Η επιστροφή της… σύφιλης

Τα αφροδίσια νοσήματα έρχονται δυναμικά και πάλι στο προσκήνιο.

Επειτα από μία δεκαπενταετία, όπου βρίσκονταν σε ύφεση, κυρίως λόγω της φοβίας του AIDS, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα επανακάμπτουν απειλητικά για την υγεία και τη γονιμότητα ανδρών και γυναικών, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση στις πλέον «δραστήριες» σεξουαλικά ηλικίες, μεταξύ 20 και 40 χρόνων.  

Ασθένειες ξεχασμένες αλλά όχι και…περασμένες, όπως η σύφιλη και η βλεννόρροια, γίνονται εκ νέου αντικείμενο μείζονος ιατρικού ενδιαφέροντος, ενώ παράλληλα παρατηρείται έξαρση των ιογενών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων όπως ο έρπης, τα κονδυλώματα, οι ηπατίτιδες. Μάλιστα, τα κρούσματα σημειώνουν μεγάλη αύξηση έπειτα από τους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε και οι ερωτικές επιδόσεις πολλαπλασιάζονται -επικίνδυνα όπως αποδεικνύεται- και για τα δύο φύλα.  

Η ηθική και πρακτική «ευκολία» στην εναλλαγή ερωτικών συντρόφων, το σεξ χωρίς προφύλαξη αλλά και οι… στενές επαφές με αλλοδαπές γυναίκες που έχουν συρρεύσει στην Ελλάδα αποτελούν, κατά τους ειδικούς, τους τρεις παράγοντες που πυροδότησαν την έκρηξη των αφροδίσιων νοσημάτων. Ιδίως σε ό,τι αφορά στις αλλοδαπές εκδιδόμενες γυναίκες από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, οι ειδικοί κάνουν λόγο ουσιαστικά για «εγκατάσταση μολυσματικών δεξαμενών» αφροδίσιων νοσημάτων στη χώρα μας!  

Τα στοιχεία του πλέον εξειδικευμένου για δερματολογικά και αφροδισιακά νοσήματα νοσοκομείου, του «Ανδρέας Συγγρός», «μιλούν» από μόνα τους για την κατάσταση. Το 1982 τα κρούσματα της σύφιλης ήταν περίπου 300 και το 1993 περιορίστηκαν στα 50 -αριθμός που διατηρήθηκε σταθερός για μία δεκαετία, προτού αρχίσει και πάλι η ξέφρενη ανοδική πορεία τους. Τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός των κρουσμάτων της σύφιλης έχει τριπλασιαστεί: από τα 60 περιστατικά που κατεγράφησαν το 2003, η σύφιλη πλέον κάνει δυναμική (επαν)εμφάνιση με 175 κρούσματα!  

Εάν αναλογιστεί δε κανείς ότι στο «Ανδρέας Συγγρός» προσφεύγουν ως επί το πλείστον άνδρες και ότι αυτοί αποτελούν την κύρια μετρήσιμη «δύναμη» στο σύνολο των περίπου 2.100 ασθενών με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που καταχωρούνται ετησίως στα αρχεία του νοσοκομείου (οι γυναίκες εμπιστεύονται πρωτίστως για τέτοια θέματα τον γυναικολόγο τους) αντιλαμβάνεται ότι η πραγματική κατάσταση λαμβάνει άλλες, πολύ μεγαλύτερες, διαστάσεις.  

«Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα παρουσίασαν στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, σημαντική μείωση από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στον φόβο για τη μετάδοση του ιού HIV που προκαλεί το AIDS. Κατά την περίοδο αυτή η λήψη προφυλάξεων στη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης έγινε ο κανόνας κι αυτό αποτυπώθηκε στον δραστικό περιορισμό των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων», λέει ο καθηγητής Δερματολογίας και διευθυντής του Τμήματος Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων του «Ανδρέας Συγγρός» κ. Ανδρέας Κατσάμπας.  

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η κατάσταση άρχισε να ανατρέπεται. «Οι θεραπείες για την ασθένεια του AIDS που βελτίωσαν σημαντικά την κατάσταση των ασθενών και το γεγονός ότι το AIDS έγινε κατά κάποιο τρόπο… μέρος της ζωής μας, οδήγησαν σε χαλάρωση των μέτρων προφύλαξης», παρατηρεί ο καθηγητής.

Το αποτέλεσμα αποτυπώνεται στα επιδημιολογικά στοιχεία του νοσοκομείου: τουλάχιστον δύο στους εκατό ασθενείς που επισκέπτονται σήμερα το «Ανδρέας Συγγρός» πάσχουν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες, με τα κονδυλώματα να κρατούν τα «σκήπτρα», ανεξαρτήτως μάλιστα φύλου. Μεγαλύτερη έξαρση των νοσημάτων καταγράφεται σε άτομα ηλικίας 20 έως 40 χρόνων -εύλογα, αφού πρόκειται για τα πιο ενεργά σεξουαλικώς- αλλά και σε άνδρες.  

Οι εκπρόσωποι του λεγόμενου ισχυρού φύλου έχουν την… τιμητική τους στο «Ανδρέας Συγγρός»: οι περισσότερες επισκέψεις και τα περισσότερα κρούσματα αφορούν σε άνδρες. Αλλά και σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τον καθηγητή, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα φαίνεται ότι αφορούν περισσότερο στους άνδρες, αφενός διότι εναλλάσσουν συχνότερα και ευκολότερα σεξουαλικές συντρόφους, αφετέρου διότι θεωρούν τα μέτρα προφύλαξης μη… συμβατά με την εικόνα του αρσενικού.  

Πριν από δύο αιώνες η σύφιλη είχε εξελιχθεί σε φοβερή επιδημία που σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες άτομα στην Ευρώπη. Η σύφιλη προσβάλλει την επιδερμίδα, τους ιστούς, τα όργανα του σώματος, τον εγκέφαλο και τα νεύρα, προκαλώντας σε τελικό στάδιο ακόμη και παράλυση, ψυχικές διαταραχές ή θάνατο. Μάλιστα, οι λοιμωξιολόγοι δεν δίστασαν να χαρακτηρίσουν το AIDS ως τον σύγχρονο διάδοχό της, στη δεκαετία του 1980.

Σήμερα το βακτηρίδιο της σύφιλης εξοντώνεται πολύ εύκολα με την πενικιλίνη. Αυτό ωστόσο δεν αποτελεί δικαιολογία, κατά τους ειδικούς, για την έξαρσή της. «Κανένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα δεν έχει εξαφανιστεί, παρότι επικρατεί λανθασμένα η αντίθετη άποψη σε μεγάλη μερίδα του κόσμου», παρατηρεί η λέκτορας Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στέλεχος του Τμήματος Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων του «Ανδρέας Συγγρός» κυρία Ηλέκτρα Νικολαΐδου. Ιδίως σε ό,τι αφορά στη σύφιλη, η κατάσταση κρίνεται ανησυχητική όσο ποτέ μέχρι σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η σύφιλη όχι μόνο εμφανίστηκε αλλά κυριολεκτικά επελαύνει. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Ρωσία, η Βρετανία, γίνεται λόγος ακόμη και για… επιδημία σύφιλης.