει τα ακίνητα στα οποία στεγάζεται το υπουργείο Δημοσίων Εργων στη συμβολή της λεωφόρου Αλεξάνδρας με τη Χαρ. Τρικούπη, ενώ το 1975, επί Κωνσταντίνου Τσάτσου, συμμετέχει στην ανακαίνιση του Προεδρικού Μεγάρου. Είναι τη δεκαετία του ’80, όμως, που ο αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας θα κάνει τη μεγάλη ανατροπή. Την εποχή δηλαδή  που η λεωφόρος Κηφισίας είναι ένας κοινός κεντρικός δρόμος με εξαίρεση την ελκυστική όχθη του Ψυχικού και της Φιλοθέης.

Χρειάστηκαν λίγα χρόνια για να γίνει η Κηφισίας αυτό που είναι σήμερα: ο πιο high profile εμπορικός δρόμος της πρωτεύουσας. Και η εταιρεία του μεγαλύτερου developer στον χώρο του real estate βάζει τη σφραγίδα της ανεξίτηλα στη νέα φυσιογνωμία της λεωφόρου, με τον πρώτο «ουρανοξύστη» των βορείων προαστίων, το «Atrina Center» (1980), τα εμπορικά συγκροτήματα του «Agora» (1987) και του «Polis» (1995), το glamorous  «Monumental Plaza» (1999) κ.ά.

Το χτίσιμο της αυτοκρατορίας

Στη δεκαετία του ’80, η Ελληνική Βουλή ψηφίζει τον περίφημο νόμο περί μεταφοράς του συντελεστή δόμησης.  Ο κ. Βωβός γρήγορα αντιλαμβάνεται τη «χρυσή» σημασία της υπόθεσης αυτής.  Ανθρωποι που τον γνωρίζουν λένε ότι «σε όλη την Κηφισίας και ειδικά στο Μαρούσι και στο Χαλάνδρι, μεταφέρθηκε όλος ο συντελεστής δόμησης της Ελλάδας». Μια πρακτική στην οποία προφανώς οφείλει την ανέλιξή του ο δαιμόνιος επιχειρηματίας: έξυπνα σκεπτόμενος, αρχικά δίνει σχεδόν όλη την αντιπαροχή στους ιδιοκτήτες γης, ακόμη και ποσοστό 90% την ίδια στιγμή που οι αντίπαλοί του προσφέρουν περίπου 40%. «Μου έδωσε αντιπαροχή κοντά στο 85%, όταν οι αντίπαλες εταιρείες μού έδιναν 40% έως 45%. Ηταν εντυπωσιακό και δεν μπορούσα να καταλάβω από πού θα έβγαινε το κέρδος», θυμάται σήμερα παλαιός ιδιοκτήτης οικοπέδου στο Μαρούσι.
Για παράδειγμα, σε ένα οικόπεδο με συντελεστή δόμησης 1,  όπου μπορούσαν να χτιστούν 1.000 τετραγωνικά, εκείνος έδινε στον ιδιοκτήτη  900 τ.μ.! Το κέρδος του επιχειρηματία όμως προέκυπτε από αλλού, οπότε τελικά  όλοι έμεναν ικανοποιημένοι… Ο κ. Βωβός, αφού έκλεινε τη δουλειά, μετέφερε φθηνό συντελεστή από την επαρχία, με αποτέλεσμα να μπορεί να χτίσει με συντελεστή από 2,5 έως 3, και τελικά έχτιζε, αντί για 1.000 τ.μ. έως 3.000 τ.μ.
Το κόλπο με τον συντελεστή

Πουλούσε το κομμάτι που του αναλογούσε σε σχετικά φθηνή τιμή σε «ειδικούς πελάτες», όπως το Δημόσιο, η Εκκλησία ή διάφορους ιδιώτες που ήθελαν ένα κτίριο μόνο για επένδυση, αλλά και σε μεγάλες εταιρείες που  το ήθελαν για εκμετάλλευση.

Με την πώληση έβγαζε το κατασκευαστικό κόστος και το κόστος γης. Στη συνέχεια, έκανε συμβόλαιο με αυτούς στους οποίους τα πουλούσε και τα νοίκιαζε ξανά. Κι εδώ ήταν που έπαιζε με τους δικούς του όρους. Μπορεί να έδινε μεγάλα ενοίκια στους ιδιοκτήτες, αλλά αυτός είχε τον απόλυτο έλεγχο της διαρρύθμισης.
Εφτιαχνε, λοιπόν, μονομπλόκ κτίρια που τα νοίκιαζε ξανά για 30-40 χρόνια σε μεγάλες πολυεθνικές που είχαν ανάγκη από μεγάλους ενιαίους χώρους και πλήρωναν υπέρογκα ενοίκια. Σε αυτά κρατούσε τη διαχείριση. Κέρδιζε δηλαδή και από την ενοικίαση και από τη διαχείριση. Τελικά, προ ολίγων ετών, με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, απαγορεύτηκε η μεταφορά του συντελεστή δόμησης με τη μορφή που είχε τότε.

Αντίστροφη μέτρηση

Η πτώση του κ. Βωβού ξεκίνησε με την κρίση, το 2008, και ολοκληρώθηκε προ ημερών, όταν η εταιρεία του κατέθεσε νέο αίτημα για προσωρινά μέτρα προστασίας από τους πιστωτές, το οποίο έγινε δεκτό στις 17 Οκτωβρίου από το δικαστήριο. Το τελειωτικό χτύπημα έρχεται με την κατάσχεση της οικίας του στο Παλαιό Ψυχικό.
Η προηγούμενη αίτηση που είχε υποβληθεί παράλληλα με την αίτηση της εταιρείας για ένταξη στο άρθρο 99, είχε απορριφθεί από το δικαστήριο, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να αρχίσουν οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τους εργαζομένους. Τώρα, με τη νέα απόφαση, η εταιρεία θα περιμένει χωρίς άλλα ανοιχτά μέτωπα την έκβαση της αίτησης για την υπαγωγή της στο άρθρο 99. Οπως λένε άνθρωποι που γνωρίζουν την κατάσταση, η εταιρεία έχει ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα στον Πόρο, ένα οικόπεδο -στο οποίο έχουν εκδοθεί τρεις οικοδομικές άδειες-, στο Σούνιο για ανέγερση ξενοδοχείου και ένα συγκρότημα 40 κατοικιών στην Ερυθραία. Το μοντέλο της ήταν τα περισσότερα από τα ακίνητα που κατασκεύαζε να τα μισθώνει. Υπέγραφε χρηματοδοτικές μισθώσεις και ουσιαστικά προεισέπραττε τα ενοίκια για 10-12 χρόνια.

Ετσι, λοιπόν, εξασφάλιζε πολύ μεγάλους πόρους. Τώρα, βρέθηκε να έχει χρηματοδοτικές μισθώσεις που δεν ικανοποιούνται από τις υπομισθώσεις, με συνέπεια να μπαίνει μέσα.