ΣτΕ: Αντισυνταγματικός ο νόμος του 1949 για τους φορτοεκφορτωτές

Το ΣτΕ έκρινε ότι είναι αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο του 1949 που καθιστά κλειστό το επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή και παρέπεμψε το θέμα στην Ολομέλεια  

Παρά το ότι μετά το 1980 το επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή ξηράς έπαυσε ουσιαστικά να είναι κλειστό, ωστόσο και πάλι εξακολουθεί να έχει προνομιακή μεταχείριση με αποτέλεσμα να αντίκειται σε πλειάδα συνταγματικών διατάξεων το νομοθετικό πλαίσιο που καθορίζει τις προϋποθέσεις υποχρεωτικής απασχόλησης των φορτοεκφορτωτών όπως και αυτό που καθορίζει τις αμοιβές τους.

Αυτό αποφάνθηκε το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ' αριθμ. 2451/2012 απόφασή του και παρέπεμψε για οριστική κρίση το όλο ζήτημα στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.

Κατ' αρχάς στην δικαστική απόφαση επισημαίνεται ότι δεν μπορεί να εξακολουθεί να ισχύει σήμερα η προνομιακή μεταχείριση των φορτοεκφορτωτών. Ούτε όμως μπορεί μετά την πάροδο τόσο δεκαετών να εξακολουθεί να ισχύει το νομοθετικό πλαίσιο του 1949 (Ν.Δ. 1254/1949) για τους φορτοεκφορτωτές και όταν μάλιστα οι εργασιακές συνθήκες του επαγγέλματος τους μεταβλήθηκαν (χρήση μηχανικών μέσων και περιορισμός της χειρονακτικής εργασίας), αλλά και όταν υπάρχει το καθεστώς της οικονομικής ελευθερίας στις επιχειρήσεις.

Ειδικότερα, οι σύμβουλοι Επικρατείας του Δ' Τμήματος επισημαίνουν ότι και αν ακόμη δεχθούμε ότι και μετά τις μεταβολές που επέφερε ο Ν. 1082/1980 στο νομοθετικό πλαίσιο (Ν.Δ. 1254/1949) για τους φορτοεκφορτωτές, «το επάγγελμα του φορτοεκφορτωτή για τις εργασίες φορτοεκφορτώσεων ξηράς έπαυσε να είναι, κατά το νόμο, κλειστό και «κατοχυρωμένο» και υφίσταται δέσμια αρμοδιότητα της Διοικήσεως προς χορήγηση διοικητικής αδείας (επαγγελματικού βιβλιαρίου) για την άσκηση του εν λόγω επαγγέλματος σε κάθε ενδιαφερόμενο που συγκεντρώνει τα οριζόμενα στο νόμο προσόντα, με επακόλουθο να έχει πλέον καταστεί ανοικτή η αντίστοιχη αγορά εργασίας, και πάλι η ρύθμιση του Ν.Δ 1254/1949 εξακολουθεί να είναι αντισυνταγματική».

Και είναι αντισυνταγματική για τους εξής λόγους, σύμφωνα με τους δικαστές:

1) Γιατί αποκλείει στις επιχειρήσεις εμπορίας τη δυνατότητα διενέργειας σε χώρους κοινής χρήσεως (όπως είναι η Κεντρική Αγορά Αθηνών) φορτοεκφορτωτικών εργασιών για διακινούμενα αγαθά που αποτελούν αντικείμενο της εμπορίας τους με δικό τους εργατικό προσωπικό (μισθωτούς τους), που πληρούν κατά το νόμο τα ουσιαστικά προσόντα.

2) Γιατί αποκλείει τη δυνατότητα συστάσεως επιχειρήσεων με αντικείμενο δραστηριότητας την παροχή φορτοεκφορτωτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις.

3) Γιατί για τους εργάτες που επιθυμούν ατομικά να δραστηριοποιηθούν και να προσφέρουν φορτοεκφορτωτικές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις εμπορίας διακινουμένων αγαθών, αξιώνει τον προηγούμενο εφοδιασμό τους με διοικητική άδεια (επαγγελματικό βιβλιάριο) για την άσκηση του επαγγέλματος του φορτοεκφορτωτή.

4) Γιατί προβλέπει τον καθορισμό της αμοιβής των φορτοεκφορτωτών κατά τρόπο δεσμευτικό για αυτούς τους ίδιους και για τις επιχειρήσεις εμπορίας.

Κατόπιν αυτών το ΣτΕ έκρινε ότι οι διατάξεις του Ν.Δ.1254/1949, οι οποίες θεσπίζουν την υποχρεωτική πραγματοποίηση των φορτοεκφορτωτών εργασιών ξηράς, που διενεργούνται σε χώρους κοινής χρήσεως, όπως είναι, κατά το νόμο, και η Κεντρική Αγορά Αθηνών, από εργάτες εφοδιασμένους με βιβλιάριο επαγγελματικής ταυτότητας φορτοεκφορτωτή ξηράς και παράλληλα προβλέπουν τον καθορισμό της αμοιβής τους με υπουργική απόφαση, αντίκεινται στα άρθρα 5, 4, 22 και 23 του Συντάγματος.

Τα άρθρα αυτά του Συντάγματος αφορούν την κατοχύρωση της ελεύθερης οικονομικής δραστηριότητας, την προστασία της εργασίας και της συνδικαλιστικής ελευθερίας.

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει προσφύγει ο Σύνδεσμος Εμπόρων Κεντρικής Λαχαναγοράς Αθηνών και ζητάει να ακυρωθεί η από 7.4.2009 υπουργική απόφαση. Με την τελευταία αυτή απόφαση εγκρίθηκε η αναπροσαρμογή για το έτος 2009 του τιμολογίου αμοιβής των φορτοεκφορτωτών Αθηνών, μετά από γνώμη της Επιτροπής Ρυθμίσεως Φορτοεκφορτώσεων Ξηράς Αθηνών.

Να σημειωθεί ότι οι εργασίες φόρτωσης και εκφόρτωσης των εμπορευμάτων σε χώρους κοινής χρήσεως, (π.χ. Κεντρική Αγορά Αθηνών), ανατίθενται αποκλειστικά και έναντι αμοιβής που καθορίζεται με υπουργική απόφαση σε πρόσωπα εφοδιασμένα με ειδικό επαγγελματικό βιβλιάριο φορτοεκφορτωτή ξηράς.

Κατά συνέπεια οι επιχειρήσεις, που έχουν μισθώσει χώρους ή καταστήματα στην Κεντρική Αγορά Αθηνών, πρέπει υποχρεωτικά, με απειλή ποινικών κυρώσεων, για τις εργασίες φορτοεκφόρτωσης των εμπορευμάτων τους να απασχολήσουν τους φορτοεκφορτωτές αυτούς χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν εργαζόμενους της δικής τους επιλογής, ακόμα και αν αυτοί ανήκουν στο προσωπικό τους.