Ο Αχιλλέας Γραβάνης στον Δανίκα: «Υπομονή, όπου να ’ναι τον σκοτώνουμε τον ιό»

Σαν να βλέπω μπροστά μου, πίσω μου, απέναντί μου μιλιούνια ανθρώπινων πλασμάτων να περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους. Μιλιούνια με περίστροφα στο χέρι. Να πυροβολούν ασταμάτητα προς όλες τις κατευθύνσεις. Να σημαδεύουν στον αέρα. Οι σφαίρες να σφυρίζουν, αλλά κανένα πτώμα δεν σωριάζεται χάμω. Μετά την κόπωση και την «αστοχία» εγκαταλείπουν τα περίστροφα και αρπάζουν τα μυδράλια. Τα όπλα κροταλίζουν. Οι κάλυκες με ιλιγγιώδη ταχύτητα να πέφτουν στο έδαφος. Οι ποσότητες να μετατρέπονται σε βουνά από άψυχους κάλυκες και παρ’ όλα αυτά πάλι τα ίδια. Κανένα πτώμα, ουδείς νεκρός, τίποτα.

Ο εχθρός αόρατος. Κάπου στον αέρα. Τα αόρατα υγρά σωματίδια. Η υγρασία μοιάζει με πυκνή ομίχλη. Μέσα από την ομίχλη ξεπροβάλλουν οι ζωντανοί. Η ομίχλη έχει καταπιεί αρκετούς νεκρούς. Προς το παρόν χόρτασε, ντερλίκωσε, ηρέμησε. Αύριο πάλι. «Πως είσαι;» ρωτάει ο ένας τον άλλο. Εξ αποστάσεως. Ασφαλούς αποστάσεως. Κάπου μερικά μέτρα. «Οπως κι εσύ», απαντάει ο άλλος. «Να προσέχεις», λέει ο πρώτος. «Κι εσύ το ίδιο». Αραγε ποιος είναι αυτός; Ρωτάς τον εαυτό σου. Μπας και είναι ο Γιώργος; Μπα,ιδέα μου είναι. Λες; Τον είδα κάπως αδυνατισμένο. Η ασφαλής απόσταση μαζί με τη μάσκα και τα γυαλιά ηλίου περιορίζουν το οπτικό σου πεδίο. Και μερικές φορές την ακοή σου. Ασε που καθώς βαδίζεις σκυφτός προσπαθείς να αποφύγεις τον απέναντί σου και ταυτόχρονα ρίχνεις κλεφτές ματιές μπας και κάποιος σε ακολουθεί και σε προσεγγίζει. Και άσε που μπορεί να σκοντάψεις και στο τέλος να καταλήξεις στο ΚΑΤ με κίνδυνο να κολλήσεις Κάθε ανθρώπινο πλάσμα υποψήφιος δολοφόνος σου. Ακόμα και ο πιο κολλητός φίλος σου. Ακόμα και ο έρωτάς σου. Ολοι. Ακόμα κι εσύ. Από τη μια, θέλεις δεν θέλεις μοιάζεις με αυτόχειρα.




Και από την άλλη με δολοφόνο. Στο τέλος θα «αυτοκτονήσεις», αλλά προηγουμένως θα έχεις πάρει κάμποσους στο λαιμό σου. Μα θα μπορούσα να το προλάβω. Μα έκανα τεστ και βγήκα αρνητικός. Ε και; Ησουν αρνητικός. Τώρα ίσως θετικός. Μα τι να κάνω; Η έξοδός σου προσωρινή λύτρωσή σου. Ξεγελάς τον εαυτό σου. Φλερτάρεις με τα απομεινάρια κάποιας κανονικότητας. Η επιστροφή στο σπίτι σου, η μεγάλη αγωνία σου. Ο πυρετός. Πιάνεις το μέτωπό σου. Μετά ξεροκαταπίνεις. Μετά αρχίζεις να μυρίζεις. Οπως τα τετράποδα. Αντέχει η όσφρησή μου; Τα λεπτά είναι ώρες. Οι ώρες ημέρες και οι ημέρες εβδομάδες. Το χρονικό μιας ταραγμένης, απελπισμένης, τρομοκρατημένης ύπαρξης. Οπως όλοι! Ολοι; Ε όχι κι όλοι. Και οι άλλοι; Που σου λένε «έλα, μωρέ, πώς κάνεις έτσι; Μια γριπούλα είναι». Οι άλλοι κατηγορίας «Τραμπισμού».

