Πρωτομαγιά οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί για χρέη άνω των 500 ευρώ στην εφορία

Στην ηλεκτρονική εποχή των πλειστηριασμών μπαίνει από την Πρωτομαγιά του 2018 το ελληνικό δημόσιο. Και μπορεί να μην προβλέφθηκε κανενός είδους προστασία για πρώτη, κύρια ή λαϊκή κατοικία, η τροπολογία όμως στο πολυνομοσχέδιο που αναμένεται να ψηφιστεί την Δευτέρα στη Βουλή προβλέπει πλειστηριασμούς-εξπρές για κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία οφειλετών, με ένα «κλικ» και «όσο-όσο», από Εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία, ακόμα και για πολύ μικρές οφειλές από 500 ευρώ μόλις. 

Τρία μεγάλα εμπόδια υπήρχαν ως τώρα που εμπόδιζαν τους πλειστηριασμούς από το δημόσιο, αλλά αυτά θα είναι όλα παρελθόν μετά την ψήφιση του νόμου:

Γραφειοκρατικό κόστος: για να κινήσει διαδικασία πλειστηριασμού το δημόσιο έπρεπε να μπει σε έξοδα για να κοινοποιήσει ή να θυροκολλήσει την κατάσχεση, να την δημοσιεύσει σε έντυπα και σε δημόσιους χώρους, να απασχολήσει δικαστικούς κλητήρες και υπαλλήλους κλπ. Για τον λόγο αυτό είχε τεθεί και το όριο των 500 ευρώ για πλειστηριασμούς από το δημόσιο, καθώς για μικρότερες οφειλές η διαδικασία θα στοίχισε περισσότερο από το πλειστηρίασμα. Πλέον όμως, η τροπολογία λέει ότι από 1ης Μαΐου (για το δημόσιο) με ένα «κλικ» θα αναρτώνται όλα στο διαδίκτυο και το δημόσιο απαλλάσσεται από πολλά επαναλαμβανόμενα έξοδα. Κοινώς δηλαδή, συμφέρει περισσότερο πλέον να κυνηγήσει το δημόσιο τους μικροφειλέτες.

Ελάχιστο τίμημα: ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων απαγόρευε ανέκαθεν να εκπλειστηριαστεί ακίνητο κάτω από την αντικειμενική αξία που ορίζει η εφορία. Λόγω της οικονομικής κρίσης όμως, οι εμπορικές τιμές έπεσαν τα τελευταία χρόνια κάτω από την αντικειμενική. Έτσι κανείς δεν θα έδινε προσφορά σε πλειστηριασμό στην αντικειμενική τιμή, αφού ήταν ανώτερη από αυτήν που θα πλήρωνε ως κανονικός αγοραστής. Έτσι η διεξαγωγή πλειστηριασμού, όσες φορές και αν επιχειρήθηκε από το δημόσιο, απέβαινε άγονη. Αυτό αλλάζει αφού με την τροπολογία Τσακαλώτου «επαναπροσδιορίζεται» το κατώτατο τίμημα και ορίζεται πια ως η εμπορική αξία, δηλαδή όσα πιάσει στον πλειστηριασμό, ακόμα και κάτω από την αντικειμενική τιμή της εφορίας.

Αποχή συμβολαιογράφων: κράτησε μήνες, αλλά μετά την καθιέρωση αποκλειστικά των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (από 21.2.2018 για χρέη προς ιδιώτες και τράπεζες ή από 1.5.2018 για χρέη προς το δημόσιο) η αποχή τερματίζεται και η διεξαγωγή τους απελευθερώνεται.

Τι λέει η τροπολογία:

1. Ορίζεται ότι από 1.5.2018 ο διενεργούμενοι κατά ΚΕΔΕ πλειστηριασμοί διεξάγονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα και «αδαπάνως για το δημόσιο». Πρόκειται για μεταβατικού χαρακτήρα διάταξη, προκειμένου να προσαρμοστεί το δημόσιο και ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, σε όσα προβλέπει ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας.

2. Τις μεθόδους αυτές δεν θα εφαρμόζουν μόνον η ΑΑΔΕ για οφειλές στην εφορία. Με την παράγραφο 5 ορίζεται ότι οι διατάξεις του ΚΕΔΕ εφαρμόζονται ανάλογα και από το ΚΕΑΟ για χρέη σε φορείς κοινωνική ασφάλισης, και από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και από τα λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που εφαρμόζουν τον ΚΕΔΕ για την είσπραξη των απαιτήσεών τους.

3. Κινητή περιουσία: επιπλέον ορίζεται ότι η διαδικασία ηλεκτρονικού πλειστηριασμού ακινήτων για χρέη προς το δημόσιο, μπορεί να εφαρμοστεί αναλογικά και για τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό κινητών πραγμάτων (πχ οχημάτων, μηχανημάτων, αντικειμένων αξίας κλπ). Αν τα κινητά πράγματα υπόκεινται σε φθορά κατά την κρίση της Υπηρεσίας που επισπεύδει, ο πλειστηριασμός γίνεται άμεσα χωρίς καμία χρονοτριβή. Για μικρής αξίας κατασχεμένα, εάν κατά την εκτίμηση της έκθεσης κατάσχεσης δεν υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ, τον πλειστηριασμό μπορεί να ενεργήσει οποιοσδήποτε από τους υπαλλήλους της αρμόδιας για την είσπραξη της οφειλής υπηρεσίας.

4. Όλα στο ίντερνετ: επιπλέον καταργούνται αναχρονιστικές διατυπώσεις δημοσιότητας, όπως τοιχοκόλληση και δημοσίευση σε εφημερίδα και εισάγεται η διαδικασία ηλεκτρονικής δημοσίευσης των περιλήψεων προγραμμάτων πλειστηριασμού («αδαπάνως για το δημόσιο») στο δικτυακό τόπο του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του ΕΦΚΑ.

5. Τίμημα όσο η εμπορική αξία:  με την παράγραφο 6 τροποποιείται το άρθρο 39 του ΚΕΔΕ και προβλέπεται ότι για τα προγράμματα πλειστηριασμών που θα εκδοθούν  επί κατασχέσεων ακινήτων ου έχουν ήδη επιβληθεί μέχρι τον τώρα, επαναπροσδιορίεται η τιμή πρώτης προσφοράς και σαφώς ορίζεται ότι αυτή είναι η εμπορική αξία των ακινήτων.

6. Αλλάζει η κατάταξη πιστωτών: για 5η φορά μέσα σε δυόμισι χρόνια (με τους νόμους 4335 του 2015, 4336 του 2016,  4446 του 2016, 4491 του 2017 και με τον νέο νόμο που θα ψηφιστεί την Δευτέρα) αλλάζει η σειρά που θα πληρώνονται οι πιστωτές όταν γίνει ο πλειστηριασμός. Η αλλαγή την οποία όλοι βλέπουν είναι ότι οι απλήρωτοι εργαζόμενοι θα παίρνουν έως 6 οφειλόμενους μισθούς (ή έως 9.669 ευρώ το πολύ). 

Παραβλέπουν όλοι όμως ότι αλλάζει και ο τρόπος διανομής για όλους τους υπόλοιπους. Για νέες οφειλές, στο εξής καταργείται η ποσόστωση 65% για εξασφαλισμένους πιστωτές που έχουν στα χέρια τους υποθήκες και ενέχυρα, 25% για προνομιακούς πιστωτές (για απαιτήσεις που το δημόσιο δεν έχει βάλει υποθήκες, ΑμΕΑ και εργαζομένους) και 10% για όλους τους υπόλοιπους «μη προνομιούχους» πιστωτές. Από το 2015 μέχρι τώρα, το σύστημα αυτό επέτρεπε να βρίσκουν σχεδόν όλοι κάτι να εισπράξουν. Στο εξής, για νέες οφειλές, η ποσόστωση καταργείται και μετά τους 6 μισθούς που θα παίρνουν οι εργαζόμενοι,  θα εισπράττουν από όλα τα υπόλοιπα όσοι έχουν υποθήκες (κυρίως τράπεζες) που μπορεί να μην αφήνουν τίποτα άλλο για να εισπράξουν το δημόσιο, ανάπηροι και εργαζόμενοι.

Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι σε πρώτη φάση τα ακίνητα που θα βγουν στο σφυρί δεν θα είναι πρώτες κατοικίες αλλά θα είναι ακίνητα φορολογούμενων που χρωστούν στην Εφορία πάνω από 50.000 ευρώ. Ωστόσο όσο περνούν οι μήνες και εξαντλείται το στοκ των ακινήτων αυτών,  το όριο θα μειώνεται και το ενδιαφέρον θα μετατοπίζεται και σε πιο μικρούς οφειλέτες, που αποτελούν την μεγάλη μάζα (άνω του 90%) των οφειλετών του δημόσιο.