Τι έκανε η Ελλάδα στο κομμάτι της Ενέργειας σε έξι μήνες

Σε αποτίμηση της δράσης του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος προέβη ο Γιάννης Μανιάτης την Τετάρτη, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι ενεργειακές προτεραιότητες βασίστηκαν στις προθεσμίες-ορόσημα για την ανάπτυξη της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ενέργεια, δηλαδή στην  ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας μέσα στο 2014 και στο  στόχο του 2015, έτος κατά το οποίο κανένα κράτος - μέλος δεν πρέπει να παραμείνει απομονωμένο από τα δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης και στην αναμενόμενη Διεθνή Συμφωνία για την Κλιματική Αλλαγή το 2015.

Ο κ. Μανιάτης δήλωσε σχετικά ότι “η Ευρώπη χρειάζεται σταθερότητα, προβλεψιμότητα και συνοχή, ώστε να υπάρξουν επενδύσεις που θα επιτρέψουν την βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανακοπή της απώλειας θέσεων εργασίας αλλά και την δημιουργία νέων. Ο αγώνας για ένα βιώσιμο και υγιές οικονομικό, κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον δεν τελειώνει με την λήξη της Προεδρίας μας αλλά συνεχίζεται για να κτίσουμε μια Ελλάδα και μια Ευρώπη αντάξια της ιστορίας της και των κατοίκων της”.

Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται από την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ στη διερεύνηση περαιτέρω δυνατοτήτων για επίτευξη πολιτικής συμφωνίας επί της πρότασης οδηγίας για τις έμμεσες αλλαγές χρήσης γης και τα βιοκαύσιμα α’ και β’ γενιάς (ILUC), μετά την μη επίτευξη πολιτικής συμφωνίας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας Δεκεμβρίου 2013. Να σημειωθεί ότι αυτό το θέμα προετοιμάστηκε από την Ομάδα Περιβάλλοντος και ολοκληρώθηκε από την Ομάδα Ενέργειας του Συμβουλίου.

Επίσης, πρωταρχική προτεραιότητα για την Ελληνική Προεδρία ήταν η επίτευξη συμφωνίας, σε πρώτη ανάγνωση με το Ε. Κοινοβούλιο, σε δύο θέματα:

1. την πρόταση για μεταφορά αποβλήτων, και
2. την πρόταση για ένταξη της αεροπλοΐας στο σύστημα εμπορίας  δικαιωμάτων εκπομπών.
Στα δύο παραπάνω η προεδρία ανέφερε ότι θα προσπαθήσει να ολοκληρώσει και  την πρόταση Κανονισμού για τα ξενικά χωροκατακτητικά είδη. Σημειώνεται ότι για  την πρόταση αυτή, λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου για  διαπραγμάτευση τόσο εντός του Συμβουλίου όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο, υπήρχε  η γενικευμένη εκτίμηση ότι η επίτευξη συμφωνίας σε πρώτη ανάγνωση ήταν  δύσκολο να επιτευχθεί.

Μια άλλη σημαντική προτεραιότητα της Προεδρίας μας, ήταν η προώθηση και  ενδελεχής εξέταση των επιμέρους θεμάτων που υιοθετήθηκαν τέλη Ιανουαρίου  2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη δέσμη “Κλίμα-Ενέργεια στο πλαίσιο του  2030”. Αυτή η δέσμη πολιτικών αφορά εξαιρετικά σημαντικές αποφάσεις για το  μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς της κλιματικής αλλαγής και της  ενέργειας.

Για το λόγο αυτό, η Ελληνική Προεδρία απεφάσισε το θέμα να συζητηθεί τόσο στην Ομάδα Περιβάλλοντος όσο και στην Ομάδα και Ενέργειας του Συμβουλίου, έτσι  ώστε να υπάρξει ουσιώδης ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των Υπουργών στα  αντίστοιχα Συμβούλια (Περιβάλλοντος και Ενέργειας ) Μαρτίου και Ιουνίου 2014.

Η Προεδρία υποσχέθηκε ότι θα κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου  να διευκολύνει τις συζητήσεις εντός του Συμβουλίου για το θέμα αυτό, ενώ θα  προωθούσε κατά το δυνατόν και τις συζητήσεις επί της νομοθετικής πρότασης για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων που περιέχει δομικές αλλαγές για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων.