Το star system

Με αυτές τις εικόνες, σήκωσα το τηλέφωνο και σχημάτισα τον αριθμό ενός ανθρώπου τόσο πολύτιμου όσο του καλύτερου, του άριστου της Ιατρικής που με τις συμβουλές του μπορεί να σου σώσει τη ζωή. Εκείνος στο Ηράκλειο της Κρήτης, εγώ στο κέντρο της Αθήνας. Με ήξερε. Το πλεονέκτημα του δημοσιογράφου. Εγώ όχι. Το «μειονέκτημα» του επιστήμονα-ερευνητή. Η έφοδος του COVID-19 τον έκανε διάσημο. Οπως και όλους τους άλλους. Το πρωταγωνιστικό cast των μαύρων ημερών μετέτρεψε όλους τους ειδικούς σε stars. Ενας απ’ αυτούς του star system ο Αχιλλέας Γραβάνης. Είναι, αλλά δεν μ’ αρέσει να τον λέω «κορυφαίο». Ολοι όσοι βγαίνουν στα πρωινά, στα μεσημεριανά και στα βραδινά δελτία και μαγκαζίνο. Ολοι κορυφαίοι.





Κορυφαίοι σε ρόλους Κασσάνδρας και Πυθίας. Ο Γραβάνης σπανίως βγαίνει. Δεν είναι τόσο χρήσιμος και τόσο «τρομοκράτης». Δεν είναι ειδικός στις επιδημίες και τις λοιμώξεις. Είναι της Φαρμακολογίας. Ακόμα καλύτερα. Το εμβόλιο τον εκτίναξε στο ρετιρέ της δημοσιότητας. Καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή. Από τους πρώτους Ελληνες καθηγητές Φαρμακολογίας. Με άφθονα «ταξιδιωτικά έγγραφα». Πριν από 33 χρόνια βρέθηκε στη Νέα Υόρκη στο Νοσοκομείο Mount Sinai. Εκεί όπου γίνονται οι μεγάλες μελέτες και έρευνες για τους ιούς. Δεν τελειώσαμε. Είναι ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ) με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης, το καλύτερο εν Ελλάδι.

Και επίσης συνεργαζόμενος καθηγητής έρευνας στο Πανεπιστήμιο North Eastern της Βοστόνης, αλλά και συνεργαζόμενος ερευνητής στην εταιρεία βιοτεχνολογίας Emulate του Χάρβαρντ. Πλήρης ερευνητικών μελετών επιδόσεων. Αν ο Γραβάνης δεν ξέρει, τότε ουδείς άλλος αρμόδιος Ελληνας ξέρει.

Ένας αντισυμβατικός καθηγητής
Από την άλλη άκρη της γραμμής, η φωνή του κρυστάλλινη και νεανική.
-«Μην ξεγελιέσαι. Είμαι κάποιας ηλικίας».
-Δηλαδή; «Στα εξήντα και τρία. Αλλά δεν νιώθω κατά ελάχιστο το πέρασμα του χρόνου. Θα έλεγα πως διαθέτουμε ένα παράξενο νεανικό σφυγμό που δεν είναι επιτηδευμένος. Ενα σφρίγος περίεργο που δεν συναντάω στους άλλους δίπλα μου. Συνήθως είναι άτομα κουρασμένα χωρίς σφυγμό ζωντανού ανθρώπου. Είμαι λίγο αντισυμβατικός καθηγητής».
-Και τώρα έγκλειστος κι εσείς; «Καλύτερα να μιλάμε στον ενικό. Δεν συμφωνείς; Κι εγώ έγκλειστος πάνω στο συγγραφικό μου έργο. Και φρόνιμος».
-Αντισυμβατικός; Δηλαδή; «Ακόμα με ενδιαφέρει να βρίσκομαι κοντά στους φοιτητές μου. Περισσότερο ενδιαφέρομαι για την έρευνα και καθόλου για τις συμβατικές λειτουργίες της Σχολής της Ιατρικής. Οπως παιχνίδια εξουσίας, θέσεις στο Δημόσιο και άλλα τέτοια.Παραμένω δάσκαλος και ερευνητής. Και μ’ αρέσει. Και ποτέ δεν ανακατεύτηκα μ’ αυτό που ονομάζουμε “διαπλοκή”».
-Επομένως, έχει ενδιαφέρον από έναν ερευνητή που απουσιάζει απ’ όλα αυτά της «διαπλοκής» να ακούσει κανείς τη θέση του σχετικά με την πολιτική και τους χειρισμούς της κυβέρνησης. «Στηρίζουμε, εγώ πάντως στηρίζω Μητσοτάκη. Και τον στηρίζω επειδή αναγνωρίζω τον ορθολογισμό του στη χάραξη της πολιτικής του. Και λάβε υπόψη σου πως δεν ήμουν, ούτε είμαι δεξιός. Συμφωνείς διαφωνείς, εγώ πάντως μεταφέρω τον δικό μου λόγο. Και το λέω αυτό επειδή συνήθως οι άνθρωποι είναι επιτηδευμένοι και λένε πράγματα που θέλουν ν’ ακούσουν οι άλλοι. Πράγματα που ίσως να μην τα πιστεύουν και που δεν έχουν στη ψυχή τους».




Αυτός ο ιός μας θέλει ζωντανούς

-Μήπως τώρα ο COVID-19 είναι λιγότερο δυνατός, είναι κάπως ανίσχυρος; «Θα σου πω τι συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι ο κορωνοιός έχει υποστεί μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη ακίδα».
-Μπερδεύτηκα... «Να το ξεμπερδέψω. Η πρωτεΐνη ακίδα είναι εκείνη με την οποία ο ιός συνδέεται με τα ανθρώπινα κύτταρα. Εκεί εισβάλλει και μέσα εκεί πολλαπλασιάζεται».
-Τι σημαίνει αυτό; «Η μετάλλαξη αυτή αυξάνει. Η μετάλλαξη που ονομάζεται “γλυκίνη 614”. Φαίνεται λοιπόν ότι έτσι αυξάνεται η ικανότητά του να μολύνει περισσότερους ανθρώπους. Οχι όμως να πολλαπλασιάζει την επικινδυνότητά του. Φαίνεται δηλαδή πως δεν προκαλεί βαρύτερη νόσο».
-Να το πούμε πιο απλά; «Πρόκειται για μια εξελικτική διαδικασία των ιών. Που συνήθως θέλουν με τις μεταλλάξεις να γίνουν όλο και πιο μεταδοτικοί, αλλά να μην σκοτώνουν τον ξενιστή τους».
-Οπως μου τα λες, αρχίζω να βλέπω μπροστά μου την εφιαλτική ταινία «Αλιεν». «Η ζωή έχει ξεπεράσει τον κινηματογράφο. Είναι απίστευτα όλα αυτά που ζούμε». -Δηλαδή να μολύνει αλλά να μη σκοτώνει; «Σημαίνει ότι ο COVID θέλει τον ξενιστή του, τον άνθρωπο ζώντα».
-Μας θέλει θύματά του αλλά ζωντανούς; «Γι’ αυτό και οι θανατηφόροι ιοί, μετά από ένα χρονικό διάστημα, υποστρέφονται, ελαττώνονται στην κοινότητα. Παράδειγμα, ο ιός Εμπολα. Παράδειγμα, ο ιός Mers. Το κάνουν αυτό για να μπορούν να πολλαπλασιάζονται. Αν μας σκοτώσουν όλους, τότε από που θα τραφούν;»
-Απίστευτο! «Αυτοί είναι οι έξυπνοι ιοί».
-Οπως λέμε smart TV έτσι και smart virus... «Κάπως έτσι. Επιβιώνουν χωρίς να θανατώνουν τον ξενιστή τους. Oπως ο ιός της γρίπης».




Tα θύματα

-Και πότε υπολογίζεις να εξαφανιστεί ο Covid-19; «Ο ιός μπορεί να εξαφανιστεί αν πάρει γενετικά χαρακτηριστικά με μεταλλάξεις οι οποίες θα οδηγήσουν στο τέλος να μη μολύνει τον ξενιστή του».
-Ζήσε Μάη, να φας τριφύλλι. Πότε θα γίνει αυτό; «Μπορεί να γίνει, αλλά μπορεί και να μη γίνει ποτέ».
-Οπως μετά από δύο χρόνια εξαφανίστηκε η ισπανική γρίπη. «Δεν εξαφανίστηκε ακριβώς. Πέρασε σε άλλα στελέχη τα οποία είναι πιο σύγχρονα και ενδημούν σήμερα στον άνθρωπο. Σε ήπιες μορφές».
-Αρα πόσες πιθανότητες έχουμε; «Η θνησιμότητα δεν είναι ακόμα με ακρίβεια διαπιστωμένη. Τα στοιχεία που έχουμε συνηγορούν ότι το ποσοστό θανάτων στον γενικό πληθυσμό κυμαίνεται από 0,1% μέχρι 0,3%. Αυτά τα ποσοστά φαίνονται μικρά. Οταν όμως αναχθούν στον γενικό πληθυσμό σε ολόκληρο τον κόσμο οι αριθμοί είναι τεράστιοι και εφιαλτικοί. Ηδη σε οκτώ μήνες ο COVID-19 έχει οδηγήσει στον θάνατο 1.300.000 ψυχές. Ο κόσμος δεν έχει μπροστά του τη γενική εικόνα. Βλέπει μόνο τους γύρω του. Σκέψου ότι οι Αμερικάνοι έχουν χάσει περί τις 240.000. Οσους δεν είχαν χάσει σωρευτικά στον Πρώτο, στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στο Βιετνάμ. Γι’ αυτό γίνομαι έξαλλος μ’ αυτές τις παπαριές που ακούγονται δεξιά και αριστερά. Οτι δηλαδή είναι μια συνηθισμένη γριπούλα που θα την περάσουμε στα μαλακά».