Το έργο «ΑΛΒΑΝΙΑ», σε στίχους του αείμνηστου Πυθαγόρα (1930 - 1979) και μουσική του Γιώργου Κατσαρού, θεωρείται σημείο αναφοράς στη μεταπολεμική μουσική δημιουργία που είναι εμπνευσμένη από το Έπος του 1940-1941.
Ο 33' στροφών δίσκος, με τη μοναδική ερμηνεία της Μαρινέλλαςστα δώδεκα συνολικά τραγούδια, κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1973 και αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά της μεγάλης κυρίας του ελληνικού τραγουδιού, με συγκεκριμένους δημιουργούς και συγκεκριμένο θέμα.
Όπως ανέφερε τότε ο Γιώργος Κατσαρός στην αρχή του Εισαγωγικού σημειώματος -στο εσώφυλλο του LP-, την εποχή του ελληνοϊταλικού πολέμου ο ίδιος και ο Πυθαγόρας ήταν παιδιά και βρίσκονταν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Αυτός στην Κέρκυρα και ο Πυθαγόρας στο Αγρίνιο. «Συγκλονισμένοι βαθιά από το Έπος, αποφασίσαμε να βγάλουμε ένα δίσκο που να αναφέρεται σ' αυτό. Μόλις λοιπόν η Μαρινέλλα μπήκε μπροστά, ξεκινήσαμε την προετοιμασία του» έγραψε.
Στο εσώφυλλο του άλμπουμ «ΑΛΒΑΝΙΑ» υπήρχαν οι στίχοι των τραγουδιών, πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις μάχες, ένα σημείωμα των συντελεστών και μια προσωπογραφία της Μαρινέλλας σχεδιασμένη από τον Νίκο Πετρόπουλο, ο οποίος επιμελήθηκε και το εξώφυλλο. Παραγωγός ήταν ο ΦίλιπποςΠαπαθεοδώρου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Το 1994, το άλμπουμ επανεκδόθηκε σε δίσκο ψηφιακής μορφής (CD), από την ίδια δισκογραφική εταιρία.
Συγκλονιστική αφήγηση
Η αφήγηση της Μαρινέλλας στο τραγούδι «Γράμμα απ' το Μέτωπο» που περιλαμβάνεται στον δίσκο «ΑΛΒΑΝΙΑ», είναι συγκλονιστική και ανατριχιάζει στο άκουσμά της.
«Γράμμα από το Μέτωπο / 30 Οκτωβρίου 1940.
Αγαπημένη μου, μέσ' το Καλπάκι σ' ένα ρέμα κουρνιάσαν οι στρατιώτες, βουτώ τη λόγχη μου στο αίμα, δέξου τις λέξεις μου τις πρώτες. Είναι οι λέξεις μετρημένες, σαν τις στιγμές μου εδώ πάνω κι' είναι οι σκέψεις μου δοσμένες ως την στιγμή που θα πεθάνω. Αχ, τι να σου γράψω αγαπημένη; Εδώ συμβαίνουνε πολλά… Γύρω μου, δέκα σκοτωμένοι αλλά, είμαι καλά… Είμαι καλά… Ό,τι να γράψω δε μου φτάνει, τα λίγα εδώ είναι πολλά. Κι' αν μάθεις πως έχω πεθάνει… Είμαι καλά… Είμαι καλά… Μα, να… Επίθεση αρχίζει πάλι… Νομίζω πως σου τα 'πα όλα. Τώρα είναι η στιγμή πολύ μεγάλη, τώρα μιλούν τα πολυβόλα».
Το πρώτο live της ελληνικής τηλεόρασης
Το 1973, παραμονές εορτασμού της Εθνικής Επετείου του «ΟΧΙ» (27/10/1973), το έργο «ΑΛΒΑΝΙΑ» παρουσιάστηκε σε μία μεγαλειώδη συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, που μετέδωσε μάλιστα ζωντανά η ΕΙΡΤ. Για την ακρίβεια ήταν η πρώτη ζωντανή μετάδοση μουσικής εκδήλωσης στην ελληνική τηλεόραση, ενώ αποτέλεσε το μουσικό γεγονός της χρονιάς.
Στη συναυλία, υπό τη μουσική διεύθυνση του Γιώργου Κατσαρού, παρουσιάστηκαν από την απαστράπτουσα Μαρινέλλα, τα τραγούδια «Μάνα θα τους περιμένει», «Γράμμα απ' το μέτωπο», «Ηπειρώτισσες», «Έφεδρος Ανθυπολοχαγός», «Πήραμε τ’ Αργυρόκαστρο», «Μάνα μου κρύψε το σπαθί» κ.ά. που έως σήμερα συνεχίζουν ν’ αποτελούν σημείο αναφοράς στους εορτασμούς για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940.
Ωστόσο το τραγούδι «Μάνα μου κρύψε το σπαθί» θεωρήθηκε από τη «λογοκρισία» του δικτατορικού καθεστώτος ως «αντιστασιακό», με αποτέλεσμα να μπει στον «πάγο» η κυκλοφορία του δίσκου.
Στο δημοφιλές youtube υπάρχει αναρτημένο απόσπασμα από τη συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και μάλιστα με το τραγούδι «Μάνα μου κρύψε το σπαθί» που έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό, αλλά λογοκρίθηκε στη συνέχεια.
Με τη μεταπολίτευση –Οκτώβριος 1974- η Μαρινέλλα ερμήνευσε και πάλι τα «απαγορευμένα» τραγούδια στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης, μαζί με τους Δημήτρη Μητροπάνο και Γιάννη Καλατζή.