Επισημαίνεται ότι η δράση για το κλίμα είναι κεντρικής σημασίας για το μέλλον του πλανήτη μας, ενώ μια πραγματικά ευρωπαϊκή  ενεργειακή πολιτική μπορεί να είναι το κλειδί και για την ανταγωνιστικότητά της Ευρώπης.

Επίσης, επιθυμία της Προεδρίας ήταν να σημειωθεί πρόοδος σε ένα άλλο  σημαντικό θέμα για την υγεία και το περιβάλλον, τη δέσμη για την ποιότητα του  αέρα, που παρουσιάσθηκε στο τέλος Δεκεμβρίου 2013. Συγκεκριμένα, επιδίωξή της  προεδρίας είναι να προχωρήσουν σε σημαντικό βαθμό και οι τρεις νομοθετικές  προτάσεις (η αναθεώρηση της Οδηγίας για τα National Emissions Ceilings, η νέα  πρόταση Οδηγίας για τις εγκαταστάσεις καύσης μεσαίου μεγέθους και η Απόφαση  για την επικύρωση του αναθεωρημένου Πρωτοκόλλου του Γκέτεμποργκ).  Ακόμα, επιθυμία της Προεδρίας ήταν να σημειωθεί πρόοδος σχετικά με την  πρόταση που αφορά τις πλαστικές σακούλες. Πρόκειται για ένα σημαντικό  περιβαλλοντικό πρόβλημα, καθώς οι πλαστικές σακούλες συσσωρεύονται στο  περιβάλλον ειδικά υπό τη μορφή θαλάσσιων αποβλήτων με τεράστιες  περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Νομοθετικές και λοιπές πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ε.Ε.

- Πλαίσιο 2030 για τις πολιτικές ενέργειας και κλίματος

Τόσο στο τακτικό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας του Μαρτίου όσο και στο  Άτυπο Συμβούλιο των Αθηνών καθώς και στη συνάντηση Γενικών  Διευθυντών Ενέργειας εξετάστηκαν τα βασικά στοιχεία της αντίστοιχης  Ανακοίνωσης της Επιτροπής και συμφωνήθηκαν οι βασικές αρχές που θα  διέπουν την πορεία υλοποίησης των στόχων του Πλαισίου 2030. Ειδικότερα  επισημάνθηκε ο κεντρικός ρόλος του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων  θερμοκηπίου, η συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών στην προώθηση  αειφόρων και ανταγωνιστικών ενεργειακών συστημάτων, η πολλαπλή  σημασία της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, ενώ συζητήθηκαν  εκτενώς οι αρχές του συστήματος διακυβέρνησης του Πλαισίου 2030 και η  συμβολή των αντίστοιχων δεικτών για την ευθυγράμμιση με τους στόχους  της ενεργειακής πολιτικής της Ε.Ε.

- Συμπεράσματα Συμβουλίου για τις ενεργειακές τιμές και κόστη, την  προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την ανταγωνιστικότητα

Στη βάση της Ανακοίνωσης της Ε. Επιτροπής για «Τιμές και κόστος ενέργειας  στην Ευρώπη» και ανταποκρινόμενη σε αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου  Μαΐου 2013 για ενδελεχή ανάλυση των τιμών και του κόστους της ενέργειας  στην Ευρώπη και της ανταγωνιστικότητας, η Προεδρία παρουσίασε σχέδιο  συμπερασμάτων του Συμβουλίου, το οποίο εξετάστηκε ενδελεχώς στην  Ομάδα «Ενέργεια» του Συμβουλίου και υιοθετήθηκε με ομοφωνία στο  Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας Ιουνίου.

- ILUC (τροποποίηση Οδηγιών σχετικά με έμμεσες αλλαγές χρήσεων γης για  την παραγωγή βιοκαυσίμων)

Όπως αναφέρθηκε και στο εδάφιο Περιβάλλοντος, σε συνέχεια της  προεργασίας του δεύτερου εξαμήνου 2013, επιτεύχθηκε ευρύτατη πολιτική  συμφωνία στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας του Ιουνίου με στόχο μια  ευέλικτη και ρεαλιστική αειφόρο παραγωγή βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς,  εναρμονισμένη με την αγροτική και την κλιματική πολιτική, προκειμένου να  ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις των έμμεσων αλλαγών χρήσεων γης στις  εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και να προστατευθούν οι υφιστάμενες επενδύσεις στην παραγωγή βιοκαυσίμων.
- Πρόταση Απόφασης Συμβουλίου για την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ  Ε.Ε. και Αζερμπαιτζάν για επίτευξη συμφωνίας επί του νομοθετικού  πλαισίου που διέπει την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από τη SOCAR.

