Ασβάνι Κουμάρ: Ο αστυνόμος που κυνηγά την διαφθορά στην Ινδία

Εκτός από τη δαιδαλώδη γραφειοκρατία, ένα ακόμη πρόβλημα της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο που έχει εξελιχθεί σε πραγματική μάστιγα είναι η διαφθορά. Σε μια νέα προσπάθεια να μειωθούν τα απογοητευτικά ποσοστά που φέρνουν την Ινδία στην 85η θέση παγκοσμίως σε κρούσματα διαφθοράς -περισσότερα και από την Κίνα, το Μεξικό και τη Βραζιλία-, ο πρωθυπουργός Μανμόχαν Σινγκ διόρισε πριν από λίγους μήνες έναν νέο πολέμιο της διαφθοράς: τον κύριο Ασβάνι Κουμάρ.

Η εφαρμογή του νόμου έπαιζε ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στη ζωή του κυρίου Κούμαρ. Το μεγαλύτερο μέρος της 35χρονης καριέρας του ως αστυνομικού το πέρασε στην ορεινή περιοχή του Πραντές καταπολεμώντας την παράνομη υλοτόμηση. Ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία και έγινε γενικός διευθυντής της αστυνομίας στην περιοχή. Ο πατέρας του υπήρξε επίσης αστυνομικός, ενώ η μητέρα του κόρη αστυνομικού.

Ο 58χρονος Κούμαρ, διευθυντής σήμερα της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, έχει πάρει τα νέα του καθήκοντα ιδιαίτερα σοβαρά. Μέσα σε μερικούς μήνες ενίσχυσε τη διαφάνεια στον αγώνα της χώρας κατά πολύπλοκών εταιρικών εγκλημάτων και ενέταξε τη συνδρομή των απλών πολιτών στο πρόγραμμά του για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κυβέρνηση.

Οι ερευνητικές ικανότητες, μάλιστα, της υπηρεσίας του κέρδισαν διεθνή αναγνώριση, όταν ο ιδρυτής και πρόεδρος μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες πληροφοριακών συστημάτων στην Ινδία, της «Satyam Computer Systems», ομολόγησε την παραποίηση, ύψους 1 δισ. δολαρίων, των οικονομικών στοιχείων του ισολογισμού του Ιανουαρίου. Ετσι ήρθε στο φως μία από τις μεγαλύτερες περιπτώσεις απάτης στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. 

Μόλις 45 μέρες μετά την ανάθεση της υπόθεσης, η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών απήγγειλε κατηγορίες σε έξι άτομα και συνέταξε μια λεπτομερή αναφορά, όπου γινόταν σαφές πως οι ερευνητές άρχισαν να υποψιάζονται την απάτη, με βάση εκατοντάδες συνεντεύξεις και χιλιάδες σχετικά έγγραφα.

Η υπηρεσία επεξήγησε μέχρι και τα λογιστικά «τρικ» και τις τακτικές που χρησιμοποίησαν οι κατηγορούμενοι για να πραγματοποιήσουν την απάτη.

Αντίθετα, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης χρειάστηκε χρόνια για να χτίσει μια ισχυρή κατηγορία κατά των κορυφαίων στελεχών της «Enron», της χρεοκοπημένης πλέον εταιρείας ενέργειας. Οι δύο περιπτώσεις ίσως, βέβαια, να μην είναι ακριβώς όμοιες, καθώς στην περίπτωση της «Satyam» η απάτη αποκαλύφθηκε χάρη σε μια ομολογία. Η κλίμακα, ωστόσο, της λογιστικής απάτης οδήγησε στον χαρακτηρισμό της «Satyam» ως «Enron της Ινδίας», ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να μάθουν μερικά πράγματα από την ταχύτατη αντίδραση των ινδικών αρχών στο σκάνδαλο.

Υπάρχει, ωστόσο, και ή άλλη άποψη σύμφωνα με την οποία οι αρχές επέδειξαν υπερβάλλοντα ζήλο και δεν ακολούθησε τη σωστή διαδικασία. Υστερα από πιέσεις της υπηρεσίας, δύο από τους εξωτερικούς ελεγκτές της «Satyam» παρέμειναν στη φυλακή επτά μήνες χωρίς δίκη με βάση κατηγορίες για συνωμοσία σε απάτη. Η καταβολή εγγύησης δεν έγινε δεκτή, αν και η ενοχή τους δεν είχε ακόμα αποδειχτεί. Το γραφείο του κ. Κούμαρ, ωστόσο, επιμένει ότι η φυλάκισή τους ήταν δίκαιη.   

Πέρα από την υπόθεση «Satyam», ο Ασβάνι Κούμαρ έχει μεγάλες φιλοδοξίες για την υπηρεσία του. Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι έχει στη διάθεσή του μόλις 5.000 πράκτορες -τους μισούς από το αντίστοιχο αμερικανικό FBI- για να καλύψει έναν πληθυσμό τετραπλάσιο από εκείνον των ΗΠΑ. Ωστόσο, η υπηρεσία αναζητά νέες μεθόδους εντοπισμού περιπτώσεων δωροδοκίας και απάτης, ώστε να αντισταθμίσει τις ελλείψεις της σε προσωπικό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εθνική καμπάνια κατά της διαφθοράς μέσω της οποίας ζητείται η συμμετοχή των πολιτών. Συγκεκριμένα καλείται όποιος έχει πληροφορίες για περιπτώσεις διαφθοράς να τις στέλνει από το κινητό του με μήνυμα!

Η πρόοδος που έχει σημειωθεί από τότε που ανάλαβε ο κ. Κούμαρ είναι εμφανής, καθώς έχουν συλληφθεί δεκάδες τραπεζικοί, γραφειοκράτες, μηχανικοί και εργολάβοι με κατηγορίες για δωροδοκίες, πλαστογράφηση εγγράφων και κλοπής πετρελαίου, ενώ από τη λίστα δεν λείπουν το ψηφιακό έγκλημα και οι απάτες με πιστωτικές κάρτες. Μία πρόσφατη έρευνα στην «All India Council for Technical Education», μία κυβερνητική οργάνωση επιφορτισμένη με τη βελτίωση των γλωσσικών δεξιοτήτων των νέων, έφερε στο φως 36 τραπεζικούς λογαριασμούς όπου κρύβονταν παράνομα ποσά.

Παρά τις επιτυχίες ο Ασβάνι Κούμαρ δεν αρνείται ότι η διαφθορά μπορεί να βρεθεί οπουδήποτε, ακόμα και στους κόλπους της ίδιας της υπηρεσίας που έχει αναλάβει την καταπολέμησή της. Επιμένει, ωστόσο, ότι ακόμα και ένα άτομο μπορεί να κάνει τη διαφορά και ο αγώνας του να φέρει αποτελέσματα ακόμα και μέσα σε ένα διεφθαρμένο περιβάλλον.    

Η γλώσσα των αριθμών

Σύμφωνα με την τελευταία «Διεθνή Κατάταξη Διαφθοράς», η Ινδία έρχεται 85η μεταξύ 179 χωρών σε κρούσματα διαφθοράς

Η έκθεση «Vohra» που δημοσιοποιήθηκε στον Οκτώβρη του 1993 ήταν καταπέλτης για τα φαινόμενα διαφθοράς στην πολιτική, στις δημόσιες υπηρεσίες και σε άλλους τομείς

Σύμφωνα με μία έκθεση του 2005 από τη «Διεθνή Διαφάνεια», πάνω από το 50% του πληθυσμού στην Ινδία είχε προσωπικά εμπειρία δωροδοκίας

Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την καταπολέμηση της διαφθοράς ψηφίστηκε το 2005 ένα νομοσχέδιο που υποχρεώνει τους βουλευτές να δημοσιεύουν πληροφορίες στο κοινό και να λογοδοτούν για αξιόποινες πράξεις