Η Επιτροπή παρουσίασε την Πρόταση τον Φεβρουάριο, η οποία εξετάστηκε  διεξοδικά στην Ομάδα «Ενέργεια» του Συμβουλίου. Τα Κ-Μ εξέφρασαν την  τελική τους θέση στη συνάντηση της 15ης Απριλίου η οποία, σε ποσοστό που  κατά πολύ υπερέβαινε την αναστέλλουσα μειοψηφία, ήταν αντίθετη με το περιεχόμενο της Πρότασης Απόφασης. Κατά συνέπεια η Προεδρία  διαπίστωσε ότι δεν συντρέχουν οι συνθήκες συνέχισης της διαδικασίας και  συμπέρανε υποχρέωση διακοπής της. Για το θέμα εκδόθηκε, όπως  προβλέπεται, επίσημο πρακτικό (proceedings) του Συμβουλίου.

- Σημασία των πολυμερών διεθνών ενεργειακών πλαισίων Αξιολογήθηκε η τρέχουσα σημασία των διεθνών πολυμερών ενεργειακών  πλαισίων (π.χ. Χάρτης Ενέργειας, Ενεργειακή Κοινότητα, ΔΟΕ, ευρωμεσογειακή συνεργασία) στη βάση, μεταξύ άλλων, αντίστοιχης προεργασίας στην Ομάδα Στρατηγικής για τη Διεθνή Ενεργειακή Συνεργασία της 10ης Απριλίου και η Προεδρία επέτυχε ομόφωνη στήριξη σε σχετικό έγγραφο του  Συμβουλίου όπου αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση και οι  προοπτικές στους σημαντικότερους οργανισμούς, αναδεικνύοντας παράλληλα την προστιθέμενη αξία τους.

- Ανακοίνωση της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή στρατηγική ενεργειακής ασφάλειας

Το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας εξετάστηκε αναλυτικά κατά τη  διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας προετοιμάζοντας την σχετική Ανακοίνωση  της Ε.Επιτροπής η οποία παρουσιάστηκε στις 28 Μαιου. Ιδιαίτερα, κατά το  Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Αθήνας, τονίστηκαν, μεταξύ  άλλων, η ανάγκη ενιαίας φωνής της Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις με τρίτες  χώρες και η διάσταση της αλληλεγγύης μεταξύ των Κ-Μ καθώς και των
ιδιαίτερων περιφερειακών ή και τοπικών προβλημάτων. Στο Συμβούλιο  Υπουργών Ενέργειας του Ιουνίου, συζητήθηκαν εκτενώς και έτυχαν θετικής  υποδοχής οι δράσεις-κλειδιά της Ανακοίνωσης της Επιτροπής και ειδικότερα  η διάκρισή τους σε βραχυπρόθεσμες και μεσο-μακροπρόθεσμες, καθώς και  ο καθορισμός στόχων για τις διασυνδέσεις με βάση περιφερειακά κριτήρια.

- Ανακοίνωση της Επιτροπής για την Γαλάζια Ενέργεια Παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στις 4 Φεβρουαρίου και συζητήθηκε δύο  φορές στην Ομάδα «Ενέργεια», όπου έτυχε γενικής αποδοχής η οποία  καταγράφηκε σε επίσημο έγγραφο του Συμβουλίου ενώ, σε συνέχεια της  Ανακοίνωσης, συστάθηκε το φόρουμ για την Ωκεάνια Ενέργεια του οποίου η  πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 4 Απριλίου. Η στρατηγική για την Γαλάζια Ενέργεια θα συμπεριλάβει όλες τις τρέχουσες συναφείς  πρωτοβουλίες, θα βασιστεί στην πρόοδο των ενεργειακών τεχνολογιών και  της καινοτομίας και αναμένεται να συμβάλει στην προώθηση των  ